Archival chaos vs. order. On editions of Reymont’s and Żeromski’s diaries
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2022.0001Keywords
Władysław Reymont, Stefan Żeromski, diaries, editions, inedita, intimistic writingAbstract
The article is devoted to a comparison of the diaristic writings by Władysław Reymont and Stefan Żeromski, carried out from the textological and editorial point of view. The author shows that the completely different way in which the two writers kept their diaries – chaotic by Reymont and systematic by Żeromski – resulted in different actions taken by the editors. In the case of the author of Chłopi (The Peasants), these measures are aimed at organizing the writer’s dispersed archive, qualifying his entries as diaristic and consolidating them into a diary, while in the case of Żeromski they are aimed at exclusion, in accordance with the adopted publication concept, uncensored or non-diaristic elements from the notebooks in which the author kept his youthful diary.
References
Adamczyk Z. J., 1970, „Dzienniki” jako dokument formowania się programu literackiego i poglądów estetycznych Stefana Żeromskiego, „Przegląd Humanistyczny”, nr 3.
Adamczyk Z. J., 2018, Czego nie wiemy o młodości Stefana Żeromskiego. Przed nowym wydaniem „Dzienników”, „Twórczość”, nr 11.
Adamczyk Z. J., 2019, Czy można dobrze wydać dziennik Stefana Żeromskiego? Pierwsze spostrzeżenia oraz nieustanne wahania i rozterki wydawcy, w: Stefan Żeromski – twórca, działacz, obywatel. Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej, pod red. R. Kotowskiego i S. Zacharz, Kielce.
Adamczyk Z. J., 2019, Przed nowym wydaniem dzienników Żeromskiego – losy autografów, „Pamiętnik Literacki”, z. 1.
Adamczyk Z. J., 2021, Wstęp, w: S. Żeromski, Pisma zebrane, pod red. Z. Golińskiego, kontynuacja pod red. Z. J. Adamczyka, t. 27: Dzienniki, t. 1: 1882–1883, oprac. Z. J. Adamczyk i B. Utkowska, Kielce–Warszawa.
Araszkiewicz F., 1957, Dzienniki Stefana Żeromskiego, w: idem, Dzieła i twórcy. Studia i szkice, Warszawa.
Bem P., 2020, Tekst „edytorski” czy „wieloautorski”? Kilka uwag o heterogeniczności edytorstwa naukowego, „Pamiętnik Literacki”, z. 4.
Biasi P.-M. de, 2015, Genetyka tekstów, tłum. F. Kwiatek i M. Prussak, Warszawa.
Goliński Z., 1981, Wstęp, w: S. Żeromski, Pisma zebrane, pod red. Z. Golińskiego, t. 1: Opowiadania, oprac. Z. J. Adamczyk, Warszawa.
Grzymała-Siedlecki A., 1928, Pamiętniki Reymonta, „Kurier Poznański”, nr 550.
Jodełka-Burzecki T., 1967, Zygzaki biografii młodego Reymonta (w świetle jego notatek osobistych), „Przegląd Humanistyczny”, nr 6.
Kądziela J., 1976, Główne wartości „Dzienników” Żeromskiego, „Pamiętnik Literacki”, z. 1.
Kądziela J., 1963, Przedmowa, w: S. Żeromski, Dzieła, pod red. S. Pigonia, Dzienniki, oprac. i przedmową opatrzył J. Kądziela, t. 1, Warszawa.
Kądziela J., 1973, Wstęp, w: S. Żeromski, Dzienników tom odnaleziony, z autografu do druku przyg., wstępem i przypisami opatrzył J. Kądziela, Warszawa.
Koc B., 2007, Kronika życia i twórczości Władysława St. Reymonta, Legnica.
Kołodziejczyk J., 2019, „Autobiografia przyćmiona” Władysława S. Reymonta – wokół problemów edycji, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 2 (16): Intymistyka a edytorstwo. Wiek XX i współczesność, pod red. B. Kuczkowskiego.
Kościewicz K., 2012, Intymistyka i cenzura – na przykładzie pierwszego wydania „Dzienników” Stefana Żeromskiego, w: „Lancetem, a nie maczugą”. Cenzura wobec literatury i jej twórców w latach 1945–1965, pod red. K. Budrowskiej i M. Woźniak-Łabieniec, Warszawa.
Kotowski W., Kompendium wiedzy o Reymoncie, Archiwum Witolda Kotowskiego, Stowarzyszenie Regionalne „Wolbórka”.
Okulicz-Kozaryn M., Ratajczak W., 2017, Reymontowskie archiwum Profesor Barbary Koc, w: „Wskrzesić choćby chwilę”. Władysława Reymonta zmagania z myślą i formą, pod red. M. Bourkane et al., Poznań.
Pawelec D., 2020, Edytorstwo jako krytyka literacka, „Pamiętnik Literacki”, z. 4.
Reymont W. S., 2009, Dziennik nieciągły. 1887–1924, oprac. B. Utkowska, Kraków.
Reymont W. S., 1968–1980, Pisma, wyd. krytyczne pod red. Z. Szweykowskiego, t. 1: Komediantka, t. 2: Fermenty, t. 3: Ziemia obiecana, t. 4–7: Chłopi, t. 8: Wampir, t. 9–11, Rok 1794, oprac. i przygotowali do druku T. Jodełka-Burzecki i I. Orlewiczowa, Warszawa.
Rękopisy Władysława St. Reymonta, t. 2: Luźne rękopisy. Wiersze i proza z lat 1883–1891, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, rkps 6952/III i II, cz. 1.
Rękopisy Władysława St. Reymonta, t. 27: Luźne i fragmentaryczne materiały rękopiśmienne, cz. 1: Zapiski o charakterze osobistym (1901–1925), Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, rkps 6977/I i II, cz. 1, z. 1.
Rękopisy Władysława St. Reymonta, t. 4: Notatniki z lat 1888–1924, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, rkps 6954/I.
Rodak P., 2011, Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku (Żeromski, Nałkowska, Dąbrowska, Gombrowicz, Herling-Grudziński), Warszawa.
Stefan Żeromski. Kalendarz życia i twórczości, 1976, oprac. S. Eile i S. Kasztelowicz, Kraków.
Utkowska B., 2019, Między diarystycznym a niediarystycznym – renegocjowanie granic edytorskich. Przed wydaniem „Dzienników” Żeromskiego w ramach jego „Pism zebranych”, w: Stefan Żeromski – twórca, działacz, obywatel. Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej, pod red. R. Kotowskiego i S. Zacharz, Kielce.
Wasilewski A., 1953, Przedmowa, w: S. Żeromski, Dzienniki, t. 1: 1882–1886 [tekst przyg. W. Borowy i S. Adamczewski, przypisy oprac. J. Kądziela], Warszawa.
Zdanowicz A., 2005, Metafizyka i życie społeczne. Stefan Żeromski wobec problemów współczesności, Warszawa.
Zimand R., 1990, Diarysta Stefan Ż., Wrocław.
Żeromski S., [Dzienniki], Biblioteka Narodowa, rkps akc. 4717, akc. 7395, akc. 9243, akc. 13666.
Żeromski S., 1933, Dziennik podróży, przyg. do druku H. Mortkowiczówna, Warszawa.
Żeromski S., 1953–1956, Dzienniki, t. 1: 1882–1886, [tekst przyg. W. Borowy i S. Adamczewski, przypisy oprac. J. Kądziela], t. 2: 1886–1887, tekst przyg. S. Adamczewski, przypisy oprac. J. Kądziela, t. 3: 1888–1891, tekst przyg. i przypisy oprac. J. Kądziela, Warszawa.
Żeromski S., 1963, Zapiski z podróży, w: idem, Dzieła, pod red. S. Pigonia, Pisma różne, t. 1: Wspomnienia, Warszawa.
Żeromski S., 1963–1970, Dzieła, pod red. S. Pigonia, Dzienniki, t. 1–7, oprac. i przedmową opatrzył J. Kądziela, Warszawa.
Żeromski S., 2000, Dziennik z wiosny 1891 roku, oprac. Z. J. Adamczyk i Z. Goliński, Kielce.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Beata Utkowska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 574
Number of citations: 0
