Spiżowe dźwięki Pigoniowej mowy. Odwołania biblijne w twórczości pamiętnikarskiej kombornianina

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę opisu wybranych płaszczyzn języka utworów Stanisława Pigonia, wybitnego humanisty i uczonego o rodowodzie chłopskim, urodzonego pod koniec XIX stulecia w podkarpackiej wsi Kombornia. Obok monografii oraz prac edycyjnych poświęco- nych głównie twórczości Adama Mickiewicza, Stanisław Pigoń pozostawił pokaźny dorobek obejmujący także twórczość pamiętnikarską, którą autor artykułu uczynił obiektem opisu pod kątem językowych świadectw obecności w niej odwołań do dziedzictwa biblijnego. Opracowanie wpisuje się w nurt badań lingwistycznych nakierowanych na opis języka in- dywidualnego – idiolektu widzianego w kontekście wybitnych osobowości, o znaczącym dorobku twórczym, wnoszącym istotny wkład do dziejów danego języka oraz kultury narodowej. W efekcie zaprezentowanych w artykule wyników kwerend materiałowych oraz wyprowadzonych na ich podstawie wniosków możliwe stało się wskazanie na rodzaj, funkcję oraz sposoby wykorzystania przez Pigonia tych form oraz treści, które wywodzą się z tradycji biblijnej. Z analizy wspomnieniowych pism Stanisława Pigonia wynika, że obecność „biblijnego kodu” w sposób naturalny wpisuje się w twórczy idiolekt pisarza, ukształtowany na równi na podłożu języka dzieciństwa i religijnej tradycji wsi, jak też w drodze badawczych zainteresowań literaturą polskiego romantyzmu, a w szczególności jego nurtu mesjanistycznego, odwołującego się do zabiegu stylizacji biblijnej.