Podkarpacie 1944 oczami sowieckiego szeregowca. O prozie wojennej i wspomnieniowej Wiktora Astafiewa
DOI:
https://doi.org/10.12775/SP.2023.006Słowa kluczowe
Wiktor Astafiew, wojna, Podkarpacie, Armia Czerwona, Dukla, literatura rosyjska, totalitaryzmAbstrakt
Podkarpacie 1944 oczami sowieckiego szeregowca. O prozie wojennej i wspomnieniowej Wiktora Astafiewa
Wiktor Astafiew, wybitny pisarz rosyjski, drugiej połowy XX wieku, reprezentant prozy wiejskiej, jako uczestnik II wojny światowej, wiele miejsca w swojej twórczości poświęcił tematyce wojennej. Wraz z Armią Czerwoną walczył też w Polsce na Podkarpaciu. Artykuł prezentuje obraz Podkarpacia w prozie wojennej i wspomnieniowej rosyjskiego prozaika. Z jednej strony Astafiew nie kryje swojej fascynacji polską kulturą szlachecką i pejzażami Podkarpacia, z drugiej zaś w jego relacjach widoczny jest wpływ radzieckiej historiografii i propagandy. Pomimo ewolucji twórczej i światopoglądowej – odrzucenia komunizmu i potępienia wszelkich wojen – pisarz nie potrafił pogodzić się z polską narracją historyczną po 1989 roku, w której Armia Czerwona straciła status „wyzwoliciela” ziem polskich spod niemieckiej okupacji. To stało się przyczyną zmiany stosunku do Polaków, wobec których w swojej ostatniej powieści Wesoły żołnierz Astafiew zajął postawę nader krytyczną.
Bibliografia
Borkowska A., 2018, Autobiograficzna proza Wiktora Astafiewa (Ostatni pokłon, Wesoły żołnierz), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Siedlce.
Klimowicz T., 2016, Młodości pamięci męski esej żałobny w tonacji b-moll, „Slavica Wratislaviensia”, 163, s. 5–23.
Lejeune P., 1975, Pakt autobiograficzny, tłum. A. Labuda, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja”, nr 5, s. 31–49.
Lubas-Bartoszyńska R., 1993, Między autobiografią a literaturą, PWN, Warszawa.
Muzeum-Zamek w Łańcucie. URL: https://www.zamek-lancut.pl/iartopis?path=images/originals/162/S.7955ML_14336.jpg&title=%20pos %C4%85g
Olbrych W., 1997, Proza rozrachunku moralnego, [w:] Historia literatury rosyjskiej XX wieku, red, A. Drawicz, PWN, Warszawa.
Ślipiec J., 2004, Wybrane aspekty walk w terenie górzystym na przykładzie Operacji Karpacko-Dukielskiej 1944 roku, [w:] Tędy szli… Operacja Karpacko-Dukielska – retrospekcja 60 lat później, pod red. W. Wróblewskiego, Ruthenus, Krosno, s. 87–106.
Zaleski M., 2004, Formy pamięci, słowo/obraz/ terytoria, Gdańsk.
Astaf'’yev, V.P., 1997, “Proklyaty i ubity”, Sobraniye sochineniy v pyatnadtsati tomakh. Tom 10. Proklyaty i ubity, Krasnoyarsk: Ofset.
Astaf'’yev, V.P., 1997, “Sashka Lebedev”, Sobraniye sochineniy v pyatnadtsati tomakh. Tom tretiy. Pastukh i Pastushka. Rasskazy, Krasnoyarsk: Ofset.
Astaf'’yev, V.P., 1997, “Kak lechili boginyu”, Sobraniye sochineniy v pyatnadtsati tomakh. Tom sed’moy. Zatesi, Krasnoyarsk: Ofset.
Astaf'’yev, V.P., 1997, “V Pol'she zhivet «sibiryak»”, Sobraniye sochineniy v pyatnadtsati tomakh. Tom sed’moy. Zatesi, Krasnoyarsk: Ofset.
Astaf'’yev, V.P., 1998, “Veselyy soldat”, Sobraniye sochineniy v pyatnadtsati tomakh. Tom 13. Veselyy soldat. Varianty. Otryvki. P'yesy. Kinostsenarii. Iz tikhogo sveta, Krasnoyarsk: Ofset.
Astaf'’yev, V.P., 2001, “Mnogoobraziye voyny”, Zatesi. Tetrad' 8. Blagogoveniye, URL: https://royallib.com/read/astafev_viktor/zatesi.html#2478080.
Astaf'yev i Karaulov. Eto interv'yu, mozhet ne vsem ponravitsya, 1998, URL: https://www.youtube.com/watch?v=KTt_uZ0Iv_0
Gapeyenko, V.A., 2014, Okopnaya pravda o voyne Viktora Astaf'yeva, URL: https://gapeenko.net/astafiev/3540-okopnaya-pravda-o-vojne-viktora-astafeva.html.
Dar slova. Viktor Petrovich Astaf’yev. Biobibliograficheskiy ukazatel’. Stat’i, Krasnoyarsk: Izdatel’ Sapronov, 2009.
Popel’-Makhnitski, V., 2015, “Tvorchestvo Viktora Astaf’yeva v pol’skoy literaturnoy kritike”, „Studia Rossica Posnaniensia”, vol. XL, p. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 386
Liczba cytowań: 0
