Wolump..arki – duży przypis do małej literówki w Szewcach Witkacego

Abstrakt

Artykuł jest poświęcony inscenizacji Szewców Stanisława Ignacego Witkiewicza w reżyserii Wiktora Grodeckiego. Reżyser pominął niektóre partie tekstu, Witkacowską scenografię, wskazówki dotyczące ruchu scenicznego i modulacji głosu, znacznie zmniejszył obsadę. Interesujące jest również to, że podczas spektaklu zostaje wygłoszona kwestia, w której pada słowo o nieustalonym dotąd znaczeniu: „Tera je mamy nadrobić, a nie dziamdziać się mędrkując, czy abyśmy nie som jako te siedemnastowieczne wolumpsiarki jakieś, fałszywego wewnątrz wątpiów naszych pokroju kompromisowego kaleki – komunizujące, niedoburżujskie ścierwantyny, ślizgające się niezręcznie na posadzkach wyświechtanych demokratycznie”. We wszystkich edycjach Szewców tajemnicze słowo „wolumpsiarki” albo w ogóle nie było objaśniane, albo było tłumaczone w sposób nieuzasadniony (np. jako pojęcie związane z psiarkami, psiarczykami – najniższą służbą dworską lub jako wolnomularki, tj. loża kobieca we francuskiej masonerii, tzw. mopsice). W maszynopisie Szewców znajdujemy tymczasem zapis „wolumpsiarki” i jest to najprawdopodobniej błąd literowy popełniony przez autora polegający na przestawieniu dwóch liter. Poprawna wersja to „wolumpisarki”, bliskie angielskiemu wyrażeniu volume-writer, będąca neologizmem na określenie grafomanów, wierszokletów i panegirystów.