Dezintegracja struktur wywiadowczych Związku Sowieckiego po 1991 roku - ujęcie historyczne i ocena skutków tego zjawiska
DOI:
https://doi.org/10.15290/sp.2023.31.06Słowa kluczowe
Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich, Federacja Rosyjska, KGB, FAPSI, SWR, FSB, GRU, FSO, pucz JanajewaAbstrakt
Koniec „zimnej wojny” to czas zmian systemowych i restrukturyzacji rosyjskich instytucji wywiadowczych oraz struktur tego typu w innych krajach Wspólnoty Niepodległych Państw. Artykuł identyfikuje kierunki zmian i najważniejsze elementy, które wpłynęły na ewolucję struktur i sposobów działania rosyjskich instytucji wywiadowczych po 1991 r. Odnosi się też do najważniejszych elementów tych zmian: zasad działania instytucji o charakterze wywiadowczym, wymiaru organizacyjnego oraz obszaru działań operacyjnych i analitycznych, w tym wykorzystania nowych metod, technik i narzędzi.
Bibliografia
Źródła
Ukaz Prezidenta SSSR ot 11.09.1991 N UP-2538 „Ob obrazowanii koordinacjnnowo sowieta Komitieta gosudarstwiennoj biezopasnosti SSSR”.
Ukaz Prezidenta SSSR ot 24.10.1991 N UP-2784 „O Koordinacjonnom sowietie Mieżdurespublikanskoj służby biezopasnosti”.
Ukaz Prezidenta SSSR ot 26.11.1991 N UP-233 „O prieobrazowanii Komitieta gosudarstwiennoj biezopasnosti RSFSR w Agienstwo fiederalnoj biezopasnosti RSFSR”.
Ukaz Prezidenta RF ot 21.12.1993 N 2233 „Ob Uprazdnienii Ministierstwa biezopasnosti Rosijskoj Fiederacji i sozdanii Fiedieralnoj służby kontrrazwiedki Rosijskoj Fiederacji”.
Ukaz Prezidenta RF ot 23.06.1995 N 633 „O pierwoczieriednych mierach po realizacji Fiederalnego
Zakona „Ob Organach Fiedieralnoj służby biezopasnosti w Rosijskoj Fiederacji”.
Opracowania
Aleksiejew W.W., Aleksiejewa J.W. (2003), Распад СССР в контексте теорий модернизации и имперской эволюции, „Отечественная история” № 5, s. 3–20.
Andrew C. (2018), The Secret World. A History of Intelligence, Londyn.
Ateş A. (2020), The Transformation of Russian Intelligence Community After the Cold War (1991–1993), „Karadeniz Araştırmaları” XVII/66.
Bateman A. (2016), The KGB and its Enduring Legacy, „The Journal of Slavic Military Studies” Vol. 9, Issue 1.
Cogan C. (2004), Hunters not gatherers: Intelligence in the twenty-first century, „Intelligence and National Security” 19(2).
Darczewska J., Żochowski P. (2013), Rola służb specjalnych w systemie politycznym Federacji Rosyjskiej, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Wydanie specjalne”.
Kamiński M.A. (2021), Ewolucja wywiadu jako instytucji państwa, Warszawa.
Kraj K. (2018), W stulecie organów bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej – od WCzK do KGB, „Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka” 1.
Minkina M. (2014), Sztuka wywiadu w państwie współczesnym, Warszawa.
Mironow B.N. (2021), Дезинтеграция СССР в историографии: развал или распад, „Вестник Санкт-Петербургского университета. История”, t. 66, wyp. 1.
Strony internetowe
Akopow P., Nastupliejnie Rosiji i nowowo mira; Наступление России и нового мира, RIA Nowosti, https://ria.ru/20220226/rossiya-1775162336.html (dostęp 26.03.2022).
Nikuda V., Putin choczet razobratsaya pacziemu prowaliaś prorwynaja dejatielnost w Ukrainie. https://www.unian.net/war/5-mlrd-v-nikuda-putin-hochet-razobratsya-pochemu-provalilas-podryvnaya-deyatelnost-v-ukaine-novosti-donbassa-11733466.html (dostęp 21.04.2022).
Portal CNN Politics, No short-term end in sight in Russia’s invasion of Ukraine, Western officials say, https://edition.cnn.com/2022/04/15/politics/ukraine-russia-protracted-war-us-european-officials/index.html (dostęp 15.04.2022).
Reynolds N., Watling J., Ukraine Through Russia’s Eyes, https://rusi.org/explore-our-research/publications/commentary/ukraine-through-russias-eyes (dostęp 30.03.2022).
Pringle R.W. (1998), The Heritage and Future of the Russian Intelligence Community, „International Journal of Intelligence and Counterintelligence” Vol. 11, Issue 2.
Staar R.F., Tacosa C.A (2004), Russia’s Security Services, „Mediterranean Quarterly” 15 (1).
Walther U. (2014), Russia’s Failed Transformation: The Power of the KGB/FSB from Gorbachev to Putin, „International Journal of Intelligence and Counterintelligence” Vol. 27, Issue 4.
Wdowin A.I. (2011), Причины распада Советского Союза в российской научной и публицистической литературе, „Мир и политика” № 12.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Józef Kozłowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 157
Liczba cytowań: 0