Mylne ścieżki ułatwień. O edycji „Pan Tadeusz w XXI wieku" Joanny Pawłowskiej
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2021.0010Słowa kluczowe
Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz”, „uwspółcześniona” edycja, epopeja, kanon lektur szkolnych, leksykaAbstrakt
Pan Tadeusz Adama Mickiewicza jest jednym z najwybitniejszych dzieł literatury polskiej. Nie bez powodu znajduje się w kanonie lektur szkolnych. Jednak napisany prawie dwieście lat temu utwór stwarza wiele kłopotów w szkolnej recepcji, m.in. z powodu trudności związanych ze zmianami w słownictwie rozwijającego się ciągle języka, co sprawia, że może być w znacznym stopniu niezrozumiały dla współczesnego młodego czytelnika. Tym bardziej że według podstawy programowej z 2017 roku realizuje się go z uczniami szkoły podstawowej. Joanna Pawłowska, wieloletnia nauczycielka, postanowiła wyjść naprzeciw tym trudnościom i „napisała” uaktualnioną leksykalnie wersję poematu – „Pana Tadeusza" w XXI wieku. Artykuł stara się odpowiedzieć na pytanie, czy w obliczu wszystkich problemów i niebezpieczeństw związanych z omawianiem epopei w szkole jej „uwspółcześniona” edycja, z uproszczoną leksyką, rzeczywiście umożliwia interpretację dzieła Mickiewicza i przełamuje barierę obcości, której młody człowiek może w kontakcie z nim doświadczyć.Bibliografia
Biedrzycki K., 2012, Interpretacja – szkoła rozumienia, w: Dydaktyka literatury i języka polskiego. Stan badań i perspektywy badawcze, red. S. J. Żurek, A. Adamczuk-Stęplewska, Lublin, s. 159-168.
Bortnowski S., 2001, Nowe spory, nowe scenariusze, Warszawa.
Bortnowski S., 2005, Przewodnik po sztuce uczenia literatury, Warszawa.
Eliot T. S., 1963, Społeczna funkcja poezji, przeł. H. Pręczkowska, w: idem, Szkice literackie, red., wybór i przypisy W. Chwalewik, Warszawa.
Gombrowicz W., 1986, Ferdydurke, Kraków-Wrocław.
Gulbicka K., "Pan Tadeusz” XXI wieku. Zaskakujący remake dzieła Mickiewicza, https://ksiazki.wp.pl/pan-tadeusz-xxi-wieku-zaskakujacy-remake-dziela-mickiewicza-6291113734309505a (dostęp: 3.03.2021).
Janus-Sitarz A., 2009, Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze, Kraków.
Klejnocki J., 2005, Literatura w czasach zarazy, „Tygodnik Powszechny”, nr 50.
Kowalikowa J., 1999, „Pan Tadeusz” w szkole dzisiaj, w: Pan Tadeusz i jego dziedzictwo: recepcja, red. B. Dopart, F. Ziejka, Kraków, s. 445-456.
Lutomierski M., 2011, Wokół dziewiętnastowiecznego streszczenia „Pana Tadeusza”, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 1 (1): Dziewiętnastowieczne edycje, red. M. Strzyżewski, M. Bizior-Dombrowska, s. 57-61.
Ławski J., 2016, „Arcydzieło polszczyzny, epos narodowy”. Tylko?, w: „Pan Tadeusz”. Poemat – postacie – recepcja, red. E. Hoffmann-Piotrowska, A. Fabianowski, Warszawa, s. 167-183.
Norwid C. K., 1953, Vade-mecum, Londyn.
Pawłowska J., 2019, „Pan Tadeusz” w XXI wieku, Gdynia.
Pigoń S., 2002, „Pan Tadeusz”. Wzrost, wielkość i sława. Studium literackie, Kraków.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa. Język polski, https://www.ore.edu.pl/wp–content/uploads/2018/03/podstawa–programowa–ksztalcenia–ogolnego–z–komentarzem.–szkola–podstawowa–jezyk–polski.pdf (dostęp: 3.03.2021).
Przyboś J., 1950, Czytając Mickiewicza, Warszawa.
Sawicki S., 1994, Norwida wywyższenie tradycji, w: idem, Wartość – sacrum – Norwid. Studia i szkice aksjologicznoliterackie, Lublin, s. 163-179.
Słownik języka polskiego PWN, hasła: karabela, strzelba, https://sjp.pwn.pl/szukaj/karabela%20.html, https://sjp.pwn.pl/szukaj/strzelba.html (dostęp: 12.02.2021).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 578
Liczba cytowań: 0