Sztuka książki – książki o sztuce. Wpływ współczesnych polskich wydawców na kształtowanie wrażliwości estetycznej młodych czytelników
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2020.00024Słowa kluczowe
książka dla dzieci, książka dla młodzieży, sztuka książki, wychowanie estetyczne, współczesne polskie wydawnictwa, "Mały Koneser", Dwie SiostryAbstrakt
W artykule przedstawiono znaczenie książki dla dzieci i młodzieży jako istotnego elementu wychowania estetycznego. Ważnym pośrednikiem w tym procesie są współcześni polscy wydawcy, którzy po latach „potopu” ostatniej dekady ubiegłego wieku znacznie przyczynili się do podniesienia poziomu artystycznego wydawanych tytułów i odnowienia sztuki książki dla młodego odbiorcy. Istotny wpływ na zmianę repertuaru wydawniczego dla dzieci i młodzieży wywarły przede wszystkim małe, niezależne oficyny, które nie tylko jako pierwsze odważyły się powrócić do dobrych praktyk edytorskich, ale także, dzięki swoim działaniom i sukcesom, wpłynęły na praktyki dużych domów wydawniczych, które zdecydowały się poszerzyć swoją ofertę o bardziej ambitne tytuły. Dzięki temu do rąk młodych czytelników trafiają dzisiaj książki zaprojektowane i zilustrowane przez uznanych polskich i zagranicznych artystów, a także utalentowanych debiutantów. Za ich pośrednictwem dzieci mają szansę obcowania z piękną książką. Drugim ważnym nurtem działalności współczesnych wydawców są książki dla dzieci i młodzieży wprowadzające odbiorców w świat sztuki. Na uwagę zasługuje seria „Mały Koneser” wydana przez Dwie Siostry, która nie odniosła spektakularnego sukcesu rynkowego, ale jest dowodem na to, jak oryginalne inicjatywy podejmują współcześni wydawcy, aby rozbudzać wrażliwość estetyczną młodych czytelników.
Bibliografia
Am/ŁSz, 2010, „Powidoki” nauczą rozumieć malarstwo, Polskie Radio Czwórka [Portal Polskiego Radia], 15.12.2010, https://www.polskieradio.pl/10/482/Artykul/282541,Powidoki-naucza-rozumiec-malarstwo (dostęp: 25.08.2019).
Baczyński S., 1922, Zewnętrzne piękno książki dla dzieci i młodzieży, „Grafika Polska”, nr 2 (3), s. 52–54.
Beckett S., 2014, Crossover picturebooks. A genre for all ages, New York–London.
Biernacka-Licznar K., Jamróz-Stolarska E., Paprocka N., 2018, Lilipucia rewolucja: awangardowe wydawnictwa dla dzieci w Polsce w latach 2000–2015. Produkcja wydawnicza. Bibliografia, Warszawa.
Boguszewska H., 2013, Projekty graficzne pozapodręcznikowego wyboru książek zalecanych do edukacji elementarnej w Polsce w latach 1928–1945, Lublin.
Byliniak M., 2009, Czy można mieszkać w jajku?, „Ryms”, nr 5.
Czarski W., 1926, Z dziedziny grafiki. O książce szkolnej, „Grafika Polska”, nr 4 (2), s. 39–42.
Diduszko H., 2009, Pełniej odczuwać, głębiej rozumieć (o relacji: dziecko–sztuka, wychowaniu estetycznym i książce), „Ryms”, nr 5, s. 2–4.
Dłużewska E., 2017, Wydawnictwo Dwie Siostry. Piękne książki dla dzieci doceniane na świecie, Wyborcza.pl, 16.01.2017, https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,21241166,skarbu-nie-znalazlysmy-ale-mamy-przygody.html?disableRedirects=true (dostęp: 29.08.2019).
Egmont.pl [strona wydawcy], https://egmont.pl (dostęp: 23.08.2019).
Forkiewicz J., 1974, Dawny atlas. Szkic z dziejów książki ozdobnej, Gdańsk.
Howorus-Czajka M., 2017, Gra ze sztuka w książce obrazkowej, w: Książka obrazkowa. Wprowadzenie, pod red. M. Cackowskiej, H. Dymel-Trzebiatowskiej i J. Szyłaka, Poznań, s. 173–190.
Jamróz-Stolarska E., 2014, Serie literackie dla dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1945–1989. Produkcja wydawnicza i ukształtowanie edytorskie, Warszawa.
Komza M., 2017, Sztuka w książce – książka w sztuce, w: Encyklopedia książki, t. 1, pod red. A. Żbikowskiej-Migoń i M. Skalskiej-Zlat, Wrocław, s. 69–77.
Komza M., 2003, Wstęp, w: Sztuka książki. Historia – teoria – praktyka, pod red. M. Komzy, Wrocław, s. 7–11.
Krynicka I., 2014, Dobre opowieści się nie starzeją, rozm. przepr. O. Wróbel, 31.07.2014, Kurzojady [portal], https://www.kurzojady.pl/714-dobre-opowiesci-sie-nie-starzeja-rozmowa-z-iwona-krynicka-wydawca-ksiazek-dla-dzieci (dostęp: 22.08.2019).
Leszczyński G., 2007, Literatura dla młodych odbiorców 1990–2006, „Guliwer” 1, s. 33–36.
Mortkowiczowa J., 1904, O wychowaniu estetycznym, wyd. 2, Warszawa.
Nagroda Sezonu Wydawniczo-Księgarskiego IKAR 2008, 2016, Polskie Towarzystwo Wydawców Książek [portal], http://www.ptwk.pl/images/pdf/IKAR_2008_2016.pdf (dostęp: 22.08.2019).
Olech J., 2015, Rok 2015 w książkach dla dzieci, Instytut Książki [portal], https://instytutksiazki.pl/aktualnosci,2,rok-2015-w-ksiazkach-dla-dzieci,1158.html (dostęp: 26.08.2019).
Olech J., 2013, Vintage dla dzieci – ruszyła lawina reprintów dawnych książek, Wyborcza.pl, 3.09.2013,http://wyborcza.pl/1,76842,14536344,Vintage_dla_dzieci___ruszyla_lawina_reprintow_dawnych.html (dostęp: 22.08.2019).
Po potopie. Dziecko, książka i biblioteka w XXI wieku: Diagnozy i postulaty, 2008, red. D. Świerczyńska-Jelonek, G. Leszczyński i M. Zając, Warszawa.
Pszon S., 1916, Kultura piękna w szkole, „Szkoła Polska”, nr 7.
Szuman S., 1951, Ilustracja w książkach dla dzieci i młodzieży, Kraków.
Szuman S., 1990, O sztuce i wychowaniu estetycznym, wyd. 4, Warszawa.
Wiercińska J., 1986, Sztuka i książka, Warszawa.
Wilkoń J., 1996, Józef Wilkoń o sztuce książki, w: Współczesna polska sztuka książki, Warszawa [s. 1 nlb.].
Wydawnictwo Dwie Siostry [strona wydawcy], https://www.wydawnictwodwiesiostry.pl (dostęp: 22.08.2019).
Zwolakiewicz H., 1935, O estetykę książki dziecięcej, „Przyjaciel Szkoły”, nr 15.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1242
Liczba cytowań: 0