Między „kulturą drzewa oliwnego” a „kulturą Lexusa”: typy duchowości w e-życzeniach
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.4-5.2019.004Słowa kluczowe
neofolklor/cyberfolklor, obrzędowość wielkanocna, e-życzenia, „kultura drzewa oliwnego”, „kultura Lexusa”Abstrakt
Artykuł dotyczy relacji: neofolklor/cyberfolklor a religia w zglobalizowanym świecie oraz kwestii fundamentalnych dla współczesnego wartościowania zjawisk religijnych – typów/modeli duchowości i ich koegzystencji, form ich wyrażania na przykładzie komunikacji zapośredniczonej elektronicznie, czyli interface to interface i gatunku e-życzeń. Typy te sytuują się na trzech poziomach: 1. duchowości religijnej (kultury tradycyjnych wartości -“kultury drzewa oliwnego”), 2. duchowości “wierzących inaczej” (religijności prywatnej), 3. duchowości świeckiej (gry z tradycją - ideologii konsumeryzmu,“kultury Lexusa”). Analiza antropologiczna e-życzeń koncentruje się na istocie czasu świętego/świątecznego odnoszącego się do najważniejszych dla Kościoła katolickiego świąt – Zmartwychwstania Pańskiego i e-życzeń wielkanocnych. Wyróżnione typy duchowości uznać można jako paradygmatyczne rownież dla innych odcinków roku liturgicznego (zwłaszcza obrzędowości bożonarodzeniowej i noworocznej). Nieustannie rosnące kolekcje tychże e-życzeń odwołujące do “świątecznego alfabetu” wskazują na postępujace procesy sekularyzacyjne we współczesnym przeżywaniu świąt kalendarza liturgicznego – zawężania poczucia sacrum.
Bibliografia
ADAMOWSKI, J. (1992). Ludowe sposoby składania życzeń (słowo w kulturze). W: J. Anusiewicz, M. Marcjanik (red.), Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa (s. 97-105). Wrocław: Wiedza o Kulturze.
BECK, U. (2008). Bóg jest niebezpieczny. Religie nie zawsze cywilizują ludzi (tł. V. Grotowicz). Pozyskano z portal.tezeusz.pl/2010/06/23/bog–jest – niebezpieczny/.
BOCHINGER, Ch. (2009). Religion ohne Orthodoxie. W: Ch. Bochinger i in., Die unsichtbare Religion in der sichtbaren Religion – Formen spiritueller orientierung in der religiősen Gegenwartskultur (s. 145-161). Stuttgart: Kohlhammer.
CZERNIK, S. (1962). Stare złoto. O polskiej pieśni ludowej. Warszawa: PIW.
CZERWIŃSKA, H. (1984). Czas świąteczny w tradycyjnej kulturze ludowej. „Lud”, t. 68, 71-87.
FRIEDMANN, T.L. (2000). The Lexus and the Olive Tree. Understending Globalization. New York: Anchor Books.
GAŁCZYŃSKA, E., SZCZEPAŃSKA, E. (1994), Dedykacje i życzenia. Płock: Zakład Wydawniczo-Usługowy Marian Gałczyński.
KAUFMANN, G. (2005). Życzenia szczęścia na kartach pocztowych (tł. Z. Bratos). W: P. Banaaś (red.), Aksjosemiotyka karty pocztowej II. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
KRAWCZYK-WASILEWSKA, V. (2016). Folklore in the Digital Age. Collected Esseys, Foreword by A. Ross. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Księga życzeń, 2006, wybór i oprac. D. Sądowska, S. Sądowska. Toruń: Literat.
LUCKMANN, T. (2006). Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie(tł. L. Bluszcz). Kraków: Nomos.
ŁEŃSKA-BĄK, K. (2009). Wirtualne kartki na każdą okazję. Współczesne życzenia przez internet. W: G. Gańczarczyk, P. Grochowski (red.), Folklor w dobie internetu (s. 115-129). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Korpernika.
MARCJANIK, M. (1992). Typologia polskich wyrażeń językowych o funkcji grzecznościowej. W: J. Anusiewicz, M. Marcjanik (red.), Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa (s. 27-31). Wrocław: Wiedza o Kulturze.
MARIAŃSKI, J. (2010). Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne. Warszawa: Oficyna Naukowa.
MARIAŃSKI, J. (2012). Europa między sekularyzacją i desekularyzacją. W: I. Borowik (red.), W poszukiwaniu ciągłości i zmiany. Religia w perspektywie socjologicznej (s. 95-115). Kraków: Nomos.
MIELICKA, H. (2005). Zmiana i ciągłość w kulturze religijnej środowisk wiejskich w Polsce. W: A. Wójtowicz (red.), Kultury religijne. Perspektywy socjologiczne (s. 139-159). Warszawa -Tyczyn: Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie.
PODGÓRSCY, B. i A. (2006). Ogród życzeń okolicznościowych, walentynkowych, imieninowych. Wrocław: Astrum.
SŁOMKA, W. (1986). Bóg i człowiek w doświadczeniu chrześcijańskim. W: W. Słomka (red.), Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym (s. 215-223). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
WALTER, K. (2005). Świat widokówek około roku 1900. Znaczenie i funkcja masowego medium wizualnego(tł. Z. Bratos). W: P. Banaś (red.), Aksjosemiotyka karty pocztowej II. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
WOJTAK, M. (1999). Modlitwa ustalona – podstawowe wyznaczniki gatunku. W: J. Adamowski, S. Niebrzegowska (red.), W zwierciadle języka i kultury (s. 129-138). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Wszystkiego najlepszego (2007) (tł. Ch. Spilling-Nőker, M. Ceglarek). Kielce: Wydawnictwo Jedność.
ZAŁECKI, P. (2003). Religia i globalizacja – wybrane problemy wzajemnych uwarunkowań. W: M. Kempny, G. Woroniecka (red.), Wymiary globalizacji kulturowej. Wyznania badawcze (s. 99-112). Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP.
ZGÓŁKA, T. (2005). Życzenie jako kategoria językowo-komunikacyjna. W: A. Dąbrowska, A. Nowakowska (red.), Język a kultura, t. 17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. (s.17-22). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie/Copyright Notice
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 400
Liczba cytowań: 0
