Stosunki narodowościowe w Królestwie Polskim w przededniu wybuchu pierwszej wojny światowej w świetle raportów konsulów niemieckich i austro-węgierskich
DOI:
https://doi.org/10.15290/sp.2024.32.5Słowa kluczowe
Królestwo Polskie, rusyfikacja, dyplomacja, spory etniczne, Chełmszczyzna, Duma PaństwowaAbstrakt
Artykuł dotyczy oceny przez dyplomatów Niemiec i Austro-Węgier sporów narodowościowych toczonych w Królestwie Polskim przed 1914 r. W świetle ich relacji stosunki pozostawały napięte. Polacy mieli za złe Rosjanom kontynuowanie rusyfikacji (budowa soboru prawosławnego Warszawie, oderwanie Chełmszczyzny czy odkładanie wprowadzenia samorządu). W ramach odpowiedzi Polacy zbojkotowali uroczystości 300-lecia wstąpienia na tron Romanowów. Władze rosyjskie tolerowały antyniemieckie nastroje panujące w Królestwie Polskim.
Bibliografia
Źródła rękopiśmienne i materiały niepublikowane
Österreichisches Staatsarchiv, Haus-, Hof- und Staats Archiv, Politische Abteilung, syg. PA XXXVIII: 280, 291, 357, 361, 365.
Bundesarchiv, Politisches Archiv des Auswärtigen Amtes:, Russland nr 83/4, Das Verhältnis Russland zu den Polen, Bd.10, syg. R.10871; Russland 83/2, Innere Zustände Polens, Bd. 42/43, syg R.10833.
Źródła drukowane i literatura przedmiotu
Edycje źródeł
Hofmannstahl von H. (1968), Briefwechsel: Hugo von Hofmannstahl, Leopold von Andrian, hrsg. W.H. Perl, Frankfurt am Main.
Andrian-Werbung L. (2003), Leopold von Andrian (1875-1951). Korrespondenzen, Notizen, Essays, hrsg. U. Prutsch, K. Zeyringer, Wien.
Wspomnienia
Korwin-Milewski H. (1930), Siedemdziesiąt lat wspomnień 1855-1925, Poznań.
Prasa
„Kurjer Warszawski”, „Gazeta Kielecka”, „Rozwój”, „Gazeta Poranna 2 Grosze” .
Opracowania
Brück, August Freiherr von, https://www.bundesarchiv.de/aktenreichskanzlei/1919-1933/0000/adr/adrag/kap1_2/para2_334.html (dostęp: 12.01.2023).
Golczewski F.(1981), Polnisch-jüdische Beziehungen 1881-1922. Eine Studie zur Geschichte des Antisemitismus in Osteuropa, Wiesbaden.
Krzywiec G., Kampania wyborcza Romana Dmowskiego do IV Dumy Państwowej w Warszawie w 1912 roku. Przyczynek do studiów nad mobilizacją nacjonalistyczną, w: „Kwartalnik historii Żydów”, 2015, nr 1, s. 22-52.
Omilanowska-Kiljańczyk M. (1991), Most i wiadukt księcia Józefa Poniatowskiego, Warszawa.
Rolf M. (2016), Rządy imperialne w Kraju Nadwiślańskim. Królestwo Polskie i cesarstwo rosyjskie (1864–1915), Warszawa 2016.
Sierakowska K. (2015) , Śmierć-Wygnanie-Głód w dokumentach osobistych. Ziemie polskie w latach Wielkiej Wojny 1914-1918, Warszawa.
Schumacher H. (1967), Leopold Andrian. Werk und Weltbild eines österreichischen Dichters, Wien.
Szabaciuk A. (2012), „Rosyjski Ulster". Kwestia chełmska w polityce imperialnej Rosji w latach 1863-1915, Lublin.
Szlanta P. (2022), Der „Pollenfresser“ gegen die „Reichsfeinde“. Kaiser Wilhelm II. und die Polen 1888-1918, Wiesbaden.
Szlanta P. (2013), Wiara w znajome dziś, wiara w niepewne jutro. Polacy wobec wybuchu Wielkiej Wojny, w: Wielka Wojna poza linią frontu, red. D. Grinberg J. Snopko, G. Zackiewicz, Białystok.
Trees P. (2007), Wahlen im Weichselland. Die Nationaldemokraten in Russisch-Polen und die Dumawahle 1905-1912, Stuttgart.
Paszkiewicz P. (1991), Pod berłem Romanowów. Sztuka rosyjska w Warszawie 1815-1915, Warszawa.
Pruss W. (2019), Skład wyznaniowo-narodowościowy ludności Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku, w: Ludność Królestwa Polskiego 1864-1914, Warszawa, s. 167-246.
Wiech S. (2013), Królestwo i zabór rosyjski w latach 1856-1914, w: Historie Polski w XIX wieku, red. A. Nowak, t. 3, Historie polityczne, cz. 2, Warszawa.
Wrzesiński W. (1992), Sąsiad, czy wróg? Ze studiów nad kształtowaniem obrazu Niemca w Polsce w latach 1795-1939, Wrocław.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Piotr Szlanta
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 219
Liczba cytowań: 0