Ruch Filozoficzny
A Scotist Nonetheless? George Berkeley, Cajetan, and the Problem of Divine Attributes
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/RF.2018.035
Abstrakt
A jednak skotysta? George Berkeley, Kajetan i kwestia Bożych atrybutów
Problem Bożych atrybutów należy do najczęściej dyskutowanych kwestii w filozofii irlandzkiej siedemnastego i osiemnastego stulecia. Krótko mówiąc, dotyczy on zagadnienia (i) ontologicznego: czy atrybuty człowieka i Boga różnią się co do stopnia czy rodzaju, a także (ii) semiotycznego: w jaki sposób posługując się naszym ludzkim językiem, powinniśmy opisywać owe atrybuty. O ile zgadzano się, że analogie odgrywają kluczową rolę w rozwiązaniu problemu semantycznego, spierano się o to, jako sposób wyrażania się dopuszczają; chodziło przede wszystkim o to, czy posługiwanie się analogiami podczas orzekania o Bogu stanowi odrębny rodzaj posługiwania się językiem i czy znaczenia przekazywanego za pomocą analogii należałoby odróżnić od znaczenia literalnego i metaforycznego.
Celem mojego artykułu jest kontekstualizacja stanowiska George’a Berkeleya odnośnie do Bożych atrybutów, wyrażonego w 21 paragrafie czwartego dialogu Alkifrona. Dokładniej rzecz ujmując, w przeciwieństwie do tego, co utrzymuje większość badaczy, twierdzę, że Berkeley nie zdołał zbyt dokładnie odtworzyć stanowiska kardynała Kajetana. Chociaż w przytoczonym paragrafie Berkeley parafrazuje jego De Nominum Analogia, zaproponowane przezeń rozstrzygnięcie bliższe jest stanowisku Jana Dunsa Szkota, a więc, o ironio, stanowisko, które Kajetan starał się odrzucić.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Aristoteles. Metaphysics. Edited by William David Ross. Oxford: Clarendon Press, 1924.
Aquinas, Thomas, Summa Theologiae. Translated by the English Dominican Fathers. London: Burns, Oates, and Washburne, 1912-36; New York: Benziger, 1947–1948; New York: Christian Classics, 1981.
Aquinas, Thomas, Commentary on the Metaphysics of Aristotle. Translated by J. P. Rowan. Chicago: Henry Regnery Co., 1962.
Aquinas, Thomas. The Disputed Questions on Truth. Vol. 1 translated by Robert William Mulligan, S.J. Chicago: Henry Regnery Co., 1952
Aquinas, Thomas. Summa Contra Gentiles. Translated by the English Dominican Fathers. London: Burns, Oates, and Washbourne, 1934.
Berkeley, George. The Works of George Berkeley Bishop of Cloyne. 8 vol., edited by A. A. Luce & T. E. Jessop. London: Nelson, 1948–1957.
Bettcher, Talia Mae. “Berkeley's dualistic ontology”. Análisis filosófico 28, no. 2 (November 2008): 147–173.
Bettcher, Talia Mae. Berkeley’s Philosophy of Spirit. London & New York: Continuum, 2007.
Browne, Peter. A letter in answer to a book entitled, Christianity not mysterious as also, to all those who set up for reason and evidence in opposition to revelation & mysteries. Printed by Joseph Ray in Essex Street, 1697.
Browne, Peter. The procedure, extent, and limits of human understanding. London: Innys & Manby, 1728.
Browne, Peter. Things Divine and Supernatural Conceived by Analogy with Things Natural and Human, by the Author of the Procedure, Extent and Limits of Human Understanding. London: Innys & Manby,1733.
Brykman, Geneviève. “Berkeley et l'analogie des noms”. Les Études philosophiques 3, no. 4 (December 1989): 445–453.
Brykman, Geneviève. Berkeley et le voile des mots. Paris: J. Vrin, 1993.
Caietanus, Thomas de Vio: De nominum analogia. De conceptu entis, edited by N. Zammit & H. Hering. Romae: Institutum Angelicum, 1952.
Cross, Richard, Duns Scotus. New York: Oxford University Press, 1999
Curtin, Thomas. “Divine Analogy in Eighteenth-Century Irish Philosophy”. The Journal of Theological Studies l. 65, no. 2 (October 2014): 600–624
Daniel, Stephen H. “Berkeley’s Rejection of Divine Analogy”. Science et esprit 63, no. 2, 2011: 149–161.
Hight, Marc A. The correspondence of George Berkeley. Cambridge: CUP, 2015.
Hochschild, Joshua P. The Semantics of Analogy: rereading Cajetan's De nominum analogia. Notre Dame: University of Notre Dame Press, 2010.
Hochschild, Joshua P. “George Berkeley and a theory of analogy”, The Downside Review 122, no. 428 (July 2004): 157–168
King, William. Divine Predestination and Foreknowledge, Consistent with the Freedom of Man’s will. A Sermon Preach'd at Christ-Church, Dublin. In Archbishop King's Sermon on Predestination, edited by David Berman & Andrew Carpenter (SEITEN). Dublin: Cadenus Press, 1976.
March, W. W. S. “Analogy, Aquinas and Bishop Berkeley”. Theology 44, no. 264 (June 1942): 321–329.
McInerny, Ralph. Aquinas and Analogy. Washington, D.C: Catholic University of America Press, 1996.
O’Higgins, James. “Browne and King, Collins and Berkeley: Agnosticism or Antrhopomorphiosm?”. The Journal of Theological Studies 27, no. 1 (April 1976): 88-112.
Pearce, Kenneth L. “Berkeley's Philosophy of Religion”, In: The Bloomsbury Companion to Berkeley, edited. Bertil Belfrage & Richard Brook, 458-483. London & New York: Bloomsbury, 2017.
Pearce, Kenneth L. “Matter, God, Nonsense”. In Berkeley's Three Dialogues: New Essay, edited by Stefan Storrie, 176-190. Oxford: OUP, 2018.
Sancti Thomae de Aquino, Opera omnia iussu Leonis XIII P. M. edita, t. 22: Quaestiones disputatae de veritate (Ad Sanctae Sabinae/Editori di San Tommaso, Roma, 1975-1970-1972-1973-1976) 3 vol. 5 fascicula.
S. Thomae Aquinatis, In duodecim libros Metaphysicorum Aristotelis expositio. Ed. M. R. Cathala, R. M. Spiazzi (2ª ed.: Marietti, Taurini-Romae, 1971).
S. Thomae Aquinatis, Liber de veritate catholicae Fidei contra errores infidelium seu Summa contra Gentiles, t. 2-3. Ed. P. Marc, C. Pera, P. Caramello (Marietti, Taurini-Romae, 1961)
S. Thomae Aquinatis, Opera omnia iussu impensaque Leonis XIII P. M. edita, t. 4-5: Pars prima Summae theologiae, (Ex Typographia Polyglotta S. C. de Propaganda Fide, Romae, 1888–1889).
S. Thomae Aquinatis, Opera omnia iussu impensaque Leonis XIII P. M. edita, t. 11-12: Tertia pars Summae theologiae, (Ex Typographia Polyglotta S. C. de Propaganda Fide, Romae, 1903–1906).
Scotus, Ionanni. Opera Omnia. Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1950–2013). Ordinatio (vol. I–XIV) Lectura (vol. XVI–XXI).
Synge, Edward. A gentleman's religion: in three parts. With an appendix. London: Printed by Richard Sare at Grays-Inn in Holborn, 1697.
Toland, John. Christianity not mysterious, or, A treatise shewing that there is nothing in the Gospel contrary to reason, nor above it and that no Christian doctrine can be properly call'd a mystery. London, 1702.
Taranto, Pascal. “Berkeley and Browne on Divine Analogy”. Presentation at the International Berkeley Society conference “Berkeley In Context” (June 2018).
Van Steenburgh, E. W. “Berkeley Revisited”. The Journal of Philosophy 60, no. 4 (February 1963): 85–89.
Refbacks
- There are currently no refbacks.
ISSN 0035-9599 (print)
ISSN 2545-3173 (online)