Ir al contenido principal Ir al menú de navegación principal Ir al pie de página del sitio
  • Registrarse
  • Entrar
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
  • Menu
  • Inicio
  • Actual
  • Archivos
  • Acerca de
    • Sobre la revista
    • Envíos
    • Equipo editorial
    • Declaración de privacidad
    • Contacto
  • Registrarse
  • Entrar
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Studia Pigoniana

Kompleks Dostojewskiego czy kompleks Polaków?
  • Inicio
  • /
  • Kompleks Dostojewskiego czy kompleks Polaków?
  1. Inicio /
  2. Archivos /
  3. Vol. 4 Núm. 4 (2021): Studia Pigoniana /
  4. Articles

Kompleks Dostojewskiego czy kompleks Polaków?

Autores/as

  • Tadeusz Sucharski AKADEMIA POMORSKA W SŁUPSKU https://orcid.org/0000-0002-4342-3519

DOI:

https://doi.org/10.12775/SP.2021.002

Resumen

Szkic jest próbą refleksji nad „polskim problemem” Fiodora Dostojewskiego, próbą w dużym stopniu polemiczną wobec dotychczasowych interpretacji polskiej dostojewskologii. W negatywnych kreacjach Polaków, które, poza Zapiskami z Martwego domu, nie odgrywają istotnej roli fabularnej w powieściach, krytyka doszukiwała się ekspresji niechęci pisarza, nawet polonofobii. Wskazywała ją na płaszczyźnie metafizycznej, narodowej, religijnej, etycznej. Analiza dzieł Dostojewskiego, w których pojawiają się polskie postaci, dowodzi, że kreacje Polaków odzwierciedlają przede wszystkim rosyjski negatywny stereotyp Polaka. Zasadniczą niechęć i irytację Dostojewskiego wzbudzali jedynie Polacy, którzy dążyli do uniezależnienia od Rosji. Pokazywał ich pisarz jako aroganckich oszustów, fałszywych hrabiów.

Biografía del autor/a

Tadeusz Sucharski, AKADEMIA POMORSKA W SŁUPSKU

Dr hab. Tadeusz Sucharski, profesor Akademii Pomorskiej w Słupsku, historyk literatury polskiej i rosyjskiej. Autor książek: Dostojewski Herlinga-Grudzińskiego; Polskie poszukiwanie „innej” Rosji. O nurcie rosyjskim w literaturze Drugiej Emigracji (książka uhonorowana Nagrodą Polskiej Akademii Nauk im. Aleksandra Brücknera w dziedzinie literatury i filologii); Literatura polska z sowieckiego „domu niewoli”. Poetyka. Aksjologia. Twórcy; redaktor książki Dostojewski i inni. Literatura. Idee. Polityka.

Citas

Bibliografia podmiotowa:

Dostojewski F., 1962, Powieść w dziewięciu listach, przeł. S. Pollak, [w:] tegoż, Sobowtór i inne opowiadania: 1846–1848, Czytelnik, Warszawa, s. 159–172.

Dostojewski F., 1979, Listy, przeł. i komentarz oprac. Z. Podgórzec i R. Przybylski, PIW, Warszawa.

Dostojewski F., 1982, Dziennik pisarza, przeł. M. Leśniewska, PIW, Warszawa.

Dostojewski F., 1987, Zbrodnia i kara, przeł. C. Jastrzębiec-Kozłowski, oprac. J. Smaga, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.

Dostojewski F., 1992, Wspomnienia z domu umarłych, przeł. C. Jastrzębiec-Kozłowski, Puls Publications Ltd., Londyn.

Dostojewski F., 1993, Krokodyl (Zdarzenie niezwykłe albo przygoda w Pasażu. Prawdziwa opowieść o tym, jak pewien jegomość w wiadomym wieku i o wiadomym wyglądzie został połknięty żywcem, do szczętu, przez krokodyla z Pasażu i co z tego wynikło, przeł. W. Broniewski, przejrzał i poprawił Z. Podgórzec, [w:] tegoż, Paskudna historia i inne utwory, Puls Publications Ltd., Londyn, s. 323–358.

Dostojewski F., 1993, Sen wujaszka (Z kronik mordasowskich), przeł. W. Broniewski, poprawił Z. Podgórzec, [w:] tegoż, Paskudna historia i inne utwory, Puls Publications Ltd., Londyn, s. 143–270.

Dostojewski F., 2004, Bracia Karamazow. Powieść w czterech częściach z epilogiem, przeł. A. Pomorski, Wydawnictwo Znak, Kraków.

Dostojewski F., 2021, Młodzik, przeł. A. Pomorski, Wydawnictwo „Znak”, Kraków.

Dostojewski F.,1992, Gracz (z notatek młodzieńca), przeł. W. Broniewski [w:] tegoż, Notatki z podziemia. Gracz, Puls Publications Ltd., Londyn, s. 111–238.

Bibliografia przedmiotowa:

Bachtin M., 1970, Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, PIW, Warszawa.

Bierdiajew M., 1999, Rosyjska idea, przeł. J.C. – S.W., Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, Warszawa.

Brückner A., 1906, O literaturze rosyjskiej, Księgarnia H. Altenberga, Lwów, E. Wende i Spółka Warszawa.

Brykalska M., 1978, Recepcja literatury rosyjskiej na terenie Królestwa Polskiego, [w:] Tradycja i współczesność. Powinowactwa literackie polsko-rosyjskie, pod red. B. Galstera, J. Kamionki-Straszakowej, K. Sierockiej, B. Stachiejewa, „Ossolinueum”, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, s. 139–160.

Falkowicz S.M., 2002, Polska i Polacy w literaturze i sztuce Rosji, [w:] Polacy i Rosjanie. 100 kluczowych pojęć, pod red. A. Magdziak-Miszewskiej, M. Zuchniak, P. Kowala, Biblioteka „Więzi”, Warszawa, s. 77–84.

Frank J., 1987, Dostoevsky. The Years of Ordeal, 1850–1859, Princeton University Press, Princeton.

Gombrowicz W., 1988, Sienkiewicz, [w:] tegoż, Dziennik 1953–1956, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 352–364.

Janik M., 1991, Dzieje Polaków na Syberii, Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław.

Kalinowska I., 1994, Dostojewski i Polacy, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 59–67.

Kępiński A., 1990, Lach i Moskal. Z dziejów stereotypu, PWN, Warszawa – Kraków.

Kolesnikow W.W, 2020, Nieponiatyj Dostojewskij, Ridero, URL: https://www.litres.ru/valeriy-vladimirovich-kolesnikov/neponyatyy-dostoevskiy/chitat-onlayn/

Kulczycka-Saloni J., 1972, Dostojewski w Polsce, „Miesięcznik Literacki”, nr 3, s. 36–48.

Lange A., 1909, Krótki zarys literatury powszechnej, cz. 4, Literatura ludów słowiańskich, Wydawnictwo Michała Arcta, Warszawa.

Lazari de A., 2000, W kręgu Fiodora Dostojewskiego. Poczwiennictwo, Wydawnictwo Ibidem, Łódź.

Lednicki W., 1954, Dostoevsky and Poland, [w:] tegoż, Russia, Poland and the West. Essays in Literary and Cultural History, Roy Pulishers, New York, s. 262–348.

Leerssen J., 2017, Imagologia: o zastosowaniu etniczności do nadawania światu sensu, przeł. E. Kledzik, „Porównania”, nr 2, s. 9–29.

Miller O., 1984, Powrót do życia, przeł. A. Sarachanowa, [w:] Okrutny talent. Dostojewski we wspomnieniach, krytyce i dokumentach, wybór, wstęp, przypisy Z. Podgórzec, Wydawnictwo Literackie, Kraków – Wrocław, s. 116–139.

Miłosz C., 2010, Rosja. Widzenia transoceaniczne. Tom I. Dostojewski — nasz współczesny, wybór B. Toruńczyk, M. Wójciak, wstęp C. Cavanagh, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa.

Piczugin D., 2006, Zakładnicy historii – u źródeł negatywnego stereotypu Polski i Polaków w literaturze rosyjskiej, przeł. A. de Lazari, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, PISM, Warszawa, s. 339–410.

Przybył E., 2006, Polska twarz rosyjskiego antykatolicyzmu, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, PISM, Warszawa, s. 457–504.

Puszkin A., 1967, Borys Godunow, przeł. S. Pollak, [w:] tegoż, Dzieła, t. 3, Utwory dramatyczne. Opowieści, PIW, Warszawa, s. 7–96.

Puszkin A., 1982, Wybór wierszy, oprac. B. Galster, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź.

Sołowjow S., 1986, Życie i ewolucja twórcza Włodzimierza Sołowjowa, przeł. E. Siemaszkiewicz, Wydawnictwo „W drodze”, Poznań.

Stempowski J., 2001, Polacy w powieściach Dostojewskiego, [w:] tegoż, Szkice literackie, t. 1, Chimera jako zwierzę pociągowe. 1926–1941, wybór i oprac. J. Timoszewicz, „Czytelnik”, Warszawa, s. 71–91.

Strachow N., 2004, Fatalna sprawa, przeł. A. de Lazari, [w:] Dusza polska i rosyjska (od Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina do Czesława Miłosza i Aleksandra Sołżenicyna). Materiały do „katalogu” wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, PISM, Warszawa, s. 76–85.

Świderska M., 2001, Studien zur literaturwissenschaftlichen Imagologie. Das literarische Werk F.M. Dostoevskijs aus imagologischer Sicht mit besonderer Berücksichtigung der Darstellung Polens, München.

Tokarzewski S., 1918, Siedem lat katorgi, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Warszawa.

Uglik J., 2004, Polacy w powieściach i publicystyce Dostojewskiego, „Przegląd Powszechny”, nr 11, s. 194–206.

Wedemann M., 2010, Polonofil czy polakożerca? Fiodor Dostojewski w piśmiennictwie polskim lat 1847–1897, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.

Wspomnienia Sybiraka. (Pamiętniki Józefa Bogusławskiego), „Nowa Reforma”, 1896, nr 249–297 (29 X – 25 XII, z przerwami).

Zawodziński K. W., 1931, Uwagi w sprawie artykułu p. J. Stempowskiego „Polacy w powieściach Dostojewskiego”, „Przegląd Współczesny”, nr 110, s. 469.

Zdziechowski M., 2009, Rusyfikacja w literaturze, [w:] tegoż, Wpływy rosyjskie na duszę polską, Wydawnictwo Antyk – Marcin Dybowski, Komorów, s. 51–88.

Zimand R., 1989, Martwy dom żywych ludzi, [w:] tegoż, Czas normalizacji. Szkice czwarte, Aneks Publishers, Londyn, s. 112–134.

Żakiewicz Z., 1970, Polacy u Dostojewskiego, [w:] Ludzie i krajobrazy, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, s. 30–47.

Studia Pigoniana

Descargas

  • pdf (Język Polski)

Publicado

2021-12-02

Cómo citar

1.
SUCHARSKI, Tadeusz. Kompleks Dostojewskiego czy kompleks Polaków?. Studia Pigoniana. Online. 2 diciembre 2021. Vol. 4, no. 4, pp. 25-51. [Accessed 6 julio 2025]. DOI 10.12775/SP.2021.002.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Descargar cita
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Número

Vol. 4 Núm. 4 (2021): Studia Pigoniana

Sección

Articles

Licencia

Derechos de autor 2021 Tadeusz Sucharski

Creative Commons License

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-SinDerivadas 4.0.

Stats

Number of views and downloads: 3115
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Examinar índice de autores/as
  • Issue archive

User

User

Número actual

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Información

  • Para lectores/as
  • Para autores/as
  • Para bibliotecarios/as

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Idioma

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
Arriba

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop