To see a book. Typographic beauty of a 16th-century Polish translation of a manual by Peter Crescentii “O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków”
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2022.00033Keywords
Crescentii, Stanisław Szarfenberger, 16th-century Polish economic manual, typography, aesthetics of ancient booksAbstract
Published in 1571, the Polish translation of a manual by Peter Crescentii O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków is one of the most important printing achievements of Stanislaw Szarfenberger's Cracow publishing house. The article describes the typographical shape of the work (from its composition starting with the page layout to the choice of typeface and type size, the use and placement of various ornamental elements and illustrations in the text). It also shows a great knowledge of the secrets of the “black artˮ , the professionalism of the printer, his understanding of the reader’s needs and his sensitivity to beauty. An analysis of the solutions adopted by Szarfenberger shows that they serve not only the aesthetics of the publication, but also its usefulness. The juxtaposition of the 1571 edition with an earlier edition of the manual (1549) emphasizes the originality and craftsmanship of the printer.
References
Bieńkowski T., 1985, Wiedza przyrodnicza w Polsce w wieku XVI, Wrocław.
Chojecka E., 1980, Ilustracja w polskiej książce drukowanej XVI i XVII wieku, Warszawa.
Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, 1983, t. 1: Małopolska, cz. 1: Wiek XV–XVI, pod red. A. Kaweckiej-Gryczowej, Wrocław.
Głombiowski K., 1980, Książka w procesie komunikacji społecznej, Wrocław.
Houston K., 2015, Ciemne typki. Sekretne życie znaków typograficznych, tłum. M. Komorowska, Kraków.
Juda M., 2002, Karta tytułowa staropolskiej książki drukowanej, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, t. 46.
Kamper-Warejko J., 2011, Poradnik Piotra Krescencjusza jako tekst użytkowy, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 46.
Kamper-Warejko J., 2014, Historia polskich nazw roślin występujących w poradniku P. Krescencjusza, „Linguistica Copernicana”, t. 11.
Kamper-Warejko J., 2016, Słownictwo botaniczne w polskim tłumaczeniu „Ksiąg o gospodarstwie" (1571) Piotra Krescencjusza na tle epoki, Toruń.
Kamper-Warejko J., 2017, Struktura nazw roślin występujących w XVI-wiecznym polskim tłumaczeniu poradnika Piotra Krescencjusza na tle ówczesnej normy, „Język Polski”, z. 4.
Kamper-Warejko J., 2017, Polski XVI-wieczny przekład poradnika Piotra Krescencjusza jako świadectwo przenikania kultur, „Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu", nr 12.
Kocot A., 2015, Artyści „czarnej sztuki”. Typografia druków Floriana Unglera i Macieja Wirzbięty, Kraków.
Komza M., 1978, Zdobione karty tytułowe. (Wprowadzenie do typologii na przykładzie siedemnastowiecznej książki gdańskiej), „Studia o Książce”, t. 8.
Krzak-Weiss K., 2006, Polskie sygnety drukarskie od XV do połowy XVII wieku, Poznań.
Niesiecki K., 1841, Herbarz polski Kaspra Niesieckiego, t. 6, Lipsk.
Osiewicz M., 2012, Analiza kwantytatywno-porównawcza słownictwa Ksiąg o gospodarstwie Piotra Krescentyna (1549), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 19, z. 1.
Osiewicz M., 2013, Wariantywność graficzna „Ksiąg o gospodarstwie” Piotra Krescentyna z 1549 roku. Studium przypadku, Poznań.
Osiewicz M., 2019, Demorfologizacja rodzaju w liczbie mnogiej rzeczowników w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna (Kraków 1549, Helena Unglerowa), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 26, z. 2.
Pankowicz A., 1979, Najstarszy polski druk z zakresu gospodarstwa wiejskiego (Piotr Krescentyn, Księgi o gospodarstwie…, Kraków 1549 r.), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Historia Rolnictwa”, nr 150, z. 4.
Piotra Krescentyna „O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków ksiąg dwojenaście ludziom stanu każdego, którzy by się uczciwym gospodarstwem bawili, wielce potrzebne a pożyteczne”, 1571, Kraków.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Aleksandra Ćwiklińska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 458
Number of citations: 0
