Najstarszy zachowany gdański katalog sprzedaży prywatnej biblioteki z 1678 roku i jego zawartość
DOI:
https://doi.org/10.12775/TSB.2011.014Słowa kluczowe
Gdańsk, księgozbioryAbstrakt
Przedstawiony w artykule katalog należy do najstarszych zachowanych katalogów sprzedaży biblioteki, przez co daje możliwość zapoznania się z kompozycją tego rodzaju druków i ich stroną redakcyjną. Jest też ważnym źródłem do zobrazowania początków aukcji książek na ziemiach polskich. Dzięki niemu mamy też wgląd w bardzo ciekawy księgozbiór, będący owocem zabiegów kolekcjonerskich co najmniej dwóch pokoleń, dla nas dodatkowo zasługujący na uwagę, gdyż wśród zebranych przez Niclassiusów książek jest też pokaźna grupa poloniców, w tym prac w języku polskim, licząca przeszło 220 tytułów, co stanowi około 15% całej kolekcji. Była to wielkość nie często spotykana w bibliotekach gdańskich, w tym wypadku wynikała ona zapewne z faktu, że duchowni służyli w kościele św. Piotra i Pawła, będącego w tym czasie centrum polskości w Gdańsku.Bibliografia
[Beckenstein S.], Catatogus insignium, in quavis facultate, materia et lingua librorum, officinae Simonis Beckensteinii, civis et bibliopolae Gedanensis: quos auctione publica, parata pro pecunia in aedibus ad Magnum Christophorus vulgo Grossen Christoff venundabit Georgius Mattern, anno 1697. d. 12 Augusti, Gedani [1697].
[Gregorius F. Ch.], Bibliotheca Gregoriana, sive catalogus librorum…, parata pro petunia… instituentur, Regiomonti 1730.
[Pater P.], Catalogus librorum varii generis b. Pauli Patris… vulgo dictis publice distrahet Godofredus Tenter, Gedani 1725.
[Schelwig S.], Bibliotheca Schelguigniana sive catalogus librorum ad sacram juxta ac profanam eruditionem spectantium…, Gedani 1716.
Baeckerich W., Das Comenius Auftrage in Danzig 1641 und die Verbindung der Unitet mit dem Reformierten in Danzig, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, Bd. 55: 1913.
Benzingowi J., Die deutschen Verleger des 16. und 17. Jahrhunderts. Eine Neubearbeitung, „Archiv für Geschichte des Buchwesens”, Bd. 18: 1977.
Brunet Ch., Manuel du libraire et de l’amateur de livre, t. 1, Paris 1800.
Catalogus librorum compactorum viri dum viveret, admodum Reverendi Dn. Alberti Niclassii, Ad D. Petri et Pauli Ecclesiastae optime meriti, quos emtionis jure acquisitos nunc venundandos proponit Jacobus Pufflerus, Bibliopola et Bibliopegus Gedan. Anno 1678 [rz.], Gedani, imprimebat Simon Reiniger [1678].
Catalogus librorum, autores priscos, classicos vocamus, in usum Delphini, Parisiis et alibi in Gallia…complectens. Hos in aedibus Ernesti Colwe…auctioni subiiciet Godofredus Tenter, Gedani 1720.
Catalogus variorum selectissimorum librorum…Dn. Jacobi Zetzkii, rect. scholae Marianae Gedani…, Gedani, S. Reiniger, jun., 1672.
D’Ester K., Zeitungen und Relationen des XV. bis XVIII. Jahrhunderts mit einer Einleitung, München [1928].
Davissonus W., Plicomastix, seu plicae a numero morborum..., Dantisci 1668.
Die Matrikel der Universität Heidelberg von 1386 bis 1662, bearb. G. Toepke, Tl. 2, Heidelberg 1976.
Dresach, Lobwasser Ambrosius, [w:] Altpreussische Biographie, Bd. 1, Marburg 1974.
Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1: Małopolska, cz. 2: wiek XVI−XVIII, vol. 2, pod red. J. Pirożyńskiego, Kraków 2000.
Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 4: Pomorze, oprac. A. Kawecka-Gryczowa, K. Korotajowa, Wrocław 1962, s. 325−326.
Dworzaczkowa J., Bracia czescy na tle historii europejskiej, [w:] J. Dworzaczkowa, Z dziejów braci czeskich w Polsce, Poznań 2003.
Fehlau G., Siebenfältiges Sonnen Wunder oder Sieben Neben-Sonnen: so in diesem 1661. Jahr den 20 Feb. bey uns seynd gesehen worden..., Danzig 1661.
Gmiterek H., Rybiński Maciej, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 33, Wrocław 1992, s. 339.
Hanowa M. K., Denkmahl der Danziger Buchdruckereyen und Buchdrucker seit dem Jahr 1539 bis 1740, mit einigen Gedanken von künstiger Verbesserung des Druckes begleitet, [w:] Erstlinge der Jubelfeyer in Danzig,wegen der vor dreyhundert Jahren erfundenen Buchdruckerey..., Danzig 1740.
Jarzębowski L., Jurewicz F., Polonika nie umieszczone w Bibliografii Polskiej Estreicherów. Starodruki, wiek XVII ze zbiorów Biblioteki Głównej UMK w Toruniu, „Zeszyty Naukowe UMK w Toruniu, Nauki Humanistyczno-Społeczne z. 13, Nauka o Książce” z. 3, 1965.
Kawecka-Gryczowa A., Ariańskie oficyny wydawnicze Rodeckiego i Sternackiego. Dzieje i bibliografia, Wrocław 1974.
Kenkel H., Studenten aus Ost- und Westpreuβen an auβerpreuβischen Universitäten vor 1815, Hamburg 1981.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580−1814, oprac. Z. Nowak, P. Szafran, Warszawa 1974.
Kubik K. , Komeński a Gdańsk, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, T. 3: 1957.
Loh G., Verzeichnis der Kataloge von Buchauktionen und Privatbibliotheken aus dem deutschsprachigen Raum, [Tl. 1], 1607−1730, Leipzig 1995.
Metryka uczniów Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego 1600−1817. Część pierwsza (1600−1717), wyd. Z. H. Nowak, J. Tandecki, Toruń 1997.
Moeller F., Altpreussisches evangelisches Pfarrerbuch von der Reformation bis zur Vertreibung im Jahre 1945, Hamburg 1968.
Mokrzecki L., Maukisch Johann, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3, Gdańsk 1997, s. 175−176.
Nowak Z., Gdańska drukarnia Guillemota-Hünefelda w służbie polskiej reformacji (1603−1652), [w:] Z. Nowak, Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem. Szkice z dziejów i kultury książki w Prusach Królewskich od XV do XVIII wieku, Gdańsk 2008.
Paisey D., Catalogue of books printed in the German-speaking countries and of German books printed in other countries from 1601 to 1700 now in British Library, vol. 1−3, London 1994.
Pastorius J., Panegyrica gratulatio... Carolo II. Angliae... Regi... scripta a..., Danzig 1661.
Paszkiewicz U., Bibliografia inwentarzy i katalogów księgozbiorów polskich i założonych w Polsce do 1939 roku. Cz. II: Księgozbiory prywatne w układzie abecadłowym nazwisk właścicieli, Warszawa 1990.
Praetorius E., Danziger Lehrer Gedächtnis, bestehend in einem richtigen Verzeichnis der Evangelischen Prediger in der Stadt und auf dem Lande vom Anfange des Evang. Reformation biss itzo, Berlin 1760.
Pritzel E., Geschichte der Reformierten Gemeinde zu St. Petri- Pauli in Danzig 1570−1940, Danzig 1940.
Pszczółkowska Z. L., Botsack Jan, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, supl. II, Gdańsk 2002, s. 43−45.
Raczyński E., Wspomnienia Wielkopolski to jest województw poznańskiego, kaliskiego i gnieźnieńskiego, t. 2, Poznań 1843.
Rudnicka J., Bibliografia katalogów księgarskich wydanych w Polsce do końca wieku XVIII, Warszawa 1975.
Schwarz, Niclassius Albert, [w:] Altpreussische Biographie, Bd. 2, Nürnberg 1969, s. 465.
Selm B. van, Die frűhesten holländischen Auktionskataloge, [w:] Bűcherkataloge als buchgeschichtliche Quellen in der frűhen Neuzeit, hrsg. von R. Wittmann, Wiesbaden 1984.
Sobieski J., Commentarium Chotinensis belli libri tres, Dantisci 1646.
Solikowski J. D., Commentarius brevis rerum Polonicarum a morte Sigismundi Augusti, Dantisci 1647.
Szafran P., Katalog aukcyjny i aukcja biblioteki Fryderyka Fabriciusa w 1727 roku na tle aukcji bibliofilskich w Gdańsku do końca XVIII wieku, Libri Gedanenses, R. 1: 1968.
Szafran P., Warsztat historyczny Reinholda Curicke dziejopisarza Gdańska XVII wieku w świetle jego księgozbioru (Z dziejów księgozbiorów prywatnych w Gdańsku w XVII i XVIII w.), „Libri Gedanenses”, R. 2/3: 1968/1969.
Verzeichnis der im deutschen Sprachbereich erscheinenen Drucke des XVI. Jahrhunderts Bd. 8, Stuttgart 1987.
Wielkie Księstwo Litewskie, oprac. A. Kawecka-Gryczowa, K. Korotajowa, W. Krajewski, Wrocław 1959.
Wittmann R., Bűcherkataloge des 16-18. Jahrhunderts als Quellen der Buchgeschichte. Eine Einfűhrung, [w:] Bűcherkataloge als buchgeschichtliche Quellen in der frűhen Neuzeit, hrsg. von R. Wittmann, Wiesbaden 1984.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 459
Liczba cytowań: 0
