Prywatne księgozbiory członków kapituły katedralnej we Włocławku w XVII wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/TSB.2010.017Słowa kluczowe
Włocławek, seminaria duchowneAbstrakt
W zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku i innych bibliotekach kościelnych oraz świeckich można odnaleźć ślady prywatnych księgozbiorów członków włocławskiej kapituły katedralnej. Do tej pozy zostało zidentyfikowanych 41 XVII-wiecznych właścicieli rękopisów i starych druków. Dzięki zachowanym pozycjom wiadomo, że prałaci i kanonicy gromadzili księgi liturgiczne, prace z teologii, filozofii, historii, prawa kanonicznego i cywilnego oraz kaznodziejstwa. Kanonicy należeli do grupy dobrze wykształconej, znającej poza językiem ojczystym jeszcze łacinę i język włoski. Dość liczna grupa druków włoskich była zapewne pozostałością po odbytych studiach w Padwie i Rzymie. Pasje kolekcjonerskie odzwierciedlały zachowane superekslibrisy i zapiski rękopiśmienne pozostawiane na poszczególnych pozycjach. Książki zazwyczaj były oprawiane w popularny pergamin, niekiedy w skórę wołową lub świńską z tłoczeniami ślepymi bądź złotymi. Z powodu braku jakichkolwiek zapisek marginalnych możemy się jedynie domyślać, że zgromadzone książki były wykorzystywane w pracy duszpasterskiej oraz w sądach i administracji kościelnej.Bibliografia
Barycz H., Polacy na studiach w Rzymie w epoce Odrodzenia (1440−1600), Kraków 1938.
Buchwald-Pelcowa P., Badania nad historią polskiej książki drukowanej XV−XVIII w., „Przegląd Biblioteczny” 1974, z. 4.
Chodyński S., Biblioteka kapituły włocławskiej, uzup. S. Librowski, Włocławek 1949.
Chodyński S., Biskupi sufragani włocławscy, Włocławek 1906.
Chodyński S., Katalog prałatów i kanoników włocławskich, Włocławek 1914 [kopia rękopisu w zbiorach Biblioteki Seminarium Duchownego we Włocławku].
Chodyński S., Katalog prałatów i kanoników włocławskich, Włocławek 1914, k. 375−376 [kopia rękopisu w zbiorach BSWł].
Chodyński S., Konsystorze dyecezyi kujawsko-pomorskiej, Włocławek 1914.
Chodyński S., Seminaryum włocławskie, Włocławek 1904.
Chodyński S., Trybunaliści z kapituły włocławskiej, Włocławek 1911.
Chwalewik E., Ekslibrisy polskie szesnastego i siedemnastego wieku, Wrocław 1955.
Corpus inscriptionum poloniae, t. 4. Województwo włocławskie, z. 1. Kujawy brzeskie, Włocławek 1985.
Cubrzyńska-Leonarczyk M., Kanonik warszawski Jan Chociszewski (1572−1617) i jego księgozbiór, „Roczniki Biblioteczne” 46: 2002, s. 177−195.
Cubrzyńska-Leonarczyk M., Polskie superekslibrisy XVI−XVIII wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Centuria druga, Warszawa 2001.
Dziechcińska H., O staropolskich dziennikach podróży, Warszawa 1991.
Estreicher K., Bibliografia polska, Kraków 1912.
Frątczak W., Grotkowski Sebastian, [w:] Włocławski słownik biograficzny, t. 1, Włocławek 2004, s. 61.
Gwioździk J., Różycki E., Druki XVI wieku w zbiorach Biblioteki Katedralnej we Lwowie, Warszawa 2008.
Iwańska-Cieślik B., XVIII-wieczne księgozbiory prałatów i kanoników włocławskich w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, „Toruńskie Studia Bibliologiczne” 2008, nr 1, s. 11−24.
Kantak K., Kronika Bernardynów bydgoskich, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 33: 1907, s. 143−144.
Katalog druków XVI wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, t. 2−3, Warszawa 1998−2007.
Katalog inkunabułów Biblioteki Zakładu im. Ossolińskich we Wrocławiu, oprac. A. Kawecka-Gryczowa, Wrocław 1956.
Katalog inkunabułów Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy, oprac. J. Ociepa, Bydgoszcz 1999.
Katalog poloników XVI wieku Biblioteki Jagiellońskiej, t. 1−3, pod red. M. Malickiego i E. Zwinogrodzkiej, Warszawa 1992−1995.
Katalog starych druków Biblioteki Kórnickiej, t. 1. Polonika XVI wieku, cz. 2. Nowe nabytki i uzupełnienia, oprac. P. Buchwald-Pelcowa, Wrocław 1969.
Katalog starych druków Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Polonica wieku XVI, oprac. M. Bohonos, Wrocław 1965.
Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej, t. 2, Gniezno 1883.
Kosiński J. A., Alembek Fryderyk , [w:] Słownik pracowników książki polskiej, pod red. I. Treichel, Warszawa 1972, s. 5.
Leszczyński R., Mieszkowski Piotr, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 12, Lublin 2008, szp. 923.
Leszczyński R., Mieszkowski Piotr, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 21, Wrocław 1976, s. 44−45.
Librowski S., Kapituła katedralna włocławska. Zarys dziejów i organizacji, Warszawa 1949.
Mandziuk J., Biblia w księgozbiorach śląskiego duchowieństwa diecezjalnego w XVII w., „Śląski Kwartalnik Historyczny” 56: 2001, nr 4, s. 515−530.
Mandziuk J., Biogramy śląskich bibliofilów duchownych z XVII w., „Saeculum Christianum” 11: 2004, nr 2, s. 244−272.
Mandziuk J., Paprocki Wacław, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. 3, pod red. H. E. Wyczawskiego, Warszawa 1982, s. 298.
Mandziuk J., Prälaten als Büchernarren. Ein Beitrag zur Bildung des höheren schlesischen Klerus im 17. Jahrhundert, „Archiv für Schlesische Kirchengeschichte” 45: 1987, s. 105−115.
Mandziuk J., Zainteresowania bibliofilskie Ignacego Ferdynanda Richtera von Hartenberg (1628−1667), dziekana wrocławskiej kapituły katedralnej, „Roczniki Biblioteczne” 49: 2005, s. 339−357.
Metryka nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim (1592−1745) [w:] Archiwum nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim, t. 1, do druku przyg. H. Barycz, Wrocław 1972, s. 289.
Michalewiczowa M., Piotrowski Łukasz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 26, Wrocław 1981, s. 489−490.
Mincer F., Biblioteka bernardynów bydgoskich i jej ofiarodawcy, „Kronika Bydgoska” 11: 1991.
Morawski M., Damalewicz Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 4, Kraków 1937, s. 397.
Ozorowski E., Mieszkowski Piotr, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. 3, pod red. H. E. Wyczawskiego, Warszawa 1982, s. 110.
Ozorowski E., Mirowski Paweł, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. 3, pod red. H. E. Wyczawskiego, Warszawa 1982, s. 140.
Pawłowski P., Damalewicz Stefan, [w:] Włocławski słownik biograficzny, t. 1, Włocławek 2004, s. 43−45.
Pawłowski P., Matka Boska Częstochowska w życiu i twórczości Stefana Damalewicza, „Studia Włocławskie” 12: 2009, s. 213−222.
Pawłowski P., Włocławski okres życia iI twórczości Stefana Damalewicza, „Studia Włocławskie” 8: 2005, s. 390−402.
Piekarski K., Exlibris Jana Brożka, czyli o profesorskiej genezie polskiego znaku książkowego, „Silva Rerum” 1927, z. 8/9, s. 124−128.
Piekarski K., Inkunabuły i druki XVI: Włocławek, Biblioteka Kapitulna, Włocławek 1936 (maszynopis, sygn. III 674).
Radojewski M., Próchnicki Jan Andrzej, [w:] Słownik pracowników książki polskiej, pod red. I. Treichel, Warszawa 1972, s. 718.
Rulka K., Dary książkowe dla Biblioteki Seminarium Duchownego we Włocławku, „Kronika Diecezji Włocławskiej” 76: 1993, s. 70.
Rulka K., Gissa, Giza Baltazar Aleksander, [w:] Słownik pracowników książki polskiej. Suplement II, pod red. H. Tadeusiewicz, Warszawa 2000, s. 53.
Rulka K., Książkowe znaki własnościowe duchownych diecezji włocławskiej, „Kronika Diecezji Włocławskiej” 78: 1995.
Rulka K., Księgozbiory profesorów włocławskiego seminarium duchownego w bibliotece seminaryjnej, [w:] W służbie Kościołowi i nauce, Włocławek 1994, s. 185−186.
Rulka K., Księgozbiór Adama z Wiskitek wikariusza i penitencjarza katedry włocławskiej z XVI/XVII wieku, „Studia Włocławskie” 7: 2004, s. 437−440.
Rulka K., Personalne księgozbiory historyczne w Bibliotece Seminarium Duchownego we Włocławku, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 65: 1996, s. 372−375.
Rulka K., Personalne księgozbiory historyczne XVI −1 poł. XIX w. w bibliotece seminaryjnej we Włocławku, „Ateneum Kapłańskie” t. 127: 1996, s. 435−437.
Rulka K., Protficz, Protwicz Marcin, [w:] Słownik pracowników książki polskiej. Suplement II, pod red. H. Tadeusiewicz, Warszawa 2000, s. 128.
Sipayłło M., Polskie superexlibrisy XVI−XVIII wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa 1988, s. 120.
Sójka J., Z dziejów drukarstwa w Poznaniu w XVII w., Warszawa 1976.
Statuta nec non Liber promotionum Philosophorum Ordinis in Universitate Studiorum Jagiellonica ab anno 1402 ad annum 1849, ed. J. Muczkowski, Kraków 1849.
Szajko U., Biblioteka Książąt Pomorza Zachodniego, Szczecin 1995.
Tadeusiewicz H., Cichocki Kasper, [w:] Słownik pracowników książki polskiej. Suplement, pod red. I. Treichel, Warszawa 1986, s. 37.
Tadeusiewicz H., Krasiński Jan Andrzej [w:] Słownik pracowników książki polskiej. Suplement II, pod red. H. Tadeusiewicz, Warszawa 2000, s. 85.
Tomaszewski J., Techniki zdobienia opraw w XVII wieku, „Ochrona zabytków” 50: 1997, s. 258−274.
Tondel J., Inkunabuły w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie, Pelplin 2007.
Urban W., Jan Leuderode i jego księgozbiór w XVII wieku, Wrocław 1981.
Urban W., Księgozbiór kanonika Jerzego W. Budaeusa a Lohr z 1653 roku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 43: 1981, s. 5−96.
Urban W., Szkice z dziejów bibliotek kanoników kapituły katedralnej we Wrocławiu w XVII wieku, „Colloquium Salutis” 7: 1975, s. 150−214.
Wegner H., Cnota w ikonografii, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 3, Lublin 1979, szp. 523−525.
Wieteska J. , Katalog prałatów i kanoników prymasowskiej kapituły łowickiej od 1433 do 1970 r., Warszawa 1971.
Żebrowski T., Łubieński Stanisław, [w:] Słownik pracowników książki polskiej, pod red. I. Treichel, Warszawa 1972, s. 542.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 255
Liczba cytowań: 0