Picture booki Iwony Chmielewskiej jako medium otwierające na Innego

Abstrakt

Picture book to medium epoki obrazu, które na polskim gruncie popularyzuje toruńska artystka Iwona Chmielewska. Jej książki poruszają trudne tematy, często marginalizowane we współczesnym dyskursie literackim, społecznych i artystycznym. Należy wśród nich wymienić: niepełnosprawność, chorobę, śmierć, nierówności społeczne, dojrzewanie kobiece, Holocaust, nietolerancję. Książka obrazowa to gatunek hybrydowy, postrzegany holistycznie jako dzieło autorskie, bliski koncepcji książki artystycznej czy liberatury. Picture book funkcjonuje w złożonym modelu odbioru, nie jest przeznaczony wprost dla dzieci, ale raczej dla ludzi w każdym wieku. Idealnym modelem odbioru książek I. Chmielewskiej jest zespół złożony z rodzica i dziecka (dual audience). Specyficzne połączenie dwóch mediów: słowa i obrazu (ikonotekst) nie tylko tworzy w książce obrazowej nową jakość poznawczą, ale jednocześnie zmusza odbiorców do aktywnego analizowania i interpretowania, nie proponuje zarazem łatwych, oczywistych i jednowymiarowych sensów. Problematyka społeczna zawarta w picture bookach I. Chmielewskiej świadczy o pojmowaniu dzieciństwa przez artystkę jako stanu etycznej i politycznej potencjalności. W ten sposób lektura jej książek niesie humanistyczne przesłanie otwarcia się na Innego, przed którym nie należy ukrywać niewygodnych dla dorosłych tematów i czynić z nich tabu.