„Zakon szlachecki”: rola szlachty podlaskiej w dziejach prowincji litewskiej franciszkanów konwentualnych (druga połowa XVIII – początek XIX w.)
DOI :
https://doi.org/10.12775/RL.2022.8.13Mots-clés
franciszkanie konwentualni, memoriale, klasztor, rodzina, Podlasie, szlachtaRésumé
Artykuł analizuje przyczyny aktywnego wstępowania szlachty podlaskiej do klasztoru franciszkanów w Drohiczynie w okresie od drugiej połowy XVIII do początku XIX w. na podstawie danych Memoriału franciszkanów wileńskich. Ukazuje to w pewnym stopniu znaczenie mnichów z tego regionu dla litewskiej prowincji franciszkanów.
Références
Źródła archiwalne
Archiwum Prowincjalne Franciszkanów (OFMConv) w Krakowie, sygn. E-I-6a.
Lietuvos mokslų akademijos Vrublevskių biblioteka, Vilnius (LMAVB), Rankraščių skyrius (RS), F17-193; F18-177; F273–144.
Lietuvos valstybės istorijos archyvas, Vilnius (LVIA), f. 1135, ap. 20, b. 669.
Vilniaus universiteto biblioteka (VUB) Rankraščių skyrius (RS), F3-291, 293; F4-36467; F78-294.
Źródła drukowane
Strzała wieczney szczęśliwości [...] Pana P. Mikołaja Krzysztofa z Chalca Chaleckiego Woiewody Nowogrodzkiego [...], Wilno: W drukarni OO. Bazylianów Ś. Troycy, 1654.
Kuczyński W., Pamiętniki 1668–1737, red. J. Maroszek, Białystok 1999.
Vilniaus Mažesniųjų brolių konventualų Memorialas 1702–1832, red. D. Baronas, Vilnius 2021 (Studia Franciscana Lithuanica, t. 8).
Żera K., Vorago rerum, torba śmiechu, groch z kapustą, a każdy pies z innej wsi..., wstęp, kom. i oprac. K. Żukowska, Warszawa 1980.
Opracowania
Baronas D., Mažesniųjų brolių konventualų memorialo tekstas ir kontekstas. Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės mirusiųjų knygos XVI–XVIII a., w: Ganytojai ir broliai. Biografistikos perspektyva, red. M. Jakulis, Vilnius 2018 (Bažnyčios Istorijos Studijos, t. 9), s. 257–308.
Baronas D., Vilniaus pranciškonų kankiniai ir jų kultas XIV–XX a. (Istorinė studija ir šaltiniai) = Fratres minores martyres Vilnenses eorumque multus saec. XIV–XX (Studium historicum et editio fontium), Vilnius 2010 (Studia Franciscana Lithuanica, t. 4).
Borkowska M. OSB, Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII–XVIII wieku, Kraków 2017.
Borowik P., Kościół i klasztor OO. Franciszkanów w Świsłoczy Ogińskich, „Przegląd Wschodni” 7, 2001, nr 4, s. 1027–1040.
Borowski E., Działalność franciszkanów w Drohiczynie nad Bugiem od schyłku XIV wieku do 1832 roku, „Studia Teologicznie” 10, 1992, s. 159–207.
Butvilaitė R., Architektūros studijos Vilniaus universitete 1773–1832 metais, Vilnius 2009.
Drėma V., Architekto Augustino Kosakausko kūryba, „Lietuvos TSR architektūros klausimai” 6, 1980, nr 2, s. 56–87.
Drungilas J., Lietuvos mažesniųjų brolių konventualų provincijos kolektyvinis portretas (XVIII a. antroji pusė – XIX a. pradžia), w: Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė: Luomas. Pašaukimas. Užsiėmimas, red. R. Šmigelskytė-Stukienė, Vilnius 2019 (XVIII Amžiaus Studijos, t. 5), s. 44–64.
Gapski H., Rekrutacja do zakonów męskich w Polsce w końcu XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, Lublin 1987.
Jaszczołt T., Kuczyńscy i Lubowiccy herbu Ślepowron (Korwin) w ziemi drohickiej od XV do połowy XVI wieku – zarys dziejów rodziny, „Ciechanowiecki Rocznik Muzealny” 4, 2008, s. 155–210.
Jaszczołt T., Lista dobrodziejów klasztoru franciszkańskiego w Drohiczynie z lat 1678–1783, w: Małe miasta: zabytki, red. M. Zemło, R. Dobrowolski, Lublin–Supraśl 2009 (Acta Collegii Suprasliensis, t. 12), s. 133–173.
Katalog zabytków sztuki, t. 12. Województwo białostockie, z. 1: Siemiatycze, Drohiczyn i okolice, red. M. Kałamajska Saeed, oprac. aut. M. Kałamajska-Saeed, wstępna inwent. I. Galicka, H. Sygietyńska, Warszawa 1996.
Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa brzeskolitewskiego, t. 4: Kościół katedralny w Pińsku, oprac. A. Oleńska, D. Piramidowicz, Kraków 2019.
Laszuk A., Ludność województwa podlaskiego w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1999.
Lietuvos architektūros istorija, t. 2: Nuo XVII a. pradžios iki XIX a. vidurio, red. K. Čerbulėnas, A. Jankevičienė et al., Vilnius 1994.
Litak S., Kościół łaciński w Rzeczypospolitej około 1772 roku. Struktury administracyjne, Lublin 1996.
Makarczyk J., Prowincja litewsko-białoruska Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w latach 1687–1845, Grodno 2012.
Maroszek J., Klasztory Podlasia. Źródła kultury i świadomości narodowej, Białystok 1995.
Misius K., Kražių mokykla ir gimnazija 1773–1844 metais, Vilnius 2015.
Oexle G.O., Memoria als Kultur, w: idem, Memoria als Kultur, Göttingen 1995, s. 9–78.
Rosiak S., Gmachy pofranciszkańskie w Wilnie a architekt o. Kazimierz Kamieński i malarz o. Franciszek Niemirowski, w: Prace i materiały sprawozdawcze Sekcji Historii Sztuki, t. 2, z. 3, Wilno 1935, s. 315.
Saliba A.G., I Franciscani Conventuali in Russia e Lituania. Documentazione storica (sec. XIII–XX), b.m.w. 2002.
Słownik polskich pisarzy franciszkańskich: (Bernardyni i Franciszkanie Śląscy, Franciszkanie Konwentualni, Klaryski oraz Zgromadzenia III Reguły), red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1981.
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas de Modification 4.0 International.
Stats
Number of views and downloads: 260
Number of citations: 0
