WOLNOŚĆ JAKO ZALEŻNOŚĆ W REFLEKSJI TEOLOGICZNEJ JOSEPHA RATZINGERA

Abstrakt

Artykuł podejmuje temat wolności w myśli teologicznej Josepha Ratzingera. Bawarski teolog uzasadniał w swoich pismach, że osoba ludzka może być wolna jedynie wtedy, gdy żyje w prawdzie o swojej zależności od Boga i drugiego człowieka. Ratzinger wskazywał na trzy fundamenty ludzkiej wolności, którymi są prawda o byciu stworzonym, istnienie na wzór Trójcy Świętej i życie we wspólnocie Kościoła. Pierwszym jest uznanie bycia stworzonym przez Boga, powołanym do życia przez Boski Logos, który jest nie tylko Rozumem ale Miłością. Przeciwieństwem uznania siebie za bycie stworzonym, a zatem zależnym od Stwórcy, jest gnostyckie odrzucenie Stwórcy, materii i ludzkiej cielesności. Drugim fundamentem jest istnienie trynitarne: „dla”, „od” i „z”, które objawił nam Jezus Chrystus – druga Osoba Trójcy Świętej. Trzecim gwarantem ludzkiej wolności jest życie we wspólnocie, akceptacja więzów i zasad, które nią kierują. Szczególnie dotyczy to Kościoła Chrystusowego, który jest miejscem realizacji wolności rozumianej jako eleutheria (wolność dzieci Bożych) i parresia (otwartość, szczerość). Również teologia uprawiana w Kościele ma związek z wolnością, bowiem celem teologii jest dążenie do prawdy, ta zaś musi być wolna od dyktatu użyteczności i dążyć do Boga, źródła wszelkiej wolności.