Terapeutyczny wymiar sztuki. Przepracowywanie traum choroby i śmierci w sztuce i literaturze - autoterapia artystów na podstawie fotografii Jo Spence, literatury Haliny Poświatowskiej, oraz video Billa Violi
DOI:
https://doi.org/10.12775/TSB.2019.006Słowa kluczowe
biblioterapia, fototerapia, sztuka, literatura, traumaAbstrakt
Artykuł dotyczy wpływu osobistych traum wybranych artystów na tematykę podejmowaną w pracach artystycznych. Podejmuje próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy analizowani artyści byli w stanie przepracować trudne doświadczenie poprzez sztukę i literaturę oraz jakie zabiegi pozwalają dany efekt uzyskać. Przykłady artystów zostały dobrane przy spełnieniu dwóch kryteriów. Pierwszym jest doświadczenie traumy choroby własnej lub bliskich w biografii. Drugim jest używanie formy artystycznej do opracowania emocji związanych z faktami biograficznymi. Omawiani w artykule wybrani artyści, spełniający dane kryteria, to Jo Spence, Halina Poświatowska, Bill Viola. Fototerapia i biblioterapia są punktem wyjścia rozważań o autoterapeutycznym działaniu sztuki i literatury. Jako pierwsze omawiane są traumy związane z chorobą nowotworową i sposób ich przepracowywania w fototerapii Jo Spence. Następnie, omawiane są próby opracowania choroby serca i doświadczenia zbliżania się śmierci przez pisarkę Halinę Poświatowską. Artykuł jest zakończony przykładami twórczości Billa Violi, który traumatyczne doświadczenie utraty matki poddał próbie przemiany oraz nadania nowego znaczenia.Bibliografia
Andrzejewska Jadwiga, Kultura czytelnicza jednostki jako program edukacji czytelniczej i przedmiot badań, „Studia o Książce. Ogólnopolski organ szkół wyższych” 1989, t. 18, s. 47-48.
Cierpiałkowska Lidia, Psychopatologia, Warszawa 2013.
Cyrklaff Magdalena, Biblioterapia w edukacji z zakresu profilaktyki uzależnień i promocji zdrowia, Toruń 2014.
Dumowska Bogumiła, Anegdota o istnieniu, wokół liryków Haliny Poświatowskiej, „Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej” 1986, nr 77/2, s. 137.
Foster Hal, Powrót realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, Kraków 2010.
Lalak Danuta, Życie jako biografia - podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa 2010.
Levis Richard, Levis Susan, The Power of Art, Thomson Learning, New York 2009.
Makselon Józef, Specyfika postaw wobec śmierci, „Studia PhilosophiaeChristianae” 1981, nr 17/2, s. 121.
Meskimmon Marsha, The Monstrous and the Grotesque: On the Politics of Excess in Women's Self Portraiture, „Make: the Magazine of Women's Art”, październik/listopad 1996, s. 6-11.
Pitrus Andrzej, The Passing: obrazy z soli i pieprzu, „Media – Kultura – Komunikacja Społeczna” 2013, T. 9, s. 167.
Poświatowska Halina, Opowieść dla przyjaciela, Kraków 2009.
Reiter Paulina, Viola Bill, Ludzie nadal trochę boją się sztuki wideo. Rozmowa. [online]. [dostęp 09 maja 2016]. Dostępny w World Wide Web: http://www.obieg.pl/wydarzenie/2180.
Sontag Susan, Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, Kraków 2016.
Spence Jo, Sheard Tim, Narratives of Dis-ease (Exiled) [il.], [w:] The Camerawork Essays: Context and Meaning in Photography, red. Jessica Evans, Sandy Weiland, Barbara Hunt, Londyn 1997, s. 259.
Szalewska Katarzyna, Przestrzeń choroby - miejsce biografii. Kartografia psychosomatyczna w „Opowieści dla przyjaciela” Haliny Poświatowskiej, [w:] Przestrzenie geo(bio)graficzne w literaturze, red. Elżbieta Konończuk, Elżbieta Sidoruk, Białystok 2015.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1209
Liczba cytowań: 0
