Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Rada Naukowa
    • Recenzenci
    • Polityka recenzowania
    • Polityka Open Access
    • Bazy indeksowe i abstraktowe
    • Polityka nieodpłatnego publikowania
    • Polityka archiwizacyjna
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo

Nieznane dzieło Pacina di Bonaguidy ze zbiorów prywatnych – przyczynek do badań nad malarstwem florenckiego Trecenta
  • Strona domowa
  • /
  • Nieznane dzieło Pacina di Bonaguidy ze zbiorów prywatnych – przyczynek do badań nad malarstwem florenckiego Trecenta
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 51 (2020) /
  4. Artykuły

Nieznane dzieło Pacina di Bonaguidy ze zbiorów prywatnych – przyczynek do badań nad malarstwem florenckiego Trecenta

Autor

  • Jagoda Agnieszka Marciniak Dział Inwentaryzatora Zabytków Muzealnych, Muzeum w Koszalinie https://orcid.org/0000-0003-2168-1178

DOI:

https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2020.001

Słowa kluczowe

sztuka średniowieczna, malarstwo tablicowe, malarstwo włoskie, Trecento, Florencja, Pacino di Bonaguida, analiza zabytkoznawcza, św. Prokulus

Abstrakt

Artykuł przedstawia wyniki analizy zabytkoznawczej nieznanego i do 2018 r. niepublikowanego obrazu ze zbiorów prywatnych. Na ich podstawie uznano, że malowidło najpewniej jest dziełem warsztatu Pacina di Bonaguidy, florenckiego malarza i iluminatora czynnego w latach ok. 1303–1340, a scenę ukazaną na obrazie zidentyfikowano jako Powitanie św. Prokulusa przez papieża. Obraz ten łączyć można z przypisywanym Pacino di Bonaguidzie retabulum dla kościoła San Procolo przy via de’Giraldo we Florencji – prawdopodobnie jest nieznaną dotąd częścią legendy o św. Prokulusie, biskupie Terni i patronie kościoła, należącą do tej nastawy, liczącej jak dotąd siedem rozpoznanych w literaturze przedstawień. Wszystkie kwatery łączy styl malarski (w tym charakterystyczna typizacja postaci i opracowanie detali), ikonografia, wymiary, technika wykonania i system obramień. W artykule podjęto również próbę ustalenia pierwotnego umiejscowienia malowideł w nastawie ołtarzowej, ich kształty i rozmiary pozwalają bowiem na wiele interpretacji i rekonstrukcji. Według najbardziej rozpowszechnionej tezy tworzyły one predellę retabulum zbudowaną z siedmiu przedstawień, lecz są przesłanki pozwalające zakładać, że cykl legendy o św. Prokulusie był bardziej rozbudowany. Jeśli przyjąć związek prezentowanego obrazu z retabulum św. Prokulusa z kościoła San Procolo we Florencji, byłby on jedynym dziełem Pacina di Bonaguidy w zbiorach polskich. Identyfikacja nieznanego dotąd obrazu stanowi asumpt do badań nad twórczością mistrza, w istotny sposób zmienia też dotychczasowe rozpoznanie retabulum z San Procolo i otwiera nowe możliwości jego interpretacji.

Bibliografia

Blewett, Morwenna. „Treatment Report. Accession number: 1943.110.” Dokumentacja konserwatorska, Cambridge 2006, Straus Center for Conservation Harvard University Art Museums.

Blewett, Morwenna. „Treatment Report. Accession number: 1943.111.” Dokumentacja konserwatorska, Cambridge 2006, Straus Center for Conservation Harvard University Art Museums.

Borghini, Rafaello. Il riposo, in cui della pittura e della scultura si favella, e’ piů illustri pittori, e scultori, e delle piů famose opere loro si fa mentione, e le cose proncipaliappertenenti a dette arti s’insegnano. Fiorenza: Marescotti, 1584.

Boskovits, Miklós. The Fourteenth Century: The Painters of the Miniaturists Tendency (A Critical and Historical Corpus of Florentine Painting. Sec. 3, vol. 9). Florence: Giunti Barbe`ra, 1984.

Boskovits, Miklós, i Angelo Tartuferi. Dipinti. Volume primo: Dal Duecento a Giovanni da Milano. Firenze: Giunti, 2003.

Cennini, Cennino. Il libro dell’arte: Trattato della pittura di Cennino Cennini, di nuovo publicato con molte correzioni e coll’aggiunta di piu capitoli tratti dai codici Fiorentini pre cura di Caetano e Carlo Milanesi. Firenze: Le Monnier, 1859.

Cennini, Cennino. Rzecz o malarstwie. Przekład typografów z inicjatywy Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Florencja: Florencka Oficyna Tyszkiewiczów, 1933.

Colnaghi, Dominic Ellis. A Dictionary of Florentine Painters: from the 13th to the 17th Centuries, red. P. G. Konody i Selwyn Brinton. London: John Lane the Bodley Head, 1928.

Florence at the Dawn of the Renaissance: Painting and Illumination, 1300-1350. Red.Christine Sciacca. Los Angeles: J. Paul Getty Museum, 2012.

Frey, Karl. Die Loggia dei Lanzi zu Florenz: eine quellenkritische Untersuchung. Berlin: Wilhelm Hertz, 1885.

Guernelli, Daniele. „A New Manuscript for Pacino di Buonaguida.” Manuscripta: A Jour nal for Manuscript Research 55, no. 2 (2011): 192-204.

Gutkowska-Rychlewska, Maria. Historia ubiorów. Wrocław–Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968.

Henchenio, Godefrido, Daniele Papebrochio, Francesco Baertio, i Conrado Janningo. Acta sanctorum quotquot toto orbe coluntur, vel a catholicis scriptoribus celebrantur

quae ex latinis et graecis, aliarumque gentium antiquis monumentis. Junii. T. 1. Parisiis et Romć: APUD Victorem Palmé, 1867.

Iwaszkiewicz, Piotr, Wiesław Łoś, i Marek Stępień. Władcy i wodzowie starożytności. Słownik. Warszawa: WSiP, 1998.

John, Barbara, Holger Manzke, i Jutta Penndorf. Claritas. Das Hauptaltarbild im Dom zu Siena nach 1260. Die Rekonstruktion. Altenburg: Lindenau-Museum, 2001.

Kaftal, George. Iconography of the Saints in Tuscan Painting. Florence: Sansoni, 1952.

Kanter, Laurence B., i Barbara Drake Boehm. Painting and Illumination in Early Renaissance in Florence, 1300–1450. New York: The Metropolitan Museum of Art, 1994.

Keene, Bryan C. Wprowadzenie do Florence at the Dawn of the Renaissance: Painting and Illumination, 1300-1350, red. Christine Sciacca, 1–7. Los Angeles: J. Paul Getty Museum, 2012.

Labriola, Ada. „Pacino di Buonaguida.” W Dizionario biografico dei miniatori italiani. Secoli IX–XVI, red. Milvia Bollati, 841–843. Milano: Sylvestre Bonnard, 2004.

Levi D’Ancona, Mirella. Miniatura e miniatori a Firenze dal XIV al XVI secolo: documenti per la storia della miniature. Firenze: Leo S. Olschki, 1962.

Marciniak, Jagoda. „Nieznane dzieło doby Trecenta z kolekcji prywatnej. Analiza zabytkoznawcza.” Praca magisterska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2016.

Marciniak, Jagoda. „Pacino di Bonaguida (czynny w latach ok. 1303–1340) z warsztatem: Powitanie św. Prokulusa z papieżem.” W Włochy w Gdańsku, red. Marcin Kaleciński. T. 2 Katalog zabytków, 46–48. Gdańsk: Muzeum Narodowe, 2019.

Marconi, Bohdan. „Znaczenie traktatu Cenniniego w historii technik malarskich.” W Cennino Cennini, Rzecz o malarstwie. Tłumaczenie Samuel Tyszkiewicz, s. XV–XXI. Wrocław: Ossolineum, 1955.

McBrien, Richard P. Leksykon papieży: pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II. Warszawa: Świat Książki, 2003.

Milanesi, Gaetano. Nuovi documenti per la storia dell’arte Toscana. Firenze: G. Dotti, 1901.

Offner, Richard. „Pacino di Bonaguida, a Contemporary of Giotto.“ Art in America 11 (1922): 3–27.

Offner, Richard. Studies in Florentine Painting. The Fourteenth Century. New York: Federic Fairchild Scherman, 1927.

Offner, Richard. The Fourteenth Century (A Critical and Historical Corpus of Florentine Painting. Vol. 3). New York: College of Fine Arts, New York University, 1930.

Offner, Richard. Elder Contemporaries of Bernardo Daddi (A Critical and Historical Corpus of Florentine Painting, sec. 3, vol. 2), red. Richard Offner i Klara Steinweg, New York: Institute of Fine Arts, New York University, 1956, continued under the direction of Miklós Boskovits and Mina Gregori, A new edition with additional notes and bibliography by Miklós Boskovits. Florence: Instituto di Storia Dell’Arte of The University of Florence, 1987.

Olender, Jacek [pod kierunkiem dr Joanny Arszyńskiej]. „Powitanie świętego Bernarda przez Innocentego III, I poł. XIV wieku. Obraz temperowy na desce. Dokumentacja prac konserwatorskich i restauratorskich.” Dokumentacja konserwatorska, Toruń 2011, Zakład Konserwacji Malarstwa i Rzeźby Polichromowanej UMK, NR ZKMIRZP 1506.

Olender, Jacek, Elena-Teodore Nacula, i Adam Kazimierczak [pod kierunkiem dr Joanny Arszyńskiej]. „Dokumentacja prac konserwatorskich i restauratorskich nr 1506.” Dokumentacja konserwatorska, Toruń 2018, Katedra Konserwacji-Restauracji Malarstwa i Rzeźby Polichromowanej UMK, NR KKRMIRZP 1506.

Palladino, Pia. Treasures of a Lost Art: Italian Manuscript Painting of the Middle Ages and Renaissance. New York: Yale University Press, 2003.

Pasut, Francesca. „La Bibbia Trivulziana di Pacino di Bonaguida. La decorazione miniata del codice Trivulziano 2139: una impresa di équipe.” Libri & Documenti. Archivio Storico Civico e Biblioteca Trivulziana 39 (2013): 27-50.

Pasut, Francesca. „Pacino di Bonaguida e le miniature della Divina Commedia: un percorso tra codici poco noti.” W Da Giotto a Botticelli: pittura fiorentina tra gotico e Rinascimento: atti del convegno internazionale, Firenze, Universitŕ degli studi e Museo di San Marco, 20–21 maggio 2005, red. Francesca Pasut i Johannes Tripps, 41-62. Firenze: Giunti, 2008.

Payanotova, Stella. „New Miniatures by Pacino di Bonaguida in Cambridge.” The Burlington Magazine 151 (2009): 144-147.

Pontone, Marzia. „La Bibbia Trivulziana di Pacino di Bonaguida. Note sul riesamedell’allestimento materiale del codice Trivulziano 2139.” Libri & Documenti. Archivio Storico Civico e Biblioteca Trivulziana 39 (2013): 7-25.

Prokopp, Mária. Die Malerei des Trecento. Budapest: Corvina, 1986.

Richa, Giuseppe. Notizie istoriche delle chiese fiorentine, divise ne‘ suoi quartieri. Vol. 1. Firenze: Pietro Gaetano Viviani, 1754.

Sauer, Rita. „‘…so soll auch euer ganzes Leben heilig werden'. Das Vitenretabel.“ W Kult Bild: das Altar und Andachtsbild von Duccio bis Perugino, red. Jochen Sander, 130–176. Frankfurt am Main: Sta¨delsches Kunstinstitut, 2006.

Sciacca, Christine. „Pacino di Bonaguida and His Workshop.” W Florence at the Dawn of the Renaissance: Painting and Illumination, 1300-1350, red. Christine Sciacca, 285-303. Los Angeles: J. Paul Getty Museum, 2012.

Schmidt Patterson, Catherine, Alan Phenix, i Karen Trentelman. „Scientific Investigation of Painting Practices and Materials in the Work of Pacino di Bonaguida.” W Florence at the Dawn of the Renaissance: Painting and Illumination, 1300-1350, red. Christine Sciacca, 361-371. Los Angeles: J. Paul Getty Museum, 2012.

Schmidt, Victor M. „Hypothesen zu Funktion und Publikum von Cenninis Libro dell’Arte”. W Fantasie und Handwerk: Cennino Cennini und die Tradition der toskanischen Malerei von Giotto bis Lorenzo Monaco, red. Wolf-Dietrich Löhr i Stefan Weppelmann, 147–151. Berlin: Hirmer Verlag, 2008.

Skubiszewska, Maria. Malarstwo Italii w latach 1250-1400 (Malarstwo Europejskie w Średniowieczu, t. 4). Warszawa: Auriga, 1980.

Szafran, Yvonne, i Nancy Turner. „Techniques of Pacino di Bonaguida, Iluminator and Panel Painter.” W Florence at the Dawn of the Renaissance: Painting and Illumination, 1300-1350, red. Christine Sciacca, 335-355. Los Angeles: J. Paul Getty Museum, 2012.

Thieme, Ulrich, i Felix Becker. Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart. T. 26. Leipzig: E. A. Seemann, 1992.

Tylewicz, Arleta. Sztuka pozłotnictwa i inne techniki zdobienia. Poznań: eMPi2, 2007.

Zaleski, Wincenty. Święci na każdy dzień. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 1996.

Zanotti, Ercole Maria. Storia dei santi Procolo soldato cavalier bolognese, e protettore della sua patria, e Procolo Siro vescovo di Terni ambedue martiri composta e di alcune annotazioni accresciuta da Ercole Maria Zanotti bolognese. Bologna: a S. Tommaso d’acquino, 1742.

Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2021-04-27

Jak cytować

1.
MARCINIAK, Jagoda Agnieszka. Nieznane dzieło Pacina di Bonaguidy ze zbiorów prywatnych – przyczynek do badań nad malarstwem florenckiego Trecenta. Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo [online]. 27 kwiecień 2021, T. 51, s. 7–41. [udostępniono 7.7.2025]. DOI 10.12775/AUNC_ZiK.2020.001.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 51 (2020)

Dział

Artykuły

Licencja

CC BY-ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie. 
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 788
Liczba cytowań: 0

ISSN/eISSN

ISSN PRINT 0208-533X
E-ISSN 2392-1250

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

sztuka średniowieczna, malarstwo tablicowe, malarstwo włoskie, Trecento, Florencja, Pacino di Bonaguida, analiza zabytkoznawcza, św. Prokulus
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa