Gmina wobec obszarów Natura 2000

Abstrakt

Analiza pozycji prawnej gmin względem obszarów Natura 2000, będąca przedmiotem niniejszego artykułu, sprowadza się do trzech zagadnień: tworzenia tych obszarów, planowania miejscowego na tych obszarach lub w ich bezpośrednim otoczeniu oraz gospodarowania nimi. O ile przy tworzeniu obszarów Natura 2000 rola gminy jest ważna, ale niewiodąca, o tyle ciężar zarządzania obszarami Natura 2000 spoczywa na tej jednostce samorządu terytorialnego. Planowanie miejscowe i gospodarowanie są względem siebie komplementarne, można je określić mianem zarządzania obszarami Natura 2000. Związek pomiędzy tymi czynnościami wyraża się także i w tym, że etap podjęcia aktywności gospodarczej na danym terenie zawsze musi zostać poprzedzony spełnieniem przesłanek, wynikających z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Oddziaływanie gminy na ochronę i zagospodarowanie obszarów Natura 2000 odbywa się za pomocą narzędzi prawnych planowania oraz zagospodarowania przestrzennego. Gmina, ustalając przeznaczenie i zasady zagospodarowania danego terenu, nie może pominąć występowania obszarowych form ochrony przyrody, w tym obszarów Natura 2000. Ważnym instrumentem, za pomocą którego gmina kreuje otoczenie obszaru Natura 2000 jest przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dokumentów planistycznych. Występowanie obszarów Natura 2000 może być i często jest katalizatorem rozwoju gmin, a także stanowi instrument ich zrównoważonego rozwoju.