GENEZA FILOZOFICZNEJ IDEI QUEER WOBEC PODSTAW ANTROPOLOGICZNYCH KATOLICKIEJ NAUKI SPOŁECZNEJ
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPLP.2021.021Parole chiave
queer, nauczanie społeczne Kościoła, personalizm, płeć, genderAbstract
Artykuł podejmuje próbę odpowiedzi na pytania o podstawy filozoficzne i myślowe queer theory oraz prezentuje głównych myślicieli, którzy wywarli znaczący wpływ na rozwój performatywności w ruchach feministycznych. Przedstawiam genezę i opis procesu subwersji oraz dekonstrukcji pojęć takich jak płeć, małżeństwo, kobiecość, heteronormatywność, binarność, seksualność i ostatecznie queer. Polemizuję między innymi z poglądami Judith Butler, która próbuje opisać pojęcie queer, charakteryzując je jako odtwarzanie performatywnych wypowiedzi, interpolowanych, stanowiących moc wiążącą przypadkowych, obalalnych, rozsadzających istniejące konwencje. Artykuł zestawia powyższe zagadnienia z Katolicką Nauką Społeczną i antropologią Kościoła Katolickiego. Wskazuje na obszary tworzącej się na naszych oczach nowej rzeczywistości.
Riferimenti bibliografici
Aune K., Holyoak R., Navigating the third wave: Contemporary UK feminist activists and ‘third-wave feminizm.https://pure.coventry.ac.uk/ws/portalfilesportal/12570762/navigatingcomb.pdf (1.10.2021)
Austin J. L., Mówienie i poznanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1993.
Bauman Z., Konsumowanie życia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
Bauman Z., Etyka ponowoczesna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1996.
Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2004.
Berlin I., Dwie koncepcje wolności, Wydawnictwo Res Publica, Warszawa 1991.
Butler, J., Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008.
Butler J., Bodies that Matter, Wydawnictwo Roudedge, New York 1993.
Burzyńska A., Teoria literatury XX wieku, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005.
Bujak J., Marcina Lutra koncepcja „niewolnej woli” w świetle doktryny Kościoła katolickiego, „Łódzkie Studia Teologiczne” 2012.
Beauvoir S. de, Druga płeć, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2014.
Cielemęcka O., Od różnicy do etyki różnicy. Feministyczna filozofia Lucy Irigaray, „Etyka”, 45/2012.
Commell R., Socjologia płci. Płeć w ujęciu globalnym, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2013.
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, (DSM) 2, 3, 4 Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne.
Engels F., Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa, Wydawnictwo „Życie”, Kraków 1912.
Ewetrowski S., Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej w kontekście gender mainstreaming, w: Idea gender jako wyzwanie dla teologii, Wydawnictwo Hosianum, Olsztyn 2009.
Foulcault M., Historia seksualności, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1995.
Firestone S., The Dialectic of Sex: The Case for Feminist Revolution, Wydawnictwo William Morrow and Company, Inc., New York 1970.
Frankl E., Homo Patiens, Wydawnictwo PAX, Warszawa 1971.
Friedan B., The Feminine Mystique, Wydawnictwo Dell Publishing Co., Inc, New York 1974.
Freud Z., Pisma Społeczne. Dzieła. Tom IV, Wydawnictwo KR, Warszawa 1998.
Gałecki P., Pilecki M., Rymaszewska J., Szulc A., Sidorowicz S., Wciórka J., Kryteria diagnostyczne zaburzeń psychicznych DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-5), Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2018.
Granat W., Fenomen człowieka. U podstaw humanizmu chrześcijańskiego, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2007.
Gronold D., Hipfl B., Pedersen L., Teaching with the Third Wave New Feminists’Explorations of Teaching and Institutional Contexts, Wydawnictwo Stockholm University, Utrecht 2009.
Halle R., Queer Social Philosophy: Critical Readings from Kant to Adorno, Wydawnictwo University of Illinois Press, Chicago 2004.
Halperin D. M., The Normalization of Queer Theory, „Journal of Homosexuality”, 45(2–4), 2003.
Hannam J., Feminizm, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2010.
Hegel G. W. F., Encyklopedia nauk filozoficznych, PWN, Warszawa 2014.
Hegel G. W. F., Fenomenologia ducha, t. II, PWN, Warszawa 1965.
Helios J., Jedlecka W., Urzeczywistnianie idei feminizmu w ogólnoświatowym dyskursie o kobietach, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2018.
Iwasiów I., Gender dla średniozaawansowanych, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2004.
Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1981.
Jaworski M., Teologia a antropologia. Aspekt filozoficzny, „Analecta Cracoviensia”, 1971.
Kochanowski J., Fantazmat zróżnicowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2004.
Kowalczyk S., Zarys filozofii człowieka, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz 2002.
Krąpiec M. A., Człowiek jako osoba, Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2009.
Kubina W., Ogólna charakterystyka postmodernizmu: aspekt filozoficzny, „Sympozjum” 2/2(3)/1998.
Kuby G., Globalna rewolucja seksualna. Likwidacja wolności w imię wolności, Wydawnictwo Homo Dei, Kraków 2012.
Kuc L., Zagadnienie antropologii chrześcijańskiej, „Studia Theologica Varsaviensia”, 9/2 1971.
Kuźma-Markowska S., Druga fala, w: Encyklopedia gender: płeć w kulturze, Wydawnictwo Czarna Owca,Warszawa 2014.
Lubecki M., Refleksje na temat ponowoczesności, Wydawnictwo LIBRON, Kraków 2012.
Luter M., O niewolnej woli – De Servo Arbitro, http://luter2017.pl/wp-content/uploads/pdf/ONiewolnejWoli.pdf. (1.10.2021).
Łebkowska A., Gender, w: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2012.
Marcuse H., Człowiek jednowymiarowy, PWN, Warszawa 1991.
Marcuse H., Eros i cywilizacja, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1998.
Margasiński A., Antropologia Judith Butler a jej konsekwencje edukacyjno-wychowawcze, „Pedagogika” 2016, t. XXV.
Marks K., Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne, w: Marks-Engels. Dzieła, t. l, Wydawnictwo „Książka i Wiedza”, Warszawa 1960.
Melosik Z., Kultura, akademia i edukacja –modernistyczno/postmodernistyczne interpretacje, „Przegląd Pedagogiczny” 1/2011.
Miś A., Derrida i dekonstrukcja, „Sztuka i filozofia”, 7/1993.
Mizielińska J., Dekonstrukcja kobiecości, Wydawnictwo Słowo / Obraz / Terytoria, Gdańsk 2004.
Mizielińska J., Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2006.
Nietzsche F., Wola mocy, Wydawnictwo Vis-a-Vis Etiuda, Kraków 2015.
Pius XI, Encyklika Quanta cura i Syllabus papieża Piusa XI, Wydawnictwo ANTYK, Komorów 1998.
Sartre J. P., Egzystencjalizm jest humanizmem, Wydawnictwo Muza S.A., Warszawa 1998.
Styczeń T., Urodziłeś się, by kochać, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1993.
Szahaj A., Co to jest postmodernizm, „Ethos”, 33-34/1996.
Szmaglińska K., Aktualność Sigmunda Freuda: aporie teorii queer i ich przezwyciężenie, „Folia Philosophica”, 33, 2015.
Szocik K., Ateizm filozoficzny. Zarys historii i krytyka neotomistyczna, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków 2014.
Śmieja W., Przeciw konstrukcjonistom. Teoria queer i jej krytycy, „Przestrzenie Teorii” 13, 2010, s. 226.
Wawrowski Ł., Polityka równych szans. Instytucjonalne mechanizmy zwiększania partycypacji kobiet w strukturach politycznych na przykładzie państw Unii Europejskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.
Whitehead A. N., Bóg i świat, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” XII/1990.
Wieczorek B., Homoseksualizm. Przegląd światowych analiz i badań. Przyczyny, objawy, terapia, aspekty społeczne, Wydawnictwo Fronda, Warszawa 2018.
Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001.
Wojtyła K., Osoba i czyn, Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Teologiczne, Kraków 1969.
Wróbel S., Efekt interpelacji, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2012.
Zierkiewicz E., O konieczności włączenia problematyki płci kulturowej i orientacji seksualnej do zawodowego przygotowania pedagogów-doradców, w: Odmiany odmieńca. Mniejszościowe orientacje seksualne w perspektywie gender, red. T. Basiuk, D. Ferens i in., Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2002.
Downloads
Pubblicato
Come citare
Fascicolo
Sezione
Licenza
Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non opere derivate 4.0 Internazionale.
Stats
Number of views and downloads: 401
Number of citations: 0
