From epistolary practice of "The Theory of Letter" author. Casus Stefania Skwarczyńska–Jerzy Zawieyski
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2022.0008Keywords
Stefania Skwarczyńska, Jerzy Zawieyski, Polish epistolography, 20th-century letter – a literary genre, Catholic literature in People’s Poland, Catholic associations in Polish People’s RepublicAbstract
Having been published in 1937, The Theory of Letter by Stefania Skwarczyńska (1902–1988) remains a relevant point of reference for modern literary scholars and editors. An insight into her lesser-known, epistolary writings has been provided by the collection of 25 private letters, dated from 1948 to 1968, which had all been exchanged between her and Jerzy Zawieyski (1902–1969). The correspondence of the researcher Skwarczyńska and the aforementioned playwright, prose writer and catholic socio-political activist are discussed under a few aspects. The circumstances of the initial contact’s establishment serve as a starting point for an analysis of the dynamic and biographic relationship between the sender and the recipient’s, as well as it’s interrelation with various other matters. Among them, literary topics (focused on Zawieyski’s works), religious sensitivity and Catholic’s socio-political entanglement in the communist state emerge, as well as research work and private matters of Skwarczyńska. The material and visual form of the inedita and the specifics of their formal composition are described and analysed. The chronological gaps in source materials are reviewed in the context of worldview differences between Catholic intellectuals engaged with PAX Association, such as Skwarczyńska, and those keeping in touch with the “Tygodnik Powszechny” magazine and Deputies’ Group Znak, with Zawieyski being one of them. In the end, the matter of modern reception of The Theory of Letter is presented, along with the research and editorial dilemmas that come along with it.
References
Bielak A., 2007, Mariaż marksizmu z katolicyzmem. Badania Stefanii Skwarczyńskiej dotyczące relacji między religią a literaturą, „Zeszyty Naukowe KUL”, nr 3 (199).
Całek A., 2019, Nowa teoria listu, Kraków.
Frühling J., 1945, Handlarze mistycyzmu. (Na marginesie „Męża doskonałego”), „Głos Pracy”, nr 7.
Głębicka E., 2018, Dylematy edycji korespondencji intymnej Marii Dąbrowskiej i Anny Kowalskiej, „Teologia Polityczna Co Tydzień”, nr 97: Polska Republika Listów.
Golicka-Jabłońska M., 2013, Tak trzeba, Łódź.
Gomóła A., 2019, Praca naukowa to wydanie umysłu na ciągły niedosyt. Listy Stefanii Skwarczyńskiej do Czesława Zgorzelskiego, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, LXII, z. 3.
Górski K., 1946, Rola pisarza katolickiego w dobie współczesnej, „Tygodnik Powszechny”, nr 37.
Kruczkowski L., 1945, Mesjanizm odgrzewany. (Po premierze „Męża doskonałego” J. Zawieyskiego), „Odrodzenie”, nr 20.
Marzec L., 2015, List. Słownik poetologiczny, „Forum Poetyki”, lato.
Mateja M., 2003, Od niezależności do nieobecności. Kazus „Tygodnika Powszechnego”, „Blok”, nr 2.
Mazur D., 2004, Realizm katolicki, w: Słownik realizmu socjalistycznego, Kraków.
Mazur D., 2016, Hybryda światopoglądowa – refleksje nad genezą i rozwojem nurtu realizmu socpaxowskiego, „Studia Historica Gedanensia”, t. 7.
Pamuła S., 1988/1989, Geneza, rozwój i założenia tygodnika „Kierunki”, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 15–17, z. 1.
Skwarczyńska S., 1937, Teoria listu, Lwów.
Skwarczyńska S., 1946, Człowiek zagubiony w świecie, „Znak”, nr 1.
Skwarczyńska S., 1950, „Literatura katolicka” jako termin w nauce o literaturze, „Znak”, nr 3.
Skwarczyńska S., 1954, O historyczną precyzję naszego rachunku sumienia, „Tygodnik Powszechny”, nr 10.
Skwarczyńska S., 1954, Wstęp do nauki o literaturze, t. 1, Warszawa.
Skwarczyńska S., 1955, „Oda do młodości” – rewolucyjna Hebe filomacka, „Tygodnik Powszechny”, nr 52.
Skwarczyńska S., 1955, W sprawie uniwersyteckiego nauczania materializmu dialektycznego i historycznego, „Myśl Filozoficzna”, nr 2.
Skwarczyńska S., 1975, Wokół teorii listu. (Paradoksy), w: eadem, Pomiędzy historią a teorią literatury, Warszawa.
Skwarczyńska S., 1981, Prawda o pierwszej w Polsce uniwersyteckiej Katedrze Teorii Literatury, „Teksty”, nr 1.
Skwarczyńska S., 2006, Teoria listu, na podstawie pierwodruku opracowali E. Feliksiak i M. Leś, Białystok.
Zawieyski J., 1945, Mąż doskonały. Dramat w 2 częściach z epilogiem. (Pięć obrazów i dwa intermedia), „Znak”, nr 2–5. Wydanie osobne ze wstępem S. Jerschiny, Kielce 1948.
Zawieyski J., 1952, Dno studni Niepamięci, „Tygodnik Powszechny”, nr 7–9.
Zawieyski J., 1956, Notatnik liryczny, Warszawa.
Zawieyski J.,1956, Pokój głębi, Poznań.
Zawieyski J., 1957, Brat Antygony, „Tygodnik Powszechny”, nr 1, 2.
Zawieyski J., 1960, Brzegiem cienia, Kraków.
Zawieyski J., 1991, Listy do Leonii Jabłonkówny, oprac. E. Krasiński, „Dialog”, nr 1.
Zawieyski J., 2011–2012, Dzienniki, t. 1–2, Warszawa.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Barbara Tyszkiewicz
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 413
Number of citations: 0