Escape of the Słonimski family in 1939: unknown diary by Janina Konarska
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2021.0024Keywords
Janina Konarska, Antoni Słonimski, World War II, Polish immigration, war intimismAbstract
The discussed diary contains writings by the wife of Antoni Słonimski – Janina Konarska, who on more than 100 pages provided account from the couple’s whereabouts, started on 20 August 1939 and continued until 9 September 1945. On the pages of a small sewn file, she noted their dramatic story in real time – which constitutes the document’s unique value. Janina Konarska was not an anonymous figure in the pre-war artistic circles and it would certainly be unfair to describe her only as Słonimski’s wife. As a painter and graphic artist, she gained her own, unquestionable position among the creators of culture in the interwar period. Her works were exhibited both in the world (among others, in Amsterdam, Buenos Aires, Philadelphia, London, Lyon, Madrid, Milan, Montevideo, New York, Orleans, Padua, Paris, Raperswil, Rome, Stockholm, Venice, Vilnius, Zagreb), and in Poland (among others, in Bydgoszcz, Kraków, Warsaw, Zakopane, Zamość).
In this paper, the author will focus on describing a selected fragment of the diary. It tells the story of the Słonimski family, who left Warsaw for Western Europe on September 5, 1939. We will look at the first stage of their journey, leading from Poland to France, where they stayed from 21 September 1939 to 18 June 1940. After the fall of France, they made their way to London. There, in turn, they spent over a decade and finally, in the autumn of 1951, they returned to Poland for good.
References
Archiwum Antoniego Słonimskiego, Biblioteka Narodowa, akc.018169.32.20, t. 2.
Baliński S., 1948, Wiersze zebrane 1927–1947, Londyn.
Baliński S., 1980, Rozmaitości. Sztuka i życie, Felieton, odc. 1108 z 24 grudnia.
Baliński S., 1983, Moją prawdą jest moja pamięć, „Twórczość”, nr 5.
Dąbrowska M., 2009, Dzienniki 1914–1965, t. 4: 1937–1941, pod red. T. Drewnowskiego, oprac. W. Starska-Żakowska, Warszawa.
Drewnowski T., 2004, Próba scalenia: obiegi, wzorce, style, Warszawa.
Dwugłos o Iwaszkiewiczu (z Konstantym Jeleńskim), 1993, w: G. Herling-Grudziński, Wyjście z milczenia, oprac. Z. Kudelski, Warszawa.
Estreicher K. jr, 1977, Słonimskiego droga na emigrację, „Twórczość”, nr 6.
Estreicher K. jr, 2001, Dziennik wypadków. Tom I, 1939–1945, pod red. A. M. Joniak, Kraków.
Estreicher K. jr, 2002, Dziennik wypadków. Tom II, 1946–1960, pod red. A. M. Joniak, Kraków.
Hartwig J., 1996, Wspomnienie o Antonim, w: Wspomnienia o Antonim Słonimskim, pod red. P. Kądzieli i A. Międzyrzeckiego, Warszawa.
Irzykowski K., 1964, Notatki z życia, obserwacje i motywy, wyb. A. Dobosz, wstęp S. Kisielewski, Warszawa.
Iwaszkiewicz J., 1991, Notatki 1939–1945, pod red. A. Zawady, Wrocław.
Iwaszkiewicz J., 2011, Dzienniki 1964–1980, t. 3, oprac. i przypisy A. i R. Papiescy, Warszawa.
Kuciel-Frydryszak J., 2012, Słonimski. Heretyk na ambonie, Warszawa.
Kulisy twórczości: listy 14 pisarzy emigracyjnych do Juliusza Sakowskiego 1945–1977, 1979, Paryż.
Kumaniecka J., 2003, Saga rodu Słonimskich, Warszawa.
Lerski T. M., 2016, Warszawa Antoniego Słonimskiego. Portret miasta w zwierciadle literatury, Warszawa.
Loth R., 1989, Słonimski i jego poezja, w: A. Słonimski, Poezje wybrane, wyb. i wstęp R. Loth, Warszawa.
Loth R., 1999–2000, Antoni Władysław Słonimski, w: Polski słownik biograficzny, t. 39, pod red. H. Markiewicza, Kraków.
Ładoń M., 2006, „Jak my kiedyś wrócimy? Którymi drogami?” Antoniego Słonimskiego droga do kraju, w: eadem, Dialogi z romantycznym kontekstem: szkice o poezji polskiej, Katowice.
Makowiecki A. Z., 2013, Warszawskie kawiarnie literackie, Warszawa.
Malczewski R., 1939, Supersezon, „Ilustrowany Kurier Codzienny”, nr 234.
Marx J., 1993, Skamandryci, Warszawa.
Mieszkowska A., 2010, List do pani Hanki (appendix), „Archiwum Emigracji: Studia, Szkice, Dokumenty”, nr ½.
Moździerz Z., 2013, Architektura i rozwój przestrzenny Zakopanego 1600–2013, Zakopane.
Nastulanka K., 1975, Sami o sobie. Rozmowy z pisarzami i uczonymi, Warszawa.
Niemcy ograniczyli naloty na Polskę z powodu braku benzyny, 1939, „Wiek Nowy”, nr 11.
Odziemkowski J., 1989, Warszawa w wojnie obronnej 1939 roku, Warszawa.
Pałaszewska M., 2009, Wrzesień 1939 w Krzemieńcu, „Niepodległość i Pamięć”, nr 16/2.
Parafia św. Krzyża w Warszawie, Księga „Śluby 1934–1935”. Raptularz, 1934, nr 136; cyt. za: Polski słownik biograficzny, 1999–2000, t. 39, pod red. H. Markiewicza, Kraków.
Parlett D., 2008, The Penguin Book of Card Games, London.
Pinkwart M., Długołęcka-Pinkwart L., 2003, Zakopane. Przewodnik historyczny, Bielsko-Biała.
Poland and the Coming of the Second World War. The Diplomatic Papers of A. J. Drexel Biddle, Jr., United States Ambassador to Poland, 1937–1939, 1976, edited with an introduction by P. V. Cannistraro, E. D. Wynot, Jr., T. P. Kovaleff, Columbus.
Prace Naukowe Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, 2001, t. 1, pod red. J. Putkowskiej, Warszawa.
Pytasz M., 1994, Stanisław Baliński, w: Literatura emigracyjna 1939–1989, t. 1, pod red. J. Garlińskiego, Katowice.
Pytasz M., 1998, Wygnanie, emigracja, diaspora, Katowice.
Pytasz M., 2000, Kilka opowieści o niektórych dolegliwościach bycia poetą emigracyjnym i inne historie, Katowice.
Rozgłośnie BBC World Service, Radio France Internationale i Voice of America w komunikowaniu międzynarodowym: od propagandy do dyplomacji publicznej, 2019, Katowice.
Słonimski A., 1946, Wybór poezji, Warszawa.
Słonimski A., 1972, Poezje wybrane, wyb. A. Słonimski, Warszawa.
Słonimski A., 1975, Alfabet wspomnień, Warszawa.
Słonimski A., 1987, Wspomnienia warszawskie, Warszawa.
Słonimski A., 1999, Laski, w: idem, Liryki najpiękniejsze, Toruń.
Stępień M., 1996, Jarosława Iwaszkiewicza droga do Polski Ludowej, Kraków.
Stępień M., 2005, „Jak grecka tragedia”. Pisarz polski w sytuacji wyboru (1944–1948), Kraków.
Stradecki J., 1977, W kręgu Skamandra, Warszawa.
Taka jest „polska wojna”, 1939, „Dobry Wieczór! Kurier Czerwony”, nr 257.
Tomasik K., 2014, Dziwka i pedał (Halina Lenczewska i Antoni Borman), w: idem, Homobiografie, Warszawa.
Vacaresco Callimachi M., 1949, Yesterday Was Mine, New York.
Wójcik W., 1995, Skamandryci i inni nad Sekwaną, Katowice.
Wróbel W., 2018, Romuald Lenczewski – rodzina, życie, dzieło, „Juchnowieckie Szepty o Historii”, nr 3.
Wystawa prac Janiny Konarskiej 1900–1975. Katalog, 1977, Warszawa.
Zbyszewski W. A., 2000, Gawędy o ludziach i czasach przedwojennych, Warszawa.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Magdalena Budnik
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 854
Number of citations: 0