Wielkie roboty a sprawa polska. Analiza polskich wydań komiksów o Transformerach w latach dziewięćdziesiątych XX wieku

Abstrakt

Celem artykułu jest omówienie aspektów edytorskich serii dwudziestu czterech komiksów pt. „Transformers”, wydawanej w latach 1991–1995 w Polsce przez wydawnictwo TM-Semic. Obok analizy  poszczególnych wydań oraz kwestii związanych z funkcjonowaniem głównonurtowego komiksu amerykańskiego na polskim rynku w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku istotnym elementem opracowania jest nakreślenie szerszego kontekstu, w jakim w Europie – a wcześniej w Stanach Zjednoczonych – funkcjonowały teksty kultury oparte na dużych markach, przede wszystkim zabawkarskich. W tej perspektywie ważna staje się konstatacja, że utwory takie – w tym komiksy – miały podwójny merkantylny cel: sprzedawać się w możliwie wysokich nakładach oraz reklamować inne produkty, w tym przypadku zabawki. Artykuł analizuje działanie tej strategii w Stanach Zjednoczonych, następnie jej adaptację w Holandii i wersję polską opartą na serii holenderskiej. Autor stara się również odpowiedzieć na pytanie, czy – i jeśli tak – to jakie aspekty edytorskie przemawiały do polskiego odbiorcy zarówno pod kątem opracowania edytorskiego i typograficznego, jak i kwestii tłumaczeniowych.