Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie

Źródła i funkcje turpistycznego obrazowania w wierszu Do... (Przekleństwo podłym – przekleństwo tej babie) Zygmunta Krasińskiego
  • Strona domowa
  • /
  • Źródła i funkcje turpistycznego obrazowania w wierszu Do... (Przekleństwo podłym – przekleństwo tej babie) Zygmunta Krasińskiego
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 6 (2014): No 1-2. Zygmunt Krasiński - edycje i interpretacje /
  4. Artykuły i rozprawy

Źródła i funkcje turpistycznego obrazowania w wierszu Do... (Przekleństwo podłym – przekleństwo tej babie) Zygmunta Krasińskiego

Autor

  • Katarzyna Kaczmarek Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.12775/SE.2014.003

Słowa kluczowe

Zygmunt Krasiński, Do… (Przekleństwo podłym – przekleństwo tej babie), Zofia z Potockich Kisielewowa, topos vetuli, romantyzm, barok

Abstrakt

Tekst jest próbą analizy liryku pod kątem jego łączności z tradycją i implikacji tej relacji. Autorka odtwarza mapę impulsów biograficznych, które przyczyniły się do stworzenia utworu, i kreśli portret jego bohaterki, Zofii z Potockich Kisielewowej, jednocześnie poszukując w tradycji literackiej źródeł zastosowanych przez Krasińskiego zabiegów składających się na zamierzone i konsekwentne operowanie antyestetyką. Przywołuje także wybrane dawniejsze realizacje toposu vetuli – archetypicznej postaci odstręczającej, lecz lubieżnej starki (na gruncie polskim o apogeum popularności motywu można mówić w odniesieniu do literatury baroku). Mało znany wiersz Krasińskiego możemy dziś rozpatrywać jako świadectwo nie tylko prywatnych sympatii i antypatii, inspiracji i lektur, lecz także poglądów na kwestie etyczne i społeczne. Warstwa ideowa utworu zasadza się na afirmacji platońskiej triady, autor adaptuje ją jednak z pewnymi modyfikacjami – w miejscu dobra, związanego najściślej z pięknem i prawdą, sytuując szlachetność, której przeciwieństwem byłaby podłość. Oba antonimiczne względem siebie terminy konotowały w pierwszej połowie XIX wieku po dwa znaczenia: orzekały o moralności człowieka, ale także o jego miejscu w społecznej hierarchii.

Bibliografia

Eco U., 2007, Historia brzydoty, przeł. J. Czaplińska et al., Poznań.

Fabianowski A., 1991, Myśl polityczna Zygmunta Krasińskiego, Ciechanów.

Górski K. i S. Hrabiec (red.), 1962–1983, Słownik języka Adama Mickiewicza, t. 8, Wrocław.

Гроссман Л. П. , У истоков «Бахчисарайского фонтана», http://feb-web.ru/feb/pushkin/serial/is3/is3-049-.htm.

Horacy, 1992, Jamb 10 (Quid tibi vis, mulier nigris dignissima barris), w: idem, Dzieła wszystkie, przeł. A. Lam, Warszawa, s. 137–138.

Horacy, 1992, Jamb 8 (Rogare longo putidal te saeculo), w: idem, Dzieła wszystkie, przeł. A. Lam, Warszawa, s. 134–135.

Krasińska E., 1995, List do Katarzyny Potockiej z 20 stycznia 1848 roku, w: Świadek epoki. Listy Elizy z Branickich Krasińskiej z lat 1835–1876, t. 1, z rękopisu odczytał, wybrał, skomentował i wstępem opatrzył Z. Sudolski, przeł. U. Sudolska, Warszawa, s. 332.

Krasińska E., 1996, List do Katarzyny Potockiej z 18 marca 1853 roku, w: Świadek epoki. Listy Elizy z Branickich Krasińskiej z lat 1835–1876, t. 2, z rękopisu odczytał, wybrał, skomentował i wstępem opatrzył Z. Sudolski, przeł. U. Sudolska, Warszawa, s. 424.

Krasińska E., 1995, List do Zofii Potockiej z 1 sierpnia 1856 roku, w: Świadek epoki. Listy Elizy z Branickich Krasińskiej z lat 1835–1876, t. 3, z rękopisu odczytał, wybrał, skomentował i wstępem opatrzył Z. Sudolski, przeł. U. Sudolska, Warszawa, s. 179.

Krasińska E., 1995, List do Zofii Potockiej z drugiej połowy grudnia 1840 roku, w: Świadek epoki. Listy Elizy z Branickich Krasińskiej z lat 1835–1876, t. 1, z rękopisu odczytał, wybrał, skomentował i wstępem opatrzył Z. Sudolski, przeł. U. Sudolska, Warszawa, s. 141.

Krasiński Z., 1931, Do…, w: idem, Dzieła, t. 11, oprac. L. Piwiński, z przedmową M. Kridla, Warszawa, s. 61.

Krasiński Z., 1975, List do Delfiny Potockiej z 26 grudnia 1839 roku, w: idem, Listy do Delfiny Potockiej, t. 1, opracował i wstępem poprzedził Z. Sudolski, Warszawa, s. 111.

Linde S. B., 1951, Słownik języka polskiego, t. 4, Warszawa.

Krasiński Z., 1975, List do Delfiny Potockiej z 24–25 marca 1841 roku, w: idem, Listy do Delfiny Potockiej, t. 1, opracował i wstępem poprzedził Z. Sudolski, Warszawa, s. 245.

Krasiński Z., 1975, List do Delfiny Potockiej z 22 września 1843 roku, w: idem, Listy do Delfiny Potockiej, t. 1, opracował i wstępem poprzedził Z. Sudolski, Warszawa, s. 56–57.

Krasiński Z., 1975, List do Delfiny Potockiej z 19–20 października 1843 roku, w: idem, Listy do Delfiny Potockiej, t. 2, opracował i wstępem poprzedził Z. Sudolski, Warszawa, s. 104.

Krasiński Z., 1975, List do Delfiny Potockiej z 16 lipca 1845 roku, w: idem, Listy do Delfiny Potockiej, t. 2, opracował i wstępem poprzedził Z. Sudolski, Warszawa, s. 680.

Krasiński Z., 1965, List do Jerzego Lubomirskiego z 14 czerwca 1844 roku, w: idem, Listy do Jerzego Lubomirskiego, opracował i wstępem poprzedził Z. Sudolski, Warszawa, s. 241.

Krasiński Z., 1958, Nie-Boska komedia, oprac. J. Kleiner, Wrocław.

Krasiński Z., 1931, Przedświt, w: idem, Dzieła, t. 9, oprac. L. Piwiński, z przedmową M. Kridla, Warszawa, s. 111–112.

Menninghaus W., 2009, Wstręt – teoria i historia, przeł. G. Sowiński, Kraków.

Naborowski D., 1961, Poezje, oprac. J. Dürr-Durski, Warszawa.

Sudolski Z., 1997, Krasiński: opowieść biograficzna, Warszawa.

Szargot M., 2000, Ziemia rozdziału – niebo połączenia: o liryce Zygmunta Krasińskiego, Katowice.

Twardowski K., 1997, Lekcje kupidynowe, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa.

Wilkoń A., 2002, Dzieje języka artystycznego w Polsce: język i style literatury barokowej, Kraków.

Zdrada J., 1966–1967, Zofia Kisielew, w: Polski słownik biograficzny, t. 12, Wrocław, s. 491–492.

Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2014-11-27

Jak cytować

1.
KACZMAREK, Katarzyna. Źródła i funkcje turpistycznego obrazowania w wierszu Do. (Przekleństwo podłym – przekleństwo tej babie) Zygmunta Krasińskiego. Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie [online]. 27 listopad 2014, T. 6, s. 17–22. [udostępniono 13.5.2025]. DOI 10.12775/SE.2014.003.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 6 (2014): No 1-2. Zygmunt Krasiński - edycje i interpretacje

Dział

Artykuły i rozprawy

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 962
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Zygmunt Krasiński, Do… (Przekleństwo podłym – przekleństwo tej babie), Zofia z Potockich Kisielewowa, topos vetuli, romantyzm, barok
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa