Księgi liturgiczne brata Feliksa Trzcińskiego

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2020.003

Słowa kluczowe

rękopis, liturgia, Pelplin, Feliks Trzciński

Abstrakt

Artykuł jest próbą systematyzacji ksiąg liturgicznych skopiowanych przez cystersa, brata Feliksa Trzcińskiego
(zm. 1649) z klasztoru w Pelplinie. Dotąd znane są cztery woluminy wykonane jego ręką - dwa graduały: L 14 (1625) oraz L 12 (brak datacji) i dwa antyfonarze: L 16 (1643) oraz L 4 (1648). W 2020 r. autor zidentyfikował w Bibliotheque nationale de France w Paryżu kolejny rękopis (RES 2239) sporządzony przez F. Trzcińskiego w 1635 r. prawdopodobnie dla klasztoru Brygidek. W manuskrypcie zachował się kolofon (fol. 127v), który potwierdza autorstwo F. Trzcińskiego. W ostatniej księdze (antyfonarzu L 4) brat Trzciński napisał, że jest to jego „opus 7”. Należy zatem sądzić, że nie zidentyfikowano dotąd jeszcze dwóch woluminów.

Biogram autora

Czesław Grajewski - Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

prof. dr hab. Czesław Grajewski (ur. 1960), w 1986 ukończył z wyróżnieniem studia muzykologiczne pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. Jerzego Pikulika w Akademii Teologii Katolickiej (dziś Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego) w Warszawie. W 1995 uzyskał doktorat na podstawie dysertacji Antyfonarz gnieźnieński ms. 94-97 w świetle tradycji polskiej i ogólnoeuropejskiej (promotor: ks. prof. dr hab. Jerzy Pikulik). W 2001 związał się z macierzystą uczelnią, do 2004 pracując na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych (obecnie Wydział Nauk Historycznych) jako wykładowca przedmiotów praktycznych. Habilitował się w 2005 na podstawie rozprawy Formuły dyferencyjne psalmodii brewiarzowej w źródłach polskich i kolejno awansował na wyższe stanowiska: 2006-2007 był adiunktem w katedrze Źródeł i Analiz Muzyki Dawnej, w 2006-2014 kierownikiem tejże katedry. W latach 2007-2015 kierował Specjalnością Muzykologia Teoretyczna i Stosowana UKSW. W 2015 uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych; obecnie jest dyrektorem Instytutu Historii Sztuki UKSW i kierownikiem Katedry Kultury Artystycznej w tymże Instytucie. Badania naukowe koncentruje wokół zagadnień źródłoznawczych dot. średniowiecznych muzycznych ksiąg liturgicznych, psalmodii, oficjów o Św. Katarzynie Aleksandryjskiej i wybranych kwestii nowożytnej muzyki kościelnej. Jest także czynnym muzykiem kościelnym. 

Bibliografia

Ciecholewski, Roman. Skarby Pelplina. Pelplin: Bernardinum, 1997.

Czyżak, Marta, i Monika Jakubek-Raczkowska. „Wykaz dopisków liturgicznych w Graduale L13.” W Pelpliński Graduał L13. Dzieło – badania – konserwacja, red. Juliusz

Raczkowski i Monika Jakubek-Raczkowska (Studia nad Skryptorium i Spuścizną Rękopiśmienną Średniowiecza, 1), 246–259. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK,

Grajewski, Czesław. „F.F.T. – cysterski skryptor z Pelplina.” Studia Pelplińskie 34 (2003): 325–334.

Inglot, Marek, i Ludwik Grzebień. Uczniowie-sodalisi gimnazjum jezuitów w Brunsberdze (Braniewie) 1579–1623. Kraków: Wydawnictwo WAM, 1998.

Jakubek-Raczkowska, Monika. „Zawartość.” W Pelpliński Graduał L13. Dzieło – badania – konserwacja, red. Juliusz Raczkowski i Monika Jakubek-Raczkowska (Studia nad

Skryptorium i Spuścizną Rękopiśmienną Średniowiecza, 1), 26–34. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2019.

Pasierb, Janusz St. Pelplin i jego zabytki. Warszawa: Interpress, Pelplin: Wydawnictwo Diecezjalne, 1993.

Pelpliński Graduał L13. Dzieło – badania – konserwacja. Red. Juliusz Raczkowski i Monika Jakubek-Raczkowska (Studia nad Skryptorium i Spuścizną Rękopiśmienną Średniowiecza, 1). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2019.

Szendrei, Janka. „Notacja liniowa w polskich źródłach chorałowych XII–XVI wieku.” W Notae musicae artis, red. Elżbieta Witkowska-Zaremba, 187–281. Kraków: Musica Iagellonica, 1999.

Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo

Pobrania

Opublikowane

2021-04-27

Jak cytować

1.
GRAJEWSKI, Czesław. Księgi liturgiczne brata Feliksa Trzcińskiego. Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo [online]. 27 kwiecień 2021, T. 51, s. 71–82. [udostępniono 5.7.2025]. DOI 10.12775/AUNC_ZiK.2020.003.

Numer

Tom 51 (2020)

Dział

Artykuły

Licencja

CC BY-ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie. 
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 562
Liczba cytowań: 0