Między „kulturą drzewa oliwnego” a „kulturą Lexusa”: typy duchowości w e-życzeniach

Anna Brzozowska-Krajka

DOI: http://dx.doi.org/10.12775/LL.4-5.2019.004

Abstrakt


Artykuł dotyczy relacji: neofolklor/cyberfolklor a religia w zglobalizowanym świecie oraz kwestii fundamentalnych dla współczesnego wartościowania zjawisk religijnych – typów/modeli duchowości i ich koegzystencji, form ich wyrażania na przykładzie komunikacji zapośredniczonej elektronicznie, czyli interface to interface i gatunku e-życzeń. Typy te sytuują się na trzech poziomach: 1. duchowości religijnej (kultury tradycyjnych wartości -“kultury drzewa oliwnego”), 2. duchowości  “wierzących inaczej” (religijności prywatnej), 3. duchowości świeckiej (gry z tradycją - ideologii konsumeryzmu,“kultury Lexusa”). Analiza antropologiczna e-życzeń koncentruje się na istocie czasu świętego/świątecznego odnoszącego się  do najważniejszych dla Kościoła katolickiego świąt – Zmartwychwstania Pańskiego i e-życzeń wielkanocnych. Wyróżnione typy duchowości uznać można jako paradygmatyczne rownież dla innych  odcinków roku liturgicznego (zwłaszcza obrzędowości bożonarodzeniowej i  noworocznej). Nieustannie rosnące kolekcje tychże e-życzeń odwołujące do “świątecznego alfabetu”  wskazują na postępujace procesy sekularyzacyjne we współczesnym przeżywaniu świąt kalendarza liturgicznego – zawężania poczucia  sacrum.


Słowa kluczowe


neofolklor/cyberfolklor; obrzędowość wielkanocna, e-życzenia; „kultura drzewa oliwnego”; „kultura Lexusa”

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


ADAMOWSKI, J. (1992). Ludowe sposoby składania życzeń (słowo w kulturze). W: J. Anusiewicz, M. Marcjanik (red.), Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa (s. 97-105). Wrocław: Wiedza o Kulturze.

BECK, U. (2008). Bóg jest niebezpieczny. Religie nie zawsze cywilizują ludzi (tł. V. Grotowicz). Pozyskano z portal.tezeusz.pl/2010/06/23/bog–jest – niebezpieczny/.

BOCHINGER, Ch. (2009). Religion ohne Orthodoxie. W: Ch. Bochinger i in., Die unsichtbare Religion in der sichtbaren Religion – Formen spiritueller orientierung in der religiősen Gegenwartskultur (s. 145-161). Stuttgart: Kohlhammer.

CZERNIK, S. (1962). Stare złoto. O polskiej pieśni ludowej. Warszawa: PIW.

CZERWIŃSKA, H. (1984). Czas świąteczny w tradycyjnej kulturze ludowej. „Lud”, t. 68, 71-87.

FRIEDMANN, T.L. (2000). The Lexus and the Olive Tree. Understending Globalization. New York: Anchor Books.

GAŁCZYŃSKA, E., SZCZEPAŃSKA, E. (1994), Dedykacje i życzenia. Płock: Zakład Wydawniczo-Usługowy Marian Gałczyński.

KAUFMANN, G. (2005). Życzenia szczęścia na kartach pocztowych (tł. Z. Bratos). W: P. Banaaś (red.), Aksjosemiotyka karty pocztowej II. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.

KRAWCZYK-WASILEWSKA, V. (2016). Folklore in the Digital Age. Collected Esseys, Foreword by A. Ross. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Księga życzeń, 2006, wybór i oprac. D. Sądowska, S. Sądowska. Toruń: Literat.

LUCKMANN, T. (2006). Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie(tł. L. Bluszcz). Kraków: Nomos.

ŁEŃSKA-BĄK, K. (2009). Wirtualne kartki na każdą okazję. Współczesne życzenia przez internet. W: G. Gańczarczyk, P. Grochowski (red.), Folklor w dobie internetu (s. 115-129). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Korpernika.

MARCJANIK, M. (1992). Typologia polskich wyrażeń językowych o funkcji grzecznościowej. W: J. Anusiewicz, M. Marcjanik (red.), Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa (s. 27-31). Wrocław: Wiedza o Kulturze.

MARIAŃSKI, J. (2010). Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne. Warszawa: Oficyna Naukowa.

MARIAŃSKI, J. (2012). Europa między sekularyzacją i desekularyzacją. W: I. Borowik (red.), W poszukiwaniu ciągłości i zmiany. Religia w perspektywie socjologicznej (s. 95-115). Kraków: Nomos.

MIELICKA, H. (2005). Zmiana i ciągłość w kulturze religijnej środowisk wiejskich w Polsce. W: A. Wójtowicz (red.), Kultury religijne. Perspektywy socjologiczne (s. 139-159). Warszawa -Tyczyn: Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie.

PODGÓRSCY, B. i A. (2006). Ogród życzeń okolicznościowych, walentynkowych, imieninowych. Wrocław: Astrum.

SŁOMKA, W. (1986). Bóg i człowiek w doświadczeniu chrześcijańskim. W: W. Słomka (red.), Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym (s. 215-223). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

WALTER, K. (2005). Świat widokówek około roku 1900. Znaczenie i funkcja masowego medium wizualnego(tł. Z. Bratos). W: P. Banaś (red.), Aksjosemiotyka karty pocztowej II. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.

WOJTAK, M. (1999). Modlitwa ustalona – podstawowe wyznaczniki gatunku. W: J. Adamowski, S. Niebrzegowska (red.), W zwierciadle języka i kultury (s. 129-138). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Wszystkiego najlepszego (2007) (tł. Ch. Spilling-Nőker, M. Ceglarek). Kielce: Wydawnictwo Jedność.

ZAŁECKI, P. (2003). Religia i globalizacja – wybrane problemy wzajemnych uwarunkowań. W: M. Kempny, G. Woroniecka (red.), Wymiary globalizacji kulturowej. Wyznania badawcze (s. 99-112). Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP.

ZGÓŁKA, T. (2005). Życzenie jako kategoria językowo-komunikacyjna. W: A. Dąbrowska, A. Nowakowska (red.), Język a kultura, t. 17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. (s.17-22). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


ISSN 2544-2872 (online)

ISSN 0024-4708 (print)

Partnerzy platformy czasopism