The Cartesian Theory of Emotions and Early Modern Philosophy

Przemysław Gut

DOI: http://dx.doi.org/10.12775/RF.2018.031

Abstrakt


Kartezjańska teoria emocji a filozofia nowożytna

W niniejszym artykule przedstawiam kartezjańską teorię emocji. Descartes, zapoczątkowujący nowożytność, zainicjował głębokie przemiany w sposobie pojmowania emocji, ich powstawania i skutków. Jego koncepcja emocji dostarczyła podstaw dla siedemnasto- i osiemnastowiecznych dyskusji poświęconych emocjom i stała się punktem odniesienia dla większości nowożytnych teorii emocji. W artykule staram się obronić dwa twierdzenia. Po pierwsze, uważam, że stanowisko Descartes’a w kwestii natury emocji należy interpretować przede wszystkim jako stanowisko pośrednie pomiędzy teorią fizjologiczną emocji a teorią kognitywną. Po drugie, twierdzę, że aby zrozumieć poglądy Descartes’a na pochodzenie emocji czy uczuć, należy wziąć pod uwagę cztery czynniki: a) fizjologiczne zmiany; b) ocenę przedmiotu, c) zachowanie względem przedmiotu bądź gotowość do działania, d) przejawianie się emocji – zwłaszcza w wyrazie twarzy. Wszystkie one stanowią nieodłączny czynnik powstawania każdej emocji.



Słowa kluczowe


Descartes; emocja; uczucia; Spinoza; Hume

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Alanen, Lilli. Descartes’s Concept of Mind. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2003.

Cottingham, John. Descartes, Oxford: Blackwell, 1986.

Clarke, Desmond. Descartes’s Theory of Mind, Oxford: Oxford University Press, 2005.

Della Rocca, Michael. Spinoza. London and New York: Routledge, 2008.

Descartes, René. The Philosophical Writings of Descartes, translated by R. S. J. Cottingham, D. Murdoch, R. Stoothoff and A. Kenny. Cambridge: Cambridge University Press, 1985–1991, vol. 3.

Descartes, René. The Philosophical Writings of Descartes, translated by J. Cottingham, R. Stoothoff, and D. Murdoch, vols. 1 and 2. Cambridge: Cambridge University Press, 1984.

Descartes, René. Oeuvres de Descartes, edited by Charles Adam and Paul Tannery, 12 vols. Paris: Librairie Philosophique J. Vrin, 1996.

Gaukroger, Stephen. “Descartes’ Theory of the Passions.” In Descartes, edited by J[pełne] Cottingham, 211–24. Oxford: Oxford University Press, 1998.

Le Goff, Jacques. Człowiek średniowiecza. Warszawa–Gdańsk: Wydawnictwo Marabut, 1996.

Hoffman, Paul. “The Union and Interaction of Mind and Body.” In: A Companion to Descartes, edited by J.[pełne] Broughton and J[imię]. Carriero, , 390–403. Malden: Blackwell, 2008.

James, Susan. Passion and Action: The Emotions in Seventeenth-Century Philosophy. Oxford: Oxford University Press, 1997.

Knuuttila, Simo. Emotions in Ancient and Medieval Philosophy. Oxford–New York: Oxford University Press, 2004.

Lyons, William. Emotion. Cambridge: Cambridge University Press, 1980.

Rutherford, Donald (ed.). The Cambridge Companion to Early Modern Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 2017.

Schmitter, Amy. “How to engineer a human being: passions and functional explanation in Descartes.” In A Companion to Descartes, edited by Janet Broughton and John Carriero, 426–44. Malden: Blackwell, 2008.

Shapiro, Lisa. “Descartes’ Passions of the Soul and the Union of Mind and Body.” Archiv für Geschichte der Philosophie 85, no. 3 (2003): 211–248.

Sorabji, Richard. Emotion and the Peace of Mind: From Stoic Agitation to Christian Temptation. Oxford: Oxford University Press, 2000.

Spinoza, Baruch. “Ethics.” In The Collected Works of Spinoza, vol. 1, edited and translated by E. Curley. Princeton: Princeton UP, 1988.

Swieżawski, Stefan. Święty Tomasz na nowo odczytany. Kraków: Znak, 1983.

Vyverberg, Henry. Human Nature, Cultural Diversity, and the French Enlightenment. Oxford–New York: Oxford University Press, 1989.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


ISSN 0035-9599 (print)  
ISSN 2545-3173 (online)

Partnerzy platformy czasopism