Od dożywocia do emerytury. Ewolucja systemu zabezpieczenia starości na wsi polskiej w latach 1945–1989 i jej echa w korespondencji chłopskiej
DOI:
https://doi.org/10.12775/Polska.2020.02Słowa kluczowe
polscy chłopi, emerytury, Polska Ludowa, starość, umowy dożywociaAbstrakt
Artykuł jest próbą analizy ewolucji systemu zabezpieczenia starości osób zamieszkujących na wsi w latach 1945–1989. Podstawę źródłową badań stanowiły, obok literatury przedmiotu, materiały archiwalne pochodzące głównie z zespołu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przechowywane w Archiwum Akt Nowych, akta Biura Listów Polskiego Radia i Telewizji (znajdują się w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Aktowej i Zbiorów Programowych TVP S.A.) oraz w mniejszym zakresie dokumenty sądowe odnalezione w Archiwum Państwowym w Siedlcach. Przedmiotem badań była instytucja dożywocia oraz ewolucja systemu ubezpieczenia społecznego rolników, a szczególnie zmiany regulacji prawnych dokonywane od lat sześćdziesiątych do osiemdziesiątych XX w.
Bibliografia
Opracowania
Adamus A., Akta biur listów centralnych instytucji partyjnych oraz państwowych jako źródło do badań rzeczywistości PRL, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 11, 2013, s. 5–29
Adamus A., Problemy wsi w Polsce w latach 1956–1980 w świetle listów do władz centralnych, Warszawa 2017
Domke R., Problemy społeczne Polaków w świetle analiz BL KC PZPR w latach siedemdziesiątych XX, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2011, nr 17, s. 353–370
Gapiński B., Ludzie starzy na wsi polskiej od schyłku XIX wieku po rok 1939, Poznań 2014
Gapiński B., Życie ludzi starych na wsi polskiej przełomu XIX i XX wieku oraz w dwudziestoleciu międzywojennym, w: Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI wieku (na tle porównawczym), t. 2: Aspekty społeczno-kulturowe, red. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc, Warszawa 2016, s. 111–121
Jarosz D., Akta Biura Listów i Inspekcji KC PZPR jako źródło do badań rzeczywistości społecznej w Polsce w latach 1950–1956, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 2, 1997, s. 191–216
Jarosz D., Listy do centralnych instytucji państwa stalinowskiego jako źródło do badań życia codziennego w Polsce, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1996, nr 3, s. 297–302
Jarosz D., Sytuacja materialna emerytów i rencistów w świetle listów do Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej z lat 1981–1989, w: Od kwestii robotniczej do nowoczesnej kwestii socjalnej. Studia z polskiej polityki społecznej XX i XXI wieku, t. 4, red. P. Grata, Rzeszów 2016, s. 105–126
Lehr U., Od dożywocia do emerytury. Społeczno-kulturowe uwarunkowania strategii przetrwania, w: Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI wieku (na tle porównawczym), t. 2: Aspekty społeczno-kulturowe, red. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc, Warszawa 2016, s. 123–149
Lutyk A., Sytuacja społeczna ludności rolniczej w starszym wieku, Warszawa 1984
Łopato J., Społeczna kwestia ludzi starych na wsi, w: Społeczne kwestie starości, wybór i oprac. B. Rysz-Kowalczyk, Warszawa 1991
Mędrzecki W., Uwagi o starości na wsi polskiej w XIX wieku, w: Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI wieku (na tle porównawczym), t. 1: Metodologia, demografia, instytucje opieki, red. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc, Warszawa 2016, s. 75–81
Miernik G., Codzienne troski Polaków w okresie gierkowskiego „dobrobytu” w świetle listów „do Warszawy”, w: Życie codzienne w PRL (1956–1989), red. G. Miernik, S. Piątkowski, Radom 2006, s. 199–134
Miernik G., Potoczne postrzeganie problemów gospodarczych w latach 1971–1980 w świetle listów, w: Gospodarka i społeczeństwo w czasach PRL-u (1944–1989), red. E. Kościk, T. Głowiński, Wrocław 2007, s. 384–401
Oleszko A., Rola umów w stosunkach wiejskich w świetle praktyki sądowej i notarialnej, Warszawa 1988
Rokicki K., Listy i skargi na działalność MSW w latach sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku w analizach Biura Skarg i Listów MSW, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2013, nr 1, s. 83–103
Spirydowicz E., Ziemia i prawo, Warszawa 1977
Stelmachowski A., Zagadnienie ciężarów realnych i dożywocia na tle prac kodyfikacyjnych, „Nowe Prawo” 1951, nr 7–8
Szpak E., Nie(wy)godna starość. Los ludzi starych w świetle PRL-owskich skarg i zażaleń w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 17, 2019, s. 235–261
Tryfan B., Problemy ludzi starych na wsi, Warszawa 1971
Tryfan B., System emerytalny w opiniach ludności wiejskiej, Warszawa 1978
Walczak D., Uwarunkowania funkcjonowania systemu zabezpieczenia społecznego rolników w Polsce, Toruń 2011
Zabezpieczenie społeczne rolników indywidualnych w Polsce Ludowej (1944–1989), red. J. Łopato, Warszawa 1990
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 630
Liczba cytowań: 0
