Hume’a rozum ateologiczny
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2020.040Słowa kluczowe
Hume, ateizm, religia, naturalizacja wiary, dowody na istnienie BogaAbstrakt
Hume’owski naturalizm, którego konsekwencją jest nie tylko sprowadzenie władz poznawczych do wysublimowanych instynktów, ale także destrukcja epistemologicznych aspiracji spekulacji teologicznej, wymusił – wbrew opinii panującej dość powszechnie w czasach Hume’a – redefinicję sposobu rozpatrywania zagadnień religijnych w obrębie filozofii. Dialogi o religii naturalnej są jeszcze tekstem krytycznym, pozornie usuwającym religię poza obszar rozumu (epistemologicznego), ale pisana równolegle Naturalna historia religii stanowi pozytywny wykład tego, czym zdaniem Hume’a powinna być filozofia religii. W artykule chciałbym przyjrzeć się Hume’owskiej strategii krytyki roszczeń obiektywistycznych teologii oraz projektowi naturalizacji religii i unaukowienia namysłu na jej temat.
Bibliografia
Bailey Alan, Dan O’Brien. 2014. Hume’s Critique of Religion: „Sick Men’s Dreams”. Dordrecht: Springer.
Berkeley George. 1999. Principles of Human Knowledge. Three Dialogues. Oxford: Oxford University Press.
O’Connor David. 2001. Hume on Religion. London: Routledge.
Costelloe Timothy M. 2004. „In Every Civilized Community: Hume on Belief and the Demise of Religion”. International Journal for Philosophy of Religion 55: 171–185.
Dennett Daniel. 2007. Breaking the Spell. Religion as a Natural Phenomenon. London: Penguin Books.
Gascoigne John. 1989. Cambridge in the Age of the Enlightenment. Science, Religion and Politics from the Restoration to the French Revolution. Cambridge: Cambridge University Press.
Gaskin John Charles Addison. 1998. Hume’s Philosophy of Religion, 2nd edition. London: MacMillan.
Grzeliński Adam. 2010. Człowiek i duch nieskończony. Immaterializm George’a Berkeleya. Toruń: WN UMK.
Hochfeldowa Anna. 1962. „Dawida Hume’a Dialogi o religii naturalnej”. W: Dawid Hume, Dialogi o religii naturalnej, Warszawa: PWN, VII–LVI.
Hudson Wayne. 2009. The English Deists. London: Pickering & Chatto.
Hume David. 2004. Badania dotyczące rozumu ludzkiego, przeł. Tomasz Sieczkowski i Dawid Misztal. Kraków: Zielona Sowa.
Hume David. 1962. Dialogi o religii naturalnej. Naturalna historia religii, przeł. Anna Hochfeldowa, Warszawa: PWN.
Hume David. 1963. Traktat o naturze ludzkiej. T. 1–2, przeł. Cz. Znamierowski. Warszawa: PWN.
Jakubiak Milena. 2013. „Religia według Hume’a”. Analiza i Egzystencja 22: 189–218.
Kail Peter J. E. 2007. „Understanding Hume’s Natural Philosophy of Religion”. The Philosophical Quarterly 57/227: 190–211.
Lad Sessions William. 2002. Reading Hume’s Dialogues. A Veneration of True Religion. Bloomington & Indianapolis: Indiana University Press.
Locke John. 2000. The Reasonableness of Christianity as Delivered in Scriptures, Oxford: Clarendon Press.
Russell Paul. 1998. „Skepticism and Natural Religion in Hume’s Treatise”. Journal of the History of Ideas 49: 247–265.
Russell Paul. 2008. The Riddle of Hume’s „Treatise”. Scepticism, Naturalism, and Irreligion. Oxford: Oxford University Press.
Russell Paul. 2016. „Hume’s Philosophy of Irreligion and the Myth of British Empiricism”. W: The Oxford Handbook of David Hume, ed. Paul Russell, New York: Oxford University Press: 109–37.
Segal Robert A. 1994. „Hume’s Natural History of Religion and the Beginning of the Social Scientific Study of Religion”. Religion 24: 225–234.
Shapin Steven. 2000. Rewolucja naukowa, przeł. Stefan Amsterdamski. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Sieczkowski Tomasz. 2008. „Qui pro quo Dialogów, czyli pytanie o status teologii naturalnej”. Nowa Krytyka 20–21: 265–301.
Sieczkowski Tomasz. 2017. David Hume i krytyka episteologii. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1017
Liczba cytowań: 0
