Terapeutyczny wymiar sztuki. Przepracowywanie traum choroby i śmierci w sztuce i literaturze - autoterapia artystów na podstawie fotografii Jo Spence, literatury Haliny Poświatowskiej, oraz video Billa Violi

Karolina Tkaczyk

DOI: http://dx.doi.org/10.12775/TSB.2019.006

Abstrakt


Artykuł dotyczy wpływu osobistych traum wybranych artystów na tematykę podejmowaną w  pracach artystycznych. Podejmuje próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy analizowani artyści byli w stanie przepracować trudne doświadczenie poprzez sztukę i literaturę oraz jakie zabiegi pozwalają dany efekt uzyskać. Przykłady artystów zostały dobrane przy spełnieniu dwóch kryteriów. Pierwszym jest doświadczenie traumy choroby własnej lub bliskich w biografii. Drugim jest używanie formy artystycznej do opracowania emocji związanych z faktami biograficznymi. Omawiani w artykule wybrani artyści, spełniający dane kryteria, to Jo Spence, Halina Poświatowska, Bill Viola. Fototerapia i biblioterapia są punktem wyjścia rozważań o autoterapeutycznym działaniu sztuki i literatury. Jako pierwsze omawiane są traumy związane z chorobą nowotworową i sposób ich przepracowywania w fototerapii Jo Spence. Następnie, omawiane są próby opracowania choroby serca i doświadczenia zbliżania się śmierci przez pisarkę Halinę Poświatowską. Artykuł jest zakończony przykładami twórczości Billa Violi, który traumatyczne doświadczenie utraty matki poddał próbie przemiany oraz nadania nowego znaczenia.

Słowa kluczowe


biblioterapia; fototerapia; sztuka; literatura; trauma

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Andrzejewska Jadwiga, Kultura czytelnicza jednostki jako program edukacji czytelniczej i przedmiot badań, „Studia o Książce. Ogólnopolski organ szkół wyższych” 1989, t. 18, s. 47-48.

Cierpiałkowska Lidia, Psychopatologia, Warszawa 2013.

Cyrklaff Magdalena, Biblioterapia w edukacji z zakresu profilaktyki uzależnień i promocji zdrowia, Toruń 2014.

Dumowska Bogumiła, Anegdota o istnieniu, wokół liryków Haliny Poświatowskiej, „Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej” 1986, nr 77/2, s. 137.

Foster Hal, Powrót realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, Kraków 2010.

Lalak Danuta, Życie jako biografia - podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa 2010.

Levis Richard, Levis Susan, The Power of Art, Thomson Learning, New York 2009.

Makselon Józef, Specyfika postaw wobec śmierci, „Studia PhilosophiaeChristianae” 1981, nr 17/2, s. 121.

Meskimmon Marsha, The Monstrous and the Grotesque: On the Politics of Excess in Women's Self Portraiture, „Make: the Magazine of Women's Art”, październik/listopad 1996, s. 6-11.

Pitrus Andrzej, The Passing: obrazy z soli i pieprzu, „Media – Kultura – Komunikacja Społeczna” 2013, T. 9, s. 167.

Poświatowska Halina, Opowieść dla przyjaciela, Kraków 2009.

Reiter Paulina, Viola Bill, Ludzie nadal trochę boją się sztuki wideo. Rozmowa. [online]. [dostęp 09 maja 2016]. Dostępny w World Wide Web: http://www.obieg.pl/wydarzenie/2180.

Sontag Susan, Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, Kraków 2016.

Spence Jo, Sheard Tim, Narratives of Dis-ease (Exiled) [il.], [w:] The Camerawork Essays: Context and Meaning in Photography, red. Jessica Evans, Sandy Weiland, Barbara Hunt, Londyn 1997, s. 259.

Szalewska Katarzyna, Przestrzeń choroby - miejsce biografii. Kartografia psychosomatyczna w „Opowieści dla przyjaciela” Haliny Poświatowskiej, [w:] Przestrzenie geo(bio)graficzne w literaturze, red. Elżbieta Konończuk, Elżbieta Sidoruk, Białystok 2015.




Bookmark and Share




ISSN 2080-1807 (print)
ISSN 2392-1633 (online)

Partnerzy platformy czasopism