Artystyczne i naukowe zielniki z zasuszonymi roślinami. Problematyka konserwacji zielników w formie kodeksu
DOI:
https://doi.org/10.12775/TSB.2018.004Słowa kluczowe
zielniki, konserwacja, obiekty na podłożu papierowy, zasuszone roślinyAbstrakt
Tworzone od XVI wieku zielniki w formie kodeksu stanowią grupę bardzo ciekawych i różnorodnych obiektów. Wykonywane były głównie przez botaników jako rodzaj dokumentacji wykorzystywanej zarówno do badań naukowych, jak i do nauczania. Przez obecność zasuszonych okazów roślin na ich kartach, obiekty te stanowią obecnie duże wyzwanie konserwatorskie. Niniejszy artykuł zawiera informacje dotyczące historii tworzenia tego typu obiektów, technologii ich wykonania oraz problemów związae konserwatorskie. Niniejszy artykuł zawiera informacje dotyczące historii tworzenia tego typu obiektów, technologii ich wykonania oraz problemów związanych z ochroną, jak również z przeprowadzaniem zabiegów konserwatorskich.Bibliografia
Accordi Bruno, Contributions to the History of Geological Sciences, „Geologica Romana” 1976, nr 14, s. 353.
Addyman Marie, William Turner – A Milestone in Botanical Medicine, [w:] Critical Approaches to the History of Western Herbal Medicine. From Classical Antiquity to the Early Modern Period, pod red. Susan Francia, Anne Stobart, London 2014, s. 211–212.
Allaby Michael, Plants food, medicine, and the Green Earth, New York 2010.
Arber Agnes, Herbals Their Origin and Evolution, a chapter in the history of botany, Cambridge 1938.
Bridson Diane, Forman Leonard, The Herbarium Handbook, London 1999.
Diggs George M., Lipscomb Barney L., O’Kennon Rorbert J., Shinners & Mahler’s illustrated flora of north central Texas, Fort Worth 1999.
Drobnik Jacek, Zielnik i zielnikoznawstwo, Warszawa 2007.
Drobnik Jacek, Klej Spigeliusa [online]. Do S. Popławska. 15 marca 2014, [dostęp 15 kwietnia 2014]. Korespondencja osobista.
Encyklopedia wiedzy o książce, pod red. Aleksandra Binkermajera, Bronisława Kocowskiego, Jana Trzynaldowskiego, Wrocław, Warszawa, Kraków 1971.
Florian Mary-Lou E, Kronkright Dale P., Norton Ruth E., The Conservation of Artifacts Made from Plant Materials, Princeton 1990.
Ford Brian J., Scientific Illustration in the Eighteenth Century, [w:] The Cambridge History of Science – Eighteenth Century Science, T. 4, pod red. Roya Pottera, Cambridge 2003, s. 565.
Helwing Georg A., Herbarium vivum plantarum sponte in Prussia nascentium, t. 1, 1695–1705.
Helwing Georg A., Herbarium vivum plantarum sponte in Prussia nascentium, t. 2, 1695–1705.
Hermens Erma, A Seventeenth-Century Italian Treadise on Minature Painting and Its Autor(s), [w:] Historical Painting Techniques, Materials, and Studio
Practice, pod red. Arie Wallert, Ermy Hermens, Marji Peek, Lawrence 1995, s. 51–52.
Hryniewiecki Bolesław, Udział kobiety polskiej w rozwoju botaniki, „Czasopismo Przyrodnicze” 1933, R. 7, z. 1–3, s. 2–6.
Jankowski Edmund, Eliza Orzeszkowa, Warszawa 1964.
Kawałko Marian J., Historie ziołowe, Lublin 1986.
Kielak Anna M., Zielnik Elizy Orzeszkowej. Nieznany zabytek botaniczny przechowywany w zbiorach PTPN, Poznań 2004.
Müller-Wille Staffan, Linnaeus’ herbarium cabinet: a piece of furniture and its function, „Endeavour” 2006, nr 2, s. 60–64.
Nepi Clara, The historical collections of the Botanical Museum of Florence and their scientific value, [w:] The Value and Valuation of Natural Science Collections, pod red. Johna R. Nuddsa, Charlesa W. Pettitta, London 1996, s. 250–251.
Oszajca Paulina, Bela Zbigniew, Ulisses Aldrovandi, jego kolekcja przyrodnicza oraz związki z polskimi uczonymi, „Opuscula Musealia” 2013, nr 21, s.169–170.
Popławska Sylwia, Problematyka Konserwacji Artystycznego Zielnika i papeterii autorstwa Elizy Orzeszkowej podarowanych Leopoldowi Méyetowi, przechowywanych w Muzeum Narodowym w Warszawie. Maszynopis pracy dyplomowej, promotor: dr Izabela Zając. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych, 2014.
Popławska Sylwia, Gdy suszone rośliny stają się zabytkiem. Historia, technologia, problemy konserwacji i przechowywania zielników. Maszynopis pracy magisterskiej, promotor: dr Izabela Zając. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych, 2014.
Popławska Sylwia, Zając Izabela, Nietypowe wykorzystanie technologii XIX-wiecznego albumu na przykładzie artystycznego zielnika Elizy Orzeszkowej, [w:] Sztuka, rzemiosło, przemysł z XIX–XX wieku. Zagadnienia konserwatorskie, pod red. Elżbiety Jabłońskiej, Jolanty Czuczko, Toruń 2016, s. 257–266.
Purewal Victoria, The identification of four persistent and hazardous residues present on historic plant collections housed within the national museum and galleries of wales, „Collection Forum” 2001, nr 16 (1–2), s. 77–86.
Rostański Krzysztof, Historia Zielnika Instytutu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1963, nr 14, s. 295.
Rostański Krzysztof, Szymon Syreniusz i jego dzieło, „Wiadomości Botaniczne” 1997, nr 41, s. 7–12.
Saar-Kozłowska Alicja, Anna Wazówna – „Królowa Botaniki Polskiej”. Mądra królewna w historii staropolskiej medycyny, [w:] Album Amicorum. Między
Wilnem a Toruniem. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Józefowi Poklewskiemu, pod red. Elżbiety Basiul i in., Toruń 2008, s. 304–319.
Schwarz Zofia, Prywatne ogrody botaniczne a rozwój nauk przyrodniczych w ośrodku gdańskim w XVI–XVIII wiekach, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1986, nr 31 (2), s. 440–442.
Sirois P. Jane, The analysis of museum objects for the presence of arsenic and mercury: non-destructive analysis and sample analysis, „Collection Forum” 2001, nr 16 (1–2), s. 65–75.
Sobucki Władysław, Konserwacja papieru. Zagadnienia chemiczne, Warszawa 2014.
Spalik Krzysztof, Pre-Linnaean herbaria viva of Helwing in the collections of the National Library of Poland and the University of Warsaw, „Acta Societatis Botanicorum Poloniae” 2014, nr 83 (1), s. 3.
Ślesiński Władysław, Techniki malarskie i spoiwa organiczne, Warszawa 1984.
Woods Albert F., A Method of Preserving the Green Color of Plants for Exhibition Purposes, „Bothanical Gazzette” 1897, vol. 24, no. 3, s. 206.
Zielnik Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego [online] [dostęp 25 października 2017]. Dostępny w World Wide Web: http://www.zielnik.biol.uw.edu.pl/?page_id=2941.
Zemanek Alicja, Pro Memoria, „Wiadomości Botaniczne” 1994, nr 38 (3/4), s. 120.
Zemanek Alicja, Odnalezienie prawdopodobnych śladów pierwszego polskiego zielnika królewny Anny Wazówny, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1996, nr 41 (3–4), s. 197–206.
Zemanek Alicja, Botanika renesansu w świetle współczesnej nauki, „Wiadomości Botaniczne” 1997, nr 41, s. 15.
Zemanek Alicja, Pawłowski Jerzy S., Karol Linneusz (1707–1778) w trzechsetną rocznicę narodzin, „Prace Komisji Historii Nauki PAU” 2010, t. 10, s. 205–223.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1099
Liczba cytowań: 0
