Polichromie ścienne Wacława Taranczewskiego w kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu

Angelika Lament-Kosińska

DOI: http://dx.doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2016.007

Abstrakt


Kościół farny pw. św. Jana Chrzciciela, którego historia sięga XIV wieku, jest jednym z najważniejszych zbytków w Radomiu. Jego bryła i wnętrze na przestrzeni minionych stuleci wielokrotnie ulegały przeobrażeniom, co miało znaczący wpływ na obecny charakter gotyckiej budowli. Niemniej jednak wnętrze świątyni charakteryzuje spójność i jedność stylu. Jednym ze stałych elementów wystroju są współczesne polichromie ścienne autorstwa Wacława Taranczewskiego, wykonane w latach 1971–1972. Ich bogata religijna i historyczna treść wskazuje na znaczenie radomskiej fary w historii regionu i Polski. Malowidła te stanowią znakomity przykład monumentalnej sztuki artysty. Realizacja polichromii do wnętrza kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu zdaje się jedną z jego najbardziej kompletnych realizacji – szczególnie, że przetrwała bez wtórnych przekształceń. Stanowi ostatnie dzieło malarstwa ściennego, przy którym Wacław Taranczewski pracował osobiście, a także swoiste podsumowanie jego działalności w tym zakresie.

Słowa kluczowe


malarstwo współczesne; polichromie ścienne; malowidła ścienne; Wacław Taranczewski; kościół św. Jana Chrzciciela; Radom

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Materiały archiwalne

Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie Delegatura w Radomiu (AWUOZWDR): Teczka kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu (od 1960) (TKJCR): 17–18, Protokół spisany 25.09.1969 w Radomiu na temat spraw związanych z zamierzonym projektem polichromii wnętrza, maszynopis; 32–38, Ryszard Brykowski, Wytyczne do postępowania konserwatorskiego. Maj 1970, maszynopis; 43, List Diecezjalnej Komisji Budowlanej w Sandomierzu do Kurii Diecezjalnej w Sandomierzu z 23.05.1970, maszynopis; 44, List Wacława Taranczewskiego z 24.05.1970, skierowany najprawdopodobniej do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach (WKZK), rękopis; 50, List WKZK do Wacława Taranczewskiego z 2.06.1970, maszynopis; 58–59, Decyzja WKZK o prowadzeniu prac konserwatorskich z 5.08.1970, WKZK, maszynopis; 64, Notatka służbowa spisana 3.10.1970 dotycząca ustalenia programu prac konserwatorskich w prezbiterium kościoła farnego w Radomiu poprzedzających wprowadzenie nowej polichromii projektu prof. Taranczewskiego. WKZK, maszynopis; 68–69, Notatka służbowa z 23.10.1970. WKZK, maszynopis; 108, Notatka służbowa spisana 2.07.1971 w kościele parafialnym w Radomiu w związku z zakończonym etapem porządkowania architektury prezbiterium i przedłożoną alternatywą polichromii prof. Taranczewskiego. WKZK, rękopis; 97, Notatka służbowa z 23.03.1971. WKZK, rękopis.

Archiwum parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu (APJC): Ks. Stanisław Sikorski, Kronika parafii św. Jana Chrzciciela w Radomiu, 1971, rękopis; Protokół wizyty pasterskiej w parafii św. Jana Chrzciciela w Radomiu, sporządzony 3.10.1974, podpisany przez bp. Piotra Gołębiowskiego, maszynopis; Decyzja nr 688/2015 w sprawie wpisania zabytku do rejestru zabytków. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. Warszawa 24.07.2015.

Druki i opracowania

Błaszczyk, Iwona. „Wacław Taranczewski i jego wizja wnętrza kościoła św. Marcina”. Kronika Miasta Poznania 1 (2006): 60–86.

Brykowska, Maria, i Ryszard Brykowski. „Kościół farny pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu – dzieje budowlane i architektura”. W Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu: architektura, ludzie, wydarzenia, red. Dariusz Kupisz, 87–135. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, 2010.

Chmielowski, Franciszek. „Mistrz integralnej wyobraźni”. W Wacław Taranczewski, red. Paweł Taranczewski, 44–51. Kraków: ASP, 2008.

Gawłowski, Józef Tadeusz. „O związkach między malarstwem i architekturą w 175-letnich dziejach Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie”. W 175 lat nauczania malarstwa, rzeźby i grafiki w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, red. Józef Lucjan Ząbkowski, Jerzy Nowakowski, Stanisław Rodziński, Ignacy Trybowski, Stanisław Wejman, Adam Wsiołkowski, 87–106. Kraków: Oficyna Artystów Sztuka, 1994.

Gola, Tomasz. „Wystrój i wyposażenie kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu na przestrzeni wieków”. W Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu: architektura, ludzie, wydarzenia, red. Dariusz Kupisz, 137–169. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, 2010.

Hejda, Artur, i Albert Warso. Kościoły Radomia. Radom: Katedra Radomska, 2006.

Herniczek, Ewa. „Malarstwo monumentalne Wacława Taranczewskiego – pytanie o nowoczesność”. W Wobec przyszłości. Materiały nadesłane i wygłoszone na sesji naukowej z okazji 185-lecia działalności Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 12.12.2003–15.12.2003, red. Janusz Krupiński i Paweł Taranczewski, 255–300. Kraków: ASP, 2004.

Herniczek, Ewa. „Wacław Taranczewski”. W Wacław Taranczewski, red. Paweł Taranczewski, 10–42. Kraków: ASP, 2008.

Kępiński, Zdzisław. Wacław Taranczewski. Poznań: Muzeum Narodowe, 1958.

Kowalik, Szczepan. Fabrica ecclesiae. Żywot i sprawy radomskiego proboszcza ks. Piotra Górskiego. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji – PIB, 2016.

Kozdęba, Agnieszka, red. 650 lat radomskiej fary, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Radom: Stowarzyszenie Przyjaciół Radomskiej Fary, 2010.

Kupisz, Dariusz. „Dzieje parafii św. Jana Chrzciciela w Radomiu w XIV–XVIII wieku”. W Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu: architektura, ludzie, wydarzenia, red. Dariusz Kupisz, 13–60. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, 2010.

Kupisz, Dariusz. „Proboszczowie parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu w XIX–XXI wieku”. W Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu: architektura, ludzie, wydarzenia, red. Dariusz Kupisz, 61–86. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, 2010.

Lament-Kosińska, Angelika. „Polichromie ścienne w kościele farnym pw. św. Jana Chrzciciela, Radom”. Karta ewidencyjna zabytku ruchomego, Radom 2014, Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie Delegatura w Radomiu.

Lament-Kosińska, Angelika, i Krzysztof Kosiński. „Dokumentacja prac konserwatorskich i restauratorskich. Polichromie na sklepieniu kościoła farnego pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu autorstwa Wacława Taranczewskiego, 1971”. Dokumentacja konserwatorska, Radom 2015, Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie Delegatura w Radomiu.

Lament-Kosińska, Angelika, i Krzysztof Kosiński. „Program prac konserwatorskich i restauratorskich. Polichromie ścienne Wacława Taranczewskiego w kościele farnym pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu”. Projekt prac konserwatorskich, Radom 2015, Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie Delegatura w Radomiu.

Łoziński, Jerzy Z., i Barbara Wolff. „Powiat radomski”. W Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. 3, z. 10. Warszawa: IS PAN, 1961.

Marko, Marek. „Prace Wacława Taranczewskiego w kolekcji Bronisława Nowaka”. W Wacław Taranczewski. Pastele 1980–1983 ze zbiorów Bronisława Nowaka i Jarosława Mudyna, 10–23. Kraków: Aladyn, Bronisław Nowak, 2016.

Odrobny, Barbara. „Sakralne malarstwo monumentalne Wacława Taranczewskiego”. Praca magisterska, Instytut Historii Sztuki, Wydział Historyczny, Uniwersytet Jagielloński, 1993.

Taranczewska, Marta. „Kalendarium życia i twórczości Wacława Taranczewskiego”. W Wacław Taranczewski, red. Paweł Taranczewski, 156–169. Kraków: ASP, 2008.

Taranczewska, Marta. „Prace monumentalne”. W Wacław Taranczewski, red. Paweł Taranczewski, 173. Kraków: ASP, 2008.

Taranczewski, Paweł. „Drogi Wacława Taranczewskiego”. Estetyka i Krytyka 6 (2004) 1. http://estetykaikrytyka.pl/art/6/Taranczewski.pdf. Dostęp 24 marca 2016.




Bookmark and Share


Partnerzy platformy czasopism