Michał Arct. The dilemmas of a Warsaw librarian and publisher in the twilight of the 19th century
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2013.005Keywords
Michał Arct, Warsaw librarians, Warsaw publishers, book trade, publishing market, censorship, aesthetics of publication’s layoutAbstract
The article focuses on the problems that nineteenth-century librarians and publishers had to struggle with. Basing on the example of publishing activities, it discusses key issues referring to the book trade on the publishing market and concentrates on the main problems of librarians and publishers such as censorship, repression by occupying powers, the adjustment of publishing to prevailing conditions, low readership and problems with gaining customers who would guarantee the company’s profitability, the definition of the publishing profile of the company, problems with finding authors willing to cooperate with the publisher, the number of copies printed, the aesthetics of publication’s layout.
References
Arct M., 1929, Jak powstaje książka, Warszawa.
Arct M., 1926, Piękno w książce, Warszawa.
Arct M., Przedmowa do wydania pierwszego, w: idem, Słownik frazeologiczny: poradnik dla piszących, Warszawa 1928, s. V–VI.
Arct M., Wstęp, w: M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego, t. 1, Warszawa 1916.
Arct S., 1962, Okruchy wspomnień, Warszawa.
Arct S., E. Pawłowska, 1961, Wydawcy warszawscy w latach 1878–1914: szkic do dziejów wydawnictw książek w Polsce, w: Z dziejów książki i bibliotek w Warszawie, red. J. Tazbir, Warszawa.
Bałabuch H., 2001, Nie tylko cenzura. Prasa prowincjonalna Królestwa Polskiego w rosyjskim systemie prasowym w latach 1865–1915, Lublin.
Bezmyślność w wydawnictwach, „Wiadomości Bibliograficzne Warszawskie. Miesięcznik dla czytających i kupujących książki i pisma” 1886, nr 1.
Biblioteczka miłośnika przyrody: wydawnictwa Michała Arcta w Warszawie, Warszawa 1907.
Brandes G., 1898, Polska, Lwów.
Do księgarzy i pisarzy o książki dla Gdańska, w: S. Przybyszewski, Listy, t. 3: 1918–1927, zebrał, życiorysem, wstępem i przypisami opatrzył S. Helsztyński, Wrocław 1954.
Dunin J., 1982, Rozwój cech wydawniczych polskiej książki literackiej XIX i XX wieku, Łódź.
Estreicher K., 1911, Bibliografia polska XIX stulecia: lata 1881–1900, t. 3, Kraków.
Feyl O., 1971, Niemieccy wydawcy i bibliotekarze jako popularyzatorzy literatury polskiej w XIX i XX w., „Studia o Książce”, t. 2.
Fiszer L., 1959, Wspomnienia starego księgarza, Warszawa.
Frycie S., 1996, Współczesna nauka o literaturze dla dzieci i młodzieży i jej przedstawiciele, Piotrków Trybunalski.
Hoesick F., 1929, Ze wspomnień o cenzurze rosyjskiej w Warszawie, Warszawa.
Janiak-Jasińska A., 1998, Aby wpadło w oko… O reklamie handlowej w Królestwie Polskim w początkach XX wieku, Warszawa.
Jaskuła R., 2007, Księgarnia B. Behra ośrodkiem wydawniczym polskiej książki w Berlinie w XIX wieku, w: Książka, biblioteka, informacja. Między podziałami a wspólnotą, red. J. Dzieniakowska, Kielce.
Kalendarz Księgarsko-Literacki na rok 1891, Warszawa 1890.
Kamionkowa J., 1970, Życie literackie w Polsce w pierwszej połowie XIX w. Studia, Warszawa.
Katalog dzieł nakładowych (lub w większej ilości nabytych) księgarni Gebethnera i Wolffa, Warszawa 1894.
Katalog księgarni, składu nut, Warszawa 1889.
Katalog księgarni i składu nut, Warszawa 1892.
Katalog księgarni, składu nut oraz ekspedycji pism krajowych i zagranicznych Michała Arcta, Warszawa 1890.
Katalog księgarni i składu nut oraz ekspedycji pism krajowych i zagranicznych Michała Arcta, Warszawa 1892.
Katalog księgarni, składu nut oraz ekspedycji czasopism krajowych i zagranicznych w miejscu i na prowincji M. Arcta w Warszawie i Lublinie, Warszawa 1889.
Katalog nowych książek i składu nut, Warszawa 1894.
Katalog nowych książek księgarni i składu nut, Warszawa 1892.
Katalog nowych książek i składu nut oraz ekspedycji pism krajowych i zagranicznych M. Arcta, Warszawa 1894.
Katalog nowych książek księgarni i składu nut oraz ekspedycji pism krajowych i zagranicznych M. Arcta, nr 5, Warszawa 1894.
Katalog wydawnictw: książki ogólnokształcące, podręczniki szkolne, książki popularnonaukowe, książki dla wszystkich, książki dla dzieci i młodzieży, wydawnictwa muzyczne, Warszawa 1914.
Konieczny M., Reklama: poradnik w sprawach nowoczesnej kupieckiej reklamy: podręcznik dla szkół zawodowych: wiadomości ogólne, podstawy psychologiczne, ogłoszenie gazetowe, list reklamowy, prospekt, broszura, katalog, Poznań 1938.
Kostecki J., 1983, O niektórych cechach kultury czytelniczej w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX w., „Rocznik Biblioteki Narodowej”, t. 19.
Kostecki J., 1979, Sprzedaż i rozdawnictwo książek w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX wieku, „Studia o Książce”, t. 9, s. 65–99.
Kostecki J., 2011, Trudny proces przenikania. Carska cenzura zagraniczna wobec importu publikacji w języku polskim w latach 1865–1914, Warszawa.
Kostecki J., M. Rowicka, 2006, Granice wolności słowa w zaborze rosyjskim w latach 1865–1904. Wykaz publikacji polskojęzycznych zakwestionowanych oraz dopuszczonych do obiegu przez carską cenzurę zagraniczną, t. 1–3, Warszawa.
Księgarnia i Skład Nut M. Arcta w Warszawie. Katalog wydawnictw własnych oraz w większej ilości nabytych, Warszawa 1895.
Lexikon des Buchwesens, Hrsg. von J. Kirchner, Stuttgart 1952.
Lexikon des gesamten Buchwesens, Hrsg. von S. Corsten, G. Pflug, F. A. Schmidt-Künsemüller, Stuttgart 1987.
List Roberta Wolffa do Władysława Stanisława Reymonta z 23 lutego 1903 roku, w: Władysław St. Reymont pod znakiem „panteizmu druku”. Fragmenty korespondencji z firmą Gebethner i Wolff (1894–1926), oprac. B. Koc, Warszawa 2000.
List Roberta Wolffa do Władysława Stanisława Reymonta z 8 czerwca 1898 roku, w: Władysław St. Reymont pod znakiem „panteizmu druku”. Fragmenty korespondencji z firmą Gebethner i Wolff (1894–1926), oprac. B. Koc, Warszawa 2000.
Maliszewski E., 1904, Szkolnictwo i oświata, w: Opis ziem zamieszkanych przez Polaków pod względem etnograficznym, geograficznym, historycznym, artystycznym, przemysłowym, handlowym i statystycznym, t. 2: Królestwo Polskie, Warszawa.
Markiewicz H., 2004, Pozytywizm, Warszawa.
Nowak P., 1990, Nasycenie książką i prasą na ziemiach polskich w latach 1795–1918, w: Instytucje – publiczność – sytuacje lektury. Studia z historii czytelnictwa, t. 2, Warszawa.
Ogłoszenie księgarni i składu nut M. Arcta w Warszawie, w: Katalog nowych książek Księgarni i Składu Nut oraz Ekspedycji Pism Krajowych i Zagranicznych M. Arcta nr 5, Warszawa 1894.
Ogłoszenie Księgarni Michała Arcta w Lublinie, w: Kalendarz Lubelski na rok zwyczajny 1894, Lublin 1893.
Ogłoszenie Księgarni, składu nut i map geograficznych Stanisława Arcta w Lublinie, w: Józefa Ungra kalendarz warszawski popularno-naukowy na rok zwyczajny 1858, który ma dni 365, Warszawa 1857.
Paprocki T. (red.), 1894, Podręcznik księgarski: przewodnik praktyczny dla wydawców, księgarzy, pomocników i praktykantów księgarskich, na podstawie swojskich i obcych źródeł opracowany, Warszawa.
Paprocki T. (red.), 1894, Ustawa o cenzurze i prasie (art. 54), w: Podręcznik księgarski: przewodnik praktyczny dla wydawców, księgarzy, pomocników i praktykantów księgarskich, na podstawie swojskich i obcych źródeł opracowany, Warszawa.
Paschke M., P. Rath, 1908, Lehrbuch des deutschen Buchhandels, Bd. 1, Leipzig.
Przemówienie Stanisława Brzozowskiego na sądzie w Krakowie 19 II lutego 1909 r., w: S. Brzozowski, Listy, t. 2: 1909–1911, Kraków 1970, s. 64 (list 289).
Przewodnik po Warszawie ilustrowany informacyjno-adresowy, wyd. W. Guzowski, Warszawa 1910.
Przewodnik po Warszawie i okolicy z planem miasta, oprac. W. Gomulicki, J. Sobieszczański, Lwów ok. 1908.
Roth P., 1914, Leipzig der Mittelpunkt des Buchhandels, Leipzig.
Rowicka M., J. Kostecki, 1992, Produkcja wydawnicza Królestwa Polskiego w drugiej połowie lat siedemdziesiątych XIX w., w: Instytucje – publiczność – sytuacje lektury. Studia z historii czytelnictwa, t. 4, red. J. Kostecki, Warszawa.
Skrzypczak A., 2003, Księgarnia i wydawnictwo Michała Arcta w Warszawie 1887–1950, w: Warszawscy wydawcy, red. J. Myszkowska, Warszawa.
Statut firmy M. Arct, Zakłady Wydawnicze, S. A. W nowym brzmieniu, Warszawa, 1928–1931.
Upadek czytelnictwa, „Wiadomości Bibliograficzne Warszawskie. Miesięcznik dla czytających i kupujących książki i pisma” 1885, nr 11.
Treichel I. (red.), 1972, Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa.
Vielrose E., 1976, Szacunek analfabetyzmu w zaborze rosyjskim, „Przeszłość Demograficzna Polski”, t. 9.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 1399
Number of citations: 0
