POLE ODPOWIEDZIALNOŚCI I DRAMAT WINY W MYŚLI KSIĘDZA JÓZEFA TISCHNERA I KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO. O DUSZPASTERSKIM ROZWINIĘCIU FILOZOFII ODPOWIEDZIALNOŚCI
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPLP.2021.006Parole chiave
Józef Tischner, Stefan Wyszyński, odpowiedzialność, agatologia, filozofia dramatuAbstract
Artykuł ukazuje zbieżność poglądów na temat odpowiedzialności, jakie znaleźć można w filozoficznych tekstach księdza Józefa Tischnera i mających charakter duszpasterskich tekstach kardynała Stefana Wyszyńskiego. Myśl Wyszyńskiego można widzieć jako duszpasterskie dookreślenie i rozwinięcie filozoficznych poglądów Tischnera na temat odpowiedzialności. W artykule przedstawiam Tischnerowskie myślenie o „polu odpowiedzialności” i pokazuję, w jaki sposób to samo zagadnienie pojawia się w wybranych wypowiedziach kardynała Wyszyńskiego. Następnie omawiam „dramatyczny” wątek Tischnerowskiej filozofii odpowiedzialności, którego elementem centralnym jest zagadnienie winy, i na wybranych tekstach kardynała Wyszyńskiego pokazuję, w jaki sposób wątek ten jest obecny także w jego myśli. Na koniec ukazuję wartość duszpasterskiego rozwinięcia filozoficznej analizy zagadnień związanych z odpowiedzialnością.
Riferimenti bibliografici
Jagiełło J., Ingarden – Tischner. Od ontologii do agatologii odpowiedzialności, w: P. Duchliński (red.), Dziedzictwo etyki współczesnej. Aksjologia i etyka Romana Ingardena i jego uczniów. Studia i rozprawy, Wydawnictwo WAM, Kraków 2015, s. 241–268.
Przybyło S., Odpowiedzialność a wolność w myśli ks. Józefa Tischnera, w: Społeczeństwo odpowiedzialne? O aspektach odpowiedzialności w życiu społecznym jednostek, red. K. Cikała, W. B. Zieliński, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2015, s. 7–17.
Tischner J., Etyka wartości i nadziei, w: J. Tischner, J. A. Kłoczowski, Wobec wartości, W drodze, Poznań 2001, s. 7–132.
Tischner J., Filozofia dramatu, Znak, Kraków 1999.
Tischner J., Gra wokół odpowiedzialności, „Znak” 485, 1995, s. 47–55.
Wajsprych D., Pedagogia agatologiczna. Studium hermeneutyczno-krytyczne projektu etycznego Józefa Tischnera, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń-Olsztyn 2011.
Wojtyła K., Człowiek w polu odpowiedzialności, Instytut Jana Pawła II KUL, Rzym-Lublin 1991.
Wyszyński S., Bogami jesteście. Do młodzieży akademickiej na zakończenie rekolekcji 17 marca 1973, w: S. Wyszyński, Nie chciejcie łatwego życia, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2007, s. 133–140.
Wyszyński S., Do rodziców katolickich w sprawie religijnego wychowania dzieci i młodzieży, w: Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946-1974, Editions du Dialogue, Paris 1975, s. 207–211.
Wyszyński S., Do szkolnej młodzieży katolickiej z okazji nowego roku szkolnego, w: Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946-1974, Editions du Dialogue, Paris 1975, s. 73–78.
Wyszyński S., Harmonia Bożo-ludzka w Polsce. II Kazanie wygłoszone w Bazylice Archikatedralnej Św. Jana Chrzciciela w Warszawie – 6 I 1980 r., w: Nauczanie społeczne Kardynała Stefana Wyszyńskiego (wybór tekstów), Wydział Inicjatyw Społeczno-Katolickich Stowarzyszenia PAX, Warszawa 1983, s. 96–117.
Wyszyński S., Jakiej chcecie Polski? Do młodzieży akademickiej na zakończenie rekolekcji 22 marca 1972, w: S. Wyszyński, Nie chciejcie łatwego życia, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2007, s. 122–132.
Wyszyński S., List pasterski na Czwarty Tydzień Miłosierdzia, w: Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, Editions du Dialogue, Paris 1975, s. 81–85.
Wyszyński S., List pasterski o społecznej krucjacie miłości, w: Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, Editions du Dialogue, Paris 1975, s. 537–552.
Wyszyński S., List wielkopostny do duchowieństwa i wiernych Archidiecezji gnieźnieńskiej i warszawskiej, w: Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, Editions du Dialogue, Paris 1975, s. 613–619.
Wyszyński S., Na siódmy rok Wielkiej Nowenny, w: Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, Editions du Dialogue, Paris 1975, s. 424–427.
Wyszyński S., Odpowiedzialność– Obowiązki – Prawa w życiu Narodu. Kazanie wygłoszone podczas sumy w uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej. Jasna Góra – 26 VIII 1980 r., w: Nauczanie społeczne Kardynała Stefana Wyszyńskiego (wybór tekstów), Wydział Inicjatyw Społeczno-Katolickich Stowarzyszenia PAX, Warszawa 1983, s. 141–157.
Wyszyński S., O katolickiej woli życia, w: Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, Editions du Dialogue, Paris: 1975, s. 50–63.
Wyszyński S., Wasza godność i czas cenniejsze niż złoto. Inauguracja roku akademickiego 4 października 1970, w: S. Wyszyński, Nie chciejcie łatwego życia, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2007, s. 113–121.
Wyszyński S., Wiara i odpowiedzialność, Wydawnictwo Sumus, Soli Deo, Zielonka 2021.
Wyszyński S., Wspólnota ludzka. Konferencja na temat Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym. 4 marca 1968, w: Nie chciejcie łatwego życia, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2007, s. 384–401.
Wyszyński S., Wyzwolenie z niewoli nienawiści przez niewolę miłości. Do młodzieży maturalnej i akademickiej 5 maja 1968, w: S. Wyszyński, Nie chciejcie łatwego życia, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2007, s. 81–92.
Wyszyński S., Zachęta do duchowieństwa i wiernych na Wielki Post, w: Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946-1974, Editions du Dialogue, Paris 1975, s. 223–226.
Wyszyński S., Zapiski więzienne, Editions du Dialogue, Paris 1982.
Downloads
Pubblicato
Come citare
Fascicolo
Sezione
Licenza
Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non opere derivate 4.0 Internazionale.
Stats
Number of views and downloads: 692
Number of citations: 0
