Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie

Zobaczyć książkę. Typograficzne piękno XVI-wiecznego polskiego przekładu poradnika Piotra Krescencjusza „O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków”
  • Strona domowa
  • /
  • Zobaczyć książkę. Typograficzne piękno XVI-wiecznego polskiego przekładu poradnika Piotra Krescencjusza „O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków”
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 22 Nr 2 (2022): Książka bez granic /
  4. Artykuły, dokumenty, manuskrypty

Zobaczyć książkę. Typograficzne piękno XVI-wiecznego polskiego przekładu poradnika Piotra Krescencjusza „O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków”

Autor

  • Aleksandra Ćwiklińska Instytut Badań Literackich PAN https://orcid.org/0000-0002-0634-2058

DOI:

https://doi.org/10.12775/SE.2022.00033

Słowa kluczowe

Krescencjusz, Stanisław Szarfenberger, XVI-wieczny polski poradnik gospodarczy, typografia, estetyka dawnej książki

Abstrakt

Wydany w 1571 roku polski przekład poradnika Piotra Krescencjusza O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków jest jednym z ważniejszych drukarskich dokonań krakowskiej oficyny Stanisława Szarfenbergera. Artykuł opisuje kształt typograficzny dzieła (od jego kompozycji począwszy, przez układ strony, aż po dobór kroju i wielkości pisma, wykorzystanie i rozmieszczenie w tekście różnorodnych elementów zdobniczych i ilustracji). Pokazuje również znajomość tajników „czarnej sztuki” profesjonalizm drukarza, zrozumienie przez niego potrzeb czytelnika i wrażliwość na piękno. Analiza przyjętych przez Szarfenbergera rozwiązań świadczy o tym, że służą one nie tylko estetyce publikacji, ale także jej użyteczności. Zestawienie wydania z 1571 roku z wcześniejszą edycją poradnika (1549 rok) podkreśla oryginalność i kunszt drukarza.

Biogram autora

Aleksandra Ćwiklińska - Instytut Badań Literackich PAN

polonistka, językoznawczyni, leksykografka, zatrudniona w Pracowni Słownika Polszczyzny XVI wieku Instytutu Badań Literackich PAN w Toruniu; autorka haseł i współredaktorka tomów słownika. W ramach serii „Biblioteka Pisarzy Staropolskich” przygotowuje edycję utworów weselnych dla Radziwiłłówien. Jej zainteresowania naukowe obejmują zagadnienia związane z gramatyką i historią języka polskiego, kulturą języka, leksykografią i edytorstwem tekstów dawnych.

Bibliografia

Bieńkowski T., 1985, Wiedza przyrodnicza w Polsce w wieku XVI, Wrocław.

Chojecka E., 1980, Ilustracja w polskiej książce drukowanej XVI i XVII wieku, Warszawa.

Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, 1983, t. 1: Małopolska, cz. 1: Wiek XV–XVI, pod red. A. Kaweckiej-Gryczowej, Wrocław.

Głombiowski K., 1980, Książka w procesie komunikacji społecznej, Wrocław.

Houston K., 2015, Ciemne typki. Sekretne życie znaków typograficznych, tłum. M. Komorowska, Kraków.

Juda M., 2002, Karta tytułowa staropolskiej książki drukowanej, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, t. 46.

Kamper-Warejko J., 2011, Poradnik Piotra Krescencjusza jako tekst użytkowy, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 46.

Kamper-Warejko J., 2014, Historia polskich nazw roślin występujących w poradniku P. Krescencjusza, „Linguistica Copernicana”, t. 11.

Kamper-Warejko J., 2016, Słownictwo botaniczne w polskim tłumaczeniu „Ksiąg o gospodarstwie" (1571) Piotra Krescencjusza na tle epoki, Toruń.

Kamper-Warejko J., 2017, Struktura nazw roślin występujących w XVI-wiecznym polskim tłumaczeniu poradnika Piotra Krescencjusza na tle ówczesnej normy, „Język Polski”, z. 4.

Kamper-Warejko J., 2017, Polski XVI-wieczny przekład poradnika Piotra Krescencjusza jako świadectwo przenikania kultur, „Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu", nr 12.

Kocot A., 2015, Artyści „czarnej sztuki”. Typografia druków Floriana Unglera i Macieja Wirzbięty, Kraków.

Komza M., 1978, Zdobione karty tytułowe. (Wprowadzenie do typologii na przykładzie siedemnastowiecznej książki gdańskiej), „Studia o Książce”, t. 8.

Krzak-Weiss K., 2006, Polskie sygnety drukarskie od XV do połowy XVII wieku, Poznań.

Niesiecki K., 1841, Herbarz polski Kaspra Niesieckiego, t. 6, Lipsk.

Osiewicz M., 2012, Analiza kwantytatywno-porównawcza słownictwa Ksiąg o gospodarstwie Piotra Krescentyna (1549), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 19, z. 1.

Osiewicz M., 2013, Wariantywność graficzna „Ksiąg o gospodarstwie” Piotra Krescentyna z 1549 roku. Studium przypadku, Poznań.

Osiewicz M., 2019, Demorfologizacja rodzaju w liczbie mnogiej rzeczowników w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna (Kraków 1549, Helena Unglerowa), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 26, z. 2.

Pankowicz A., 1979, Najstarszy polski druk z zakresu gospodarstwa wiejskiego (Piotr Krescentyn, Księgi o gospodarstwie…, Kraków 1549 r.), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Historia Rolnictwa”, nr 150, z. 4.

Piotra Krescentyna „O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków ksiąg dwojenaście ludziom stanu każdego, którzy by się uczciwym gospodarstwem bawili, wielce potrzebne a pożyteczne”, 1571, Kraków.

Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2022-12-01

Jak cytować

1.
ĆWIKLIŃSKA, Aleksandra. Zobaczyć książkę. Typograficzne piękno XVI-wiecznego polskiego przekładu poradnika Piotra Krescencjusza „O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków”. Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie [online]. 1 grudzień 2022, T. 22, nr 2, s. 125–142. [udostępniono 2.4.2023]. DOI 10.12775/SE.2022.00033.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 22 Nr 2 (2022): Książka bez granic

Dział

Artykuły, dokumenty, manuskrypty

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 Aleksandra Ćwiklińska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 107
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Krescencjusz, Stanisław Szarfenberger, XVI-wieczny polski poradnik gospodarczy, typografia, estetyka dawnej książki
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa