Jak usprawnić pracę w biurze? Jana Kościołka sposoby na racjonalizację pracy biurowej

Marcin Smoczyński

DOI: http://dx.doi.org/10.12775/AKZ.2018.001

Abstrakt


Jan Kościołek, z wykształcenia prawnik, urzędnik okresu międzywojennego i PRL, autor szeregu publikacji. Niemal wszystkim przyświecał jeden cel: zwiększenie efektywności pracy biur i urzędów. Głównym założeniem niniejszego artykułu jest przedstawienie jego dorobku oraz wyłożonych w nim sposobów na osiąganie efektywności w postępowaniu z dokumentacją. W pierwszej części wymieniono 34 publikacje Kościołka w ujęciu chronologiczno-rzeczowym. Wydał zarówno podręczniki omawiające wszystkie aspekty funkcjonowania jednostki organizacyjnej (od problemów społecznych towarzyszących pracy w biurze do opisu wykonywania poszczególnych czynności kancelaryjnych), jak i artykuły i książki dotyczące szczegółowych zagadnień, np. kontroli na szczeblu powiatowym, czy tworzenia druków manipulacyjnych i formularzy. Publikował także omówienia zagranicznej literatury oraz komentarze do funkcjonujących wówczas normatywów. Część druga artykułu to syntetyczne ujęcie zagadnień które miały – zdaniem Kościołka – usprawniać prace biurowe, m.in.: wprowadzanie systemu sugestii pracowniczych, tworzenie specjalnej komórki organizacyjnej czuwającej nad prawidłowością procesu wytwarzania i przechowywania dokumentacji, diagnozowanie nieprawidłowości w pracy biurowej (wraz z kilkoma metodami analizy), stosowanie formularzy, kwestie związane z lokalem biurowym i jego wyposażeniem, rolą szczebla kierowniczego, działalnością w zgodzie z ustalonym wcześniej harmonogramem oraz systematycznym prowadzeniem kontroli. W artykule przytoczono także niektóre wytyczne Kościołka o bardziej szczegółowym charakterze, dotyczące m.in. obiegu i przechowywania dokumentacji, elementów pisma, sposobów klasyfikacji akt, systemów kancelaryjnych.


Słowa kluczowe


Jan Kościołek, zarządzanie dokumentacją, biurowość, racjonalizacja biurowości

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Archiwum Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, sygn. 1062/3: Wniosek o nadanie orderu – odznaczenia.

Konkurs. Mon. Pol. 1924, nr 55, s. 2.

Ogłoszenie Wojewody Wołyńskiego z dn. 14 maja 1934 r. w sprawie składu osobowego głównej i obwodowych komisji wyborczych dla przeprowadzenia wyborów do Izby Rzemieślniczej w Łucku. Wołyński Dziennik Wojewódzki 1934, nr 11, poz. 74.

Ogłoszenie Wydziału Powiatowego w Łucku w sprawie planu zabudowania m. Rożyszcz i m. Ołyki. Wołyński Dziennik Wojewódzki 1936, nr 5, poz. 74, s. 145-146.

Uchwała Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 1931 r. o przepisach kancelaryjnych w administracji publicznej. Mon. Pol. 1931, nr 196, poz. 213.

Angel, Herbert. „Federal Records Management since the Hoover Commission Report.” The American Archivist 16, nr 1 (1953): 13-26.

Baliński, Władysław. Biuro wzorcowe (organizacja pracy biurowej). Warszawa: Fundacja Wieczysta im. Henryka Józefa Chankowskiego, 1932.

Barliński, Kazimierz. Organizacja nowoczesnego biura. Warszawa: Drukarnia Polska, 1932.

Degen, Robert. „Sposoby usprawniania pracy biurowej w polskich urzędach w latach 1945-1950.” W Dzieje biurokracji na ziemiach polskich, t. 1, red. Artur Górak, Ireneusz Łuć, Dariusz Magier, 537–551. Radzyń Podlaski: Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych; Radzyńskie Towarzystwo Naukowe (Libra), 2008.

Degen, Robert. „Zarządzanie dokumentacją w polskich badaniach.” W Zarządzanie dokumentacją: badania i dydaktyka, red. Robert Degen, Marlena Jabłońska, 37–58. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2016.

Jarzębowski, Witold. Korespondencja biurowa. Warszawa: Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, 1956.

Jarzębowski, Witold. Organizacja i technika pracy biurowej. Katowice: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, 1962.

Kapłański, Adam, Krystyna Kołodziejska, Jan Kościołek. Redagowanie pism użytkowych. Materiały pomocnicze dla nauczyciela. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1969.

Klonowska, Weronika. „Próby usprawnienia kancelarii (biurowości) urzędów administracji centralnej w latach 1945–1952.” Acta Universitatis Nicolai Copernici, Historia 8 (1973): 189–204.

Kościołek Jan., „Organizacja i technika pracy biurowej: biurowość i korespondencja.” W Kurs zaoczny organizacji i kierownictwa, 1–49. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa. Oddział Warszawski, 1959/1960.

Kościołek, J. Stan wyjątkowy i wojenny. Londyn: [s.n.], 1942.

Kościołek, Jan, Bogusław Dziarczykowski. Technika opracowywania druków manipulacyjnych. Warszawa: Komisja Racjonalizacji Druków, 1956.

Kościołek, Jan, red. Zbiór przepisów prawnych, zawierających pragmatykę urzędniczą (z objaśnieniami), przepisy dyscyplinarne, przepisy o uposażeniu funkcjonariuszów państwowych, przepisy emerytalne oraz przepisy o umowie o pracę pracowników umysłowych. Londyn: [s.n.], 1949.

Kościołek, Jan. „Awanse w aparacie administracji państwowej.” Gospodarka i Administracja Terenowa 6, nr 5 (1966): 39–41.

Kościołek, Jan. „Don't Shoot the Piano Player! Administrative Planning for Poland.” Public Administration Reviev 5, nr 3 (1945): 245–251.

Kościołek, Jan. „Inspekcja powiatowa.” Gazeta Administracji i Policji Państwowej 15, nr 16 (1933): 533–538.

Kościołek, Jan. „Jak tworzyć właściwą atmosferę dla pracy zespołowej.” Przegląd Organizacji 77 (1964): 24.

Kościołek, Jan. „Kierownictwo administracyjne.” Przegląd Organizacji 19, nr 4 (1949): 132–134.

Kościołek, Jan. „Kierownictwo w administracji Publicznej.” Rada Narodowa 3, nr 29 (1946): 5–6.

Kościołek, Jan. „Klasyfikowanie stanowisk jako podstawa spraw osobowych.” Przegląd Organizacji 18 (1948): 311–317.

Kościołek, Jan. „Komisje projektów usprawnienia administracji publicznej.” Gazeta Administracji 26, nr 7–8 (1949): 303–311.

Kościołek, Jan. „O pomysły racjonalizatorskie w administracji publicznej.” Przegląd Administracyjny 4, nr 7–8 (1949): 175–178.

Kościołek, Jan. „Praca naczelnego dyrektora.” Przegląd Organizacji 79 (1964): 19–20.

Kościołek, Jan. „Racjonalizacja formularzy w prezydiach rad narodowych.” Gospodarka i administracja terenowa 2, nr 1 (1964): 38–39.

Kościołek, Jan. „System bezdziennikowy i jego praktyczna realizacja.” Przegląd Organizacji 87 (1965): 14–16.

Kościołek, Jan. „Szkolenie i doszkalanie urzędników.” Gazeta Administracji i Policji Państwowej 17, nr 6 (1935): 179–180.

Kościołek, Jan. „Usprawnienie administracji publicznej w Czechosłowacji.” Gazeta Administracji 26, nr 10 (1949): 559–561.

Kościołek, Jan. „Współudział pracowników w usprawnieniu administracji publicznej.” Gazeta Administracji 24, nr 7–8 (1947): 360–369.

Kościołek, Jan. Dobór i szkolenie kadr administracyjnych we Francji i w Wielkiej Brytanii. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, 1959.

Kościołek, Jan. Jak poprawić pracę w biurze?. Warszawa: Ministerstwo Finansów, 1959.

Kościołek, Jan. Organizacja i technika pracy biurowej. Warszawa: Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, 1952.

Kościołek, Jan. Organizacja i technika pracy w biurach i urzędach. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1947.

Kościołek, Jan. Państwowa Służba cywilna: jednolity tekst, pragmatyki i komentarz. Łódź: Poligrafika, 1947.

Kościołek, Jan. Państwowa służba cywilna: zbiór przepisów prawnych zawierający pragmatykę urzędniczą (z objaśnieniami), przepisy dyscyplinarne, przepisy o uposażeniu funkcjonariuszów państwowych, przepisy emerytalne oraz przepisy o umowie o pracę pracowników umysłowych. Londyn: [s.n.], 1944.

Kościołek, Jan. Policja angielska. Londyn: [s.n.], 1941.

Kościołek, Jan. Postępowanie przymusowe w administracji z uwzględnieniem egzekucji skarbowej i sądowej: z tekstami przepisów i wzorami pism. Łuck: nakł. autora, 1931.

Kościołek, Jan. Praca sekretarska. Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne. Dyrekcja Szkolenia Ekonomicznego, 1962.

Kościołek, Jan. Praca w biurze: cykl wykładów z zakresu biurowości. Warszawa: Dyrekcja Państwowego Technicum Korespondencyjnego, 1951.

Kościołek, Jan. Prawo administracyjne: skrypt zawierający streszczenie wykładów. Londyn: [s.n.], 1943.

Kościołek, Jan. Technika i organizacja pracy. Cz. 6. Organizacja biurowości. Warszawa: Akademia Nauk Politycznych. Zakład Wydawnictw, 1950.

Kościołek, Jan. Zagadnienia organizacji pracy w administracji: nauka administracji i prawo administracyjne (uzupełnienia do wykładów), z. 4. Warszawa: Zakład Wydawnictw Akademii Nauk Politycznych, 1950.

Robótka, Halina. „Co o wykazach akt wiedzieć należy (część I).” Archiwista Polski 10, nr 1 (2005): 69–92.

Smoczyński, Marcin. „Publikacje Jana Kościołka w procesie dydaktycznym zarządców dokumentacji.” W Problemy nauczania ustawicznego po studiach historycznych, archiwistycznych i pokrewnych, red. Mariusz Ausz, Małgorzata Szabaciuk, 87–99. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2017.

Smoczyński, Marcin. „Współczesny zarządca dokumentacji a zarządzający aktami specjalista-organizator wg koncepcji Jana Kościołka.” Archiwa – Kancelarie – Zbiory 8 (10) (2017): 111–128. http://dx.doi.org/10.12775/AKZ.2017.004.

Stosyk, Stefan. „Usprawniajmy administrację!.” Śląsko-Dąbrowski Przegląd Administracyjny 1, nr 6 (1946): 9–10.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


ISSN print  1895-9075
ISSN online 2544-5685

Partnerzy platformy czasopism