Między „kulturą drzewa oliwnego” a „kulturą Lexusa”: typy duchowości w e-życzeniach
DOI :
https://doi.org/10.12775/LL.4-5.2019.004Mots-clés
neofolklor/cyberfolklor, obrzędowość wielkanocna, e-życzenia, „kultura drzewa oliwnego”, „kultura Lexusa”Résumé
Artykuł dotyczy relacji: neofolklor/cyberfolklor a religia w zglobalizowanym świecie oraz kwestii fundamentalnych dla współczesnego wartościowania zjawisk religijnych – typów/modeli duchowości i ich koegzystencji, form ich wyrażania na przykładzie komunikacji zapośredniczonej elektronicznie, czyli interface to interface i gatunku e-życzeń. Typy te sytuują się na trzech poziomach: 1. duchowości religijnej (kultury tradycyjnych wartości -“kultury drzewa oliwnego”), 2. duchowości “wierzących inaczej” (religijności prywatnej), 3. duchowości świeckiej (gry z tradycją - ideologii konsumeryzmu,“kultury Lexusa”). Analiza antropologiczna e-życzeń koncentruje się na istocie czasu świętego/świątecznego odnoszącego się do najważniejszych dla Kościoła katolickiego świąt – Zmartwychwstania Pańskiego i e-życzeń wielkanocnych. Wyróżnione typy duchowości uznać można jako paradygmatyczne rownież dla innych odcinków roku liturgicznego (zwłaszcza obrzędowości bożonarodzeniowej i noworocznej). Nieustannie rosnące kolekcje tychże e-życzeń odwołujące do “świątecznego alfabetu” wskazują na postępujace procesy sekularyzacyjne we współczesnym przeżywaniu świąt kalendarza liturgicznego – zawężania poczucia sacrum.
Références
ADAMOWSKI, J. (1992). Ludowe sposoby składania życzeń (słowo w kulturze). W: J. Anusiewicz, M. Marcjanik (red.), Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa (s. 97-105). Wrocław: Wiedza o Kulturze.
BECK, U. (2008). Bóg jest niebezpieczny. Religie nie zawsze cywilizują ludzi (tł. V. Grotowicz). Pozyskano z portal.tezeusz.pl/2010/06/23/bog–jest – niebezpieczny/.
BOCHINGER, Ch. (2009). Religion ohne Orthodoxie. W: Ch. Bochinger i in., Die unsichtbare Religion in der sichtbaren Religion – Formen spiritueller orientierung in der religiősen Gegenwartskultur (s. 145-161). Stuttgart: Kohlhammer.
CZERNIK, S. (1962). Stare złoto. O polskiej pieśni ludowej. Warszawa: PIW.
CZERWIŃSKA, H. (1984). Czas świąteczny w tradycyjnej kulturze ludowej. „Lud”, t. 68, 71-87.
FRIEDMANN, T.L. (2000). The Lexus and the Olive Tree. Understending Globalization. New York: Anchor Books.
GAŁCZYŃSKA, E., SZCZEPAŃSKA, E. (1994), Dedykacje i życzenia. Płock: Zakład Wydawniczo-Usługowy Marian Gałczyński.
KAUFMANN, G. (2005). Życzenia szczęścia na kartach pocztowych (tł. Z. Bratos). W: P. Banaaś (red.), Aksjosemiotyka karty pocztowej II. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
KRAWCZYK-WASILEWSKA, V. (2016). Folklore in the Digital Age. Collected Esseys, Foreword by A. Ross. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Księga życzeń, 2006, wybór i oprac. D. Sądowska, S. Sądowska. Toruń: Literat.
LUCKMANN, T. (2006). Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie(tł. L. Bluszcz). Kraków: Nomos.
ŁEŃSKA-BĄK, K. (2009). Wirtualne kartki na każdą okazję. Współczesne życzenia przez internet. W: G. Gańczarczyk, P. Grochowski (red.), Folklor w dobie internetu (s. 115-129). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Korpernika.
MARCJANIK, M. (1992). Typologia polskich wyrażeń językowych o funkcji grzecznościowej. W: J. Anusiewicz, M. Marcjanik (red.), Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa (s. 27-31). Wrocław: Wiedza o Kulturze.
MARIAŃSKI, J. (2010). Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne. Warszawa: Oficyna Naukowa.
MARIAŃSKI, J. (2012). Europa między sekularyzacją i desekularyzacją. W: I. Borowik (red.), W poszukiwaniu ciągłości i zmiany. Religia w perspektywie socjologicznej (s. 95-115). Kraków: Nomos.
MIELICKA, H. (2005). Zmiana i ciągłość w kulturze religijnej środowisk wiejskich w Polsce. W: A. Wójtowicz (red.), Kultury religijne. Perspektywy socjologiczne (s. 139-159). Warszawa -Tyczyn: Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie.
PODGÓRSCY, B. i A. (2006). Ogród życzeń okolicznościowych, walentynkowych, imieninowych. Wrocław: Astrum.
SŁOMKA, W. (1986). Bóg i człowiek w doświadczeniu chrześcijańskim. W: W. Słomka (red.), Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym (s. 215-223). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
WALTER, K. (2005). Świat widokówek około roku 1900. Znaczenie i funkcja masowego medium wizualnego(tł. Z. Bratos). W: P. Banaś (red.), Aksjosemiotyka karty pocztowej II. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
WOJTAK, M. (1999). Modlitwa ustalona – podstawowe wyznaczniki gatunku. W: J. Adamowski, S. Niebrzegowska (red.), W zwierciadle języka i kultury (s. 129-138). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Wszystkiego najlepszego (2007) (tł. Ch. Spilling-Nőker, M. Ceglarek). Kielce: Wydawnictwo Jedność.
ZAŁECKI, P. (2003). Religia i globalizacja – wybrane problemy wzajemnych uwarunkowań. W: M. Kempny, G. Woroniecka (red.), Wymiary globalizacji kulturowej. Wyznania badawcze (s. 99-112). Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP.
ZGÓŁKA, T. (2005). Życzenie jako kategoria językowo-komunikacyjna. W: A. Dąbrowska, A. Nowakowska (red.), Język a kultura, t. 17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. (s.17-22). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Téléchargements
Publié-e
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:a) recording of a Work / subject of a related copyright;
b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
2. The authors give the publisher the license free of charge.
3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 401
Number of citations: 0
