Czekając na muzeum: społeczna aktywność w poszukiwaniu pamięci zbiorowej na krakowskim Prądniku jako inspiracja do działań partycypacyjnych
DOI:
https://doi.org/10.12775/ZWAM.2022.9.02Słowa kluczowe
aktywność społeczna, partycypacja, pamięć społeczna, PrądnikAbstrakt
Mieszkańcy dwóch dzielnic na północy Krakowa podejmują zadania ustawowo przypisane do muzeów, nieświadomie wprowadzając zasady Nowej Muzeologii w życie społeczności. Nastawienie na przeżycie i interakcję widać w społecznych akcjach performatywnych, jak „protest saneczkowy” oraz w zainteresowaniu pojęciem „córectwa”. Charakter kontekstowy oznacza, że Prądniczanie kierują swoje zainteresowanie na ochronę dziedzictwa PRL-u. Poszanowanie prawe depozytariuszy widać w działaniach mających na celu udostępnienie publiczności zachowanej pracowni Beresiów. O krytycznym podejściu do własnej wiedzy świadczy to, że w budżetach obywatelskich mieszkańcy wybierają działania przybliżające lokalne dziedzictwo. Stały kontakt z publicznością oraz współtworzenie decyduje o popularności Wolnomuzykowania, Wypożyczalni Obrazów, wspólnego miejskiego ogrodnictwa oraz aneksji przestrzeni poprzez język. Prądniczanie zbudowali świadomą, idealną publiczność dla lokalnej placówki muzealnej - która na razie nie istnieje.
Bibliografia
Auslander Philip
: The Performativity of Performance Documentation, [w:] Amelia Jones i Adrian Heathfield [red.], Perform, Repeat, Record. Live Art in History, Chicago: Intellect Books and the University of Chicago Press, s. 47-58.
Barańska Katarzyna
: Muzeum w sieci znaczeń. Zarządzanie z perspektywy nauk humanistycznych, Kraków: Attyka.
Czerni Krystyna
: Skrawki życia. Różowe sny Marii Pinińskiej-Bereś, [w:] tejże, Rezerwat sztuki. Tropami artystów polskich XX wieku, Kraków: Znak, s. 165 178.
Demko Iwona
: Maria Pinińska-Bereś. Przedmioty z lat 1968-73, Kraków: Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych.
Gadocha Marcin
: Chleb i piekarze z Prądnika Białego, [w:] Niezabitowski Michał [red.] Muzeum po sąsiedzku. Prądnik Biały, Kraków: Muzeum Krakowa, s. 50-67.
Hanusek Jerzy [red.]
: Maria Pinińska-Bereś. Działania efemeryczne 1967-1996, Warszawa: Fundacja Monopol.
Hausner Jerzy, Karwińska Anna, Purchla Jacek [red.]
: Kultura a rozwój, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Hussakowska Maria
: Think pink, [w:] Maria Pinińska-Bereś 1931-1999, katalog, Gajewska Bożena, Hanusek Jerzy [red.], Kraków: Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki.
Jones Amelia
: The Artist is Present. Artistic Re-enactment and the Impossibility of Presence, „The Drama Review”, nr 1 (2011), s. 23-35.
Knaś Piotr
: Analiza potrzeb i oczekiwań wybranych grup interesariuszy w związku z koncepcją powołania Muzeum Prądnika, [w:] Studium Programowe Muzeum Prądnika, Kraków: Muzeum Krakowa, s. 76-83.
Korolczuk Elżbieta
: Matki i córki we współczesnej Polsce, Kraków: Universitas.
Mazik Magdalena
: Co pozostaje? Pracownie artystów wobec upływu czasu, „Mocak Forum” 2021, nr 1 (17), s.117-118.
Nadolska-Styczyńska Anna
: Muzea w sieci zobowiązań. Próba zdiagnozowania problemów, [w:] „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej”, 5/2018, s. 211-226.
Piotrowski Piotr
: Muzeum krytyczne, Poznań: Rebis.
Popczyk Maria [red.]
: Muzeum sztuki. Antologia, Kraków: Universitas.
Popczyk Maria [red.]
: Muzeum sztuki. Od Luwru do Bilbao, Katowice: Muzeum Śląskie.
Salwiński Jacek, Gaweł Robert
: Podsumowanie, [w:] Studium Programowe Muzeum Prądnika, Kraków: Muzeum Krakowa, s. 90-94.
Salwiński Jacek [red.]
: Prądnik Biały. Dziedzictwo kulturowe historycznych miejscowości tworzących Dzielnicę IV Krakowa, Kraków: Centrum Kultury Dworek Białoprądnicki.
Studium Programowe Muzeum Prądnika:
: Kraków: Muzeum Krakowa [brak ISBN].
Szacka Barbara
: Pamięć zbiorowa, pojednanie i stosunki międzynarodowe, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Szczepanik Wacława
: Dziedzictwo materialne i niematerialne Prądnika, [w:] Studium Programowe Muzeum Prądnika, Kraków: Muzeum Krakowa.
Wiśniewski Michał
: Współczesna tożsamość Prądnika Białego, [w:] Niezabitowski Michał [red.] Muzeum po sąsiedzku. Prądnik Biały, Kraków: Muzeum Krakowa, s. 68-90.
Załuski Tomasz
: Powtórzenie i krytyczny dyskurs o sztuce performance, „Sztuka i Dokumentacja” nr 9 (2013), s. 49-60.
Źródła niepublikowane:
Ozaist-Zgodzińska Zofia
: „Jestem córką wielkiej artystki niedocenionej”. Córectwo w sztuce Bettiny Bereś, [referat wygłoszony podczas Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Kobiety, Sztuka, Społeczeństwo zorganizowanej przez Instytut Sztuki PAN w Warszawie, 23-24.06.2022].
Worłowska Magdalena
Początki sztuki ekologicznie zaangażowanej w Polsce [w druku].
Strony internetowe:
Bereś Bettina, Hanusek Oskar 2019: Rozmowa o rodzinnej pracowni Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia, „Pracownie do wglądu”, https://pracowniedowgladu.pl/pracownia-beresiow/ [dostęp: 20.03.2022].
Drath Jakub 2021: Prądnik Biały. W centrum uwagi po latach czekania, „Love Kraków”, https://lovekrakow.pl/aktualnosci/pradnik-bialy-w-centrum-uwagi-po-latach-czekania_42870.html [dostęp: 30.04.2022].
Fundacja im. Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia, strona oficjalna, www.beresfoundation.
pl [dostęp: 20.03.2022].
https://www.bwa.tarnow.pl/3,931,aktualnosci,moja-matka-moja-corka.html [dostęp: 30.04.2022].
Małodobry Agata 2017, Różowa rewolta z „Płonącą żyrafą” w tle, https://blog.mnk.pl/rozowa-rewolta-z-plonaca-zyrafa-w-tle/utm_source=pocket_mylist [dostęp: 30.04.2022].
Mrowiec Małgorzata 2021: „Zjeżdżajcie, deweloperzy”, czyli protest na Żabińcu w obronie górki saneczkowej przed zabudową, https://krakow.naszemiasto.pl/zjezdzajciedeweloperzy-czyli-protest-na-zabincu-w-obronie/ar/c1-8322644 [dostęp: 20.03.2022].
Szpiedzy wiedzy: https://szpiedzywiedzy.pl/prądnik [dostęp: 30.04.2022].
Zawsze stoi w cieniu, a laury za jego pomysły zbierają inni, „Dziennik Polski” 20.06.2009, www.dziennikpolski24.pl/zawsze-stoi-w-cieniu-a-laury-za-jego-pomysly-zbierajainni/ar/2609772 [dostęp: 20.03.2022].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Zofia Ozaist-Zgodzińska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 249
Liczba cytowań: 0