Podkarpacie 1944 oczami sowieckiego szeregowca. O prozie wojennej i wspomnieniowej Wiktora Astafiewa
DOI:
https://doi.org/10.12775/SP.2023.006Parole chiave
Wiktor Astafiew, wojna, Podkarpacie, Armia Czerwona, Dukla, literatura rosyjska, totalitaryzmAbstract
Podkarpacie 1944 oczami sowieckiego szeregowca. O prozie wojennej i wspomnieniowej Wiktora Astafiewa
Wiktor Astafiew, wybitny pisarz rosyjski, drugiej połowy XX wieku, reprezentant prozy wiejskiej, jako uczestnik II wojny światowej, wiele miejsca w swojej twórczości poświęcił tematyce wojennej. Wraz z Armią Czerwoną walczył też w Polsce na Podkarpaciu. Artykuł prezentuje obraz Podkarpacia w prozie wojennej i wspomnieniowej rosyjskiego prozaika. Z jednej strony Astafiew nie kryje swojej fascynacji polską kulturą szlachecką i pejzażami Podkarpacia, z drugiej zaś w jego relacjach widoczny jest wpływ radzieckiej historiografii i propagandy. Pomimo ewolucji twórczej i światopoglądowej – odrzucenia komunizmu i potępienia wszelkich wojen – pisarz nie potrafił pogodzić się z polską narracją historyczną po 1989 roku, w której Armia Czerwona straciła status „wyzwoliciela” ziem polskich spod niemieckiej okupacji. To stało się przyczyną zmiany stosunku do Polaków, wobec których w swojej ostatniej powieści Wesoły żołnierz Astafiew zajął postawę nader krytyczną.
Riferimenti bibliografici
Borkowska A., 2018, Autobiograficzna proza Wiktora Astafiewa (Ostatni pokłon, Wesoły żołnierz), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Siedlce.
Klimowicz T., 2016, Młodości pamięci męski esej żałobny w tonacji b-moll, „Slavica Wratislaviensia”, 163, s. 5–23.
Lejeune P., 1975, Pakt autobiograficzny, tłum. A. Labuda, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja”, nr 5, s. 31–49.
Lubas-Bartoszyńska R., 1993, Między autobiografią a literaturą, PWN, Warszawa.
Muzeum-Zamek w Łańcucie. URL: https://www.zamek-lancut.pl/iartopis?path=images/originals/162/S.7955ML_14336.jpg&title=%20pos %C4%85g
Olbrych W., 1997, Proza rozrachunku moralnego, [w:] Historia literatury rosyjskiej XX wieku, red, A. Drawicz, PWN, Warszawa.
Ślipiec J., 2004, Wybrane aspekty walk w terenie górzystym na przykładzie Operacji Karpacko-Dukielskiej 1944 roku, [w:] Tędy szli… Operacja Karpacko-Dukielska – retrospekcja 60 lat później, pod red. W. Wróblewskiego, Ruthenus, Krosno, s. 87–106.
Zaleski M., 2004, Formy pamięci, słowo/obraz/ terytoria, Gdańsk.
Astaf'’yev, V.P., 1997, “Proklyaty i ubity”, Sobraniye sochineniy v pyatnadtsati tomakh. Tom 10. Proklyaty i ubity, Krasnoyarsk: Ofset.
Astaf'’yev, V.P., 1997, “Sashka Lebedev”, Sobraniye sochineniy v pyatnadtsati tomakh. Tom tretiy. Pastukh i Pastushka. Rasskazy, Krasnoyarsk: Ofset.
Astaf'’yev, V.P., 1997, “Kak lechili boginyu”, Sobraniye sochineniy v pyatnadtsati tomakh. Tom sed’moy. Zatesi, Krasnoyarsk: Ofset.
Astaf'’yev, V.P., 1997, “V Pol'she zhivet «sibiryak»”, Sobraniye sochineniy v pyatnadtsati tomakh. Tom sed’moy. Zatesi, Krasnoyarsk: Ofset.
Astaf'’yev, V.P., 1998, “Veselyy soldat”, Sobraniye sochineniy v pyatnadtsati tomakh. Tom 13. Veselyy soldat. Varianty. Otryvki. P'yesy. Kinostsenarii. Iz tikhogo sveta, Krasnoyarsk: Ofset.
Astaf'’yev, V.P., 2001, “Mnogoobraziye voyny”, Zatesi. Tetrad' 8. Blagogoveniye, URL: https://royallib.com/read/astafev_viktor/zatesi.html#2478080.
Astaf'yev i Karaulov. Eto interv'yu, mozhet ne vsem ponravitsya, 1998, URL: https://www.youtube.com/watch?v=KTt_uZ0Iv_0
Gapeyenko, V.A., 2014, Okopnaya pravda o voyne Viktora Astaf'yeva, URL: https://gapeenko.net/astafiev/3540-okopnaya-pravda-o-vojne-viktora-astafeva.html.
Dar slova. Viktor Petrovich Astaf’yev. Biobibliograficheskiy ukazatel’. Stat’i, Krasnoyarsk: Izdatel’ Sapronov, 2009.
Popel’-Makhnitski, V., 2015, “Tvorchestvo Viktora Astaf’yeva v pol’skoy literaturnoy kritike”, „Studia Rossica Posnaniensia”, vol. XL, p. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań.
Downloads
Pubblicato
Come citare
Fascicolo
Sezione
Licenza
Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non opere derivate 4.0 Internazionale.
Stats
Number of views and downloads: 386
Number of citations: 0
