Some Remarks on the Life and Works of Jerzy Ręczyński, the Author of the Poem “Dziewica Litwy Emilia Plater”
DOI:
https://doi.org/10.12775/RL.2020.6.09Keywords
November Uprising, Great Emigration, biographic entry, historical poem, Emilia PlaterAbstract
The purpose of this study is a presentation of works of the Lithuanian nobleman Jerzy Ręczyński (1805–1899), a soldier of the 1830–1831 Uprising and, after its suppression, an émigré. Ręczyński lived, in turn, in France and Great Britain. Based on his published literary works, linguistic treatises, his memoirs from the time of the uprising as well as unpublished manuscripts and, above all, his comprehensive diary, his biography has been established, and an analysis of his whole oeuvre carried out. Special attention was paid to the manuscripts kept in the Polish Library in Paris: a journal entitled Życiopis and a historical poem devoted to Emilia Plater. The author of the article attempts at the analysis of the poem’s content and the establishment of its inspiration sources, that is those historical and literary texts that served as the source material for Ręczyński.
References
Źródła archiwalne
Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk (BK), rkps 2435.
Biblioteka Polska w Paryżu (BPP), Papiery emigrantów. Litera „R”, sygn. 513, 514, 515, 516, 517, 518, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528.
Ossolineum, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, rkps 13293.
Źródła drukowane
Katalog rękopisów Biblioteki Polskiej w Paryżu, t. 2: Rękopisy nr 432–545, oprac. C. Chowaniec, I. Gałęzowska, uzup., przyg., red., indeks i przedm. M.P. Prokop, Paryż 1994.
Mickiewicz A., Pan Tadeusz, Białystok 1997.
Moja wojaczka 1825–1831. Z notatek, szkiców i wspomnień Jerzego Reczyńskiego, urodzonego w 1803 w województwie Augustowskiem, kapitana 4-go pułku piechoty polskiej, kawalera krzyża Virtuti Militari, profesora fortyfikacji, inżynierii i języków w Fayle-College w Londonderry w Irlandyi, ułoż. W. Chodźkiewicz, Lwów 1908.
Ręczyński J., Rymotwór. Trzy ofiary w jednej, Londyn 1854.
Ręczyński J., Rymotwór w dwóch częściach komiczno-tragiczny, Londyn 1854.
Tennyson A., The Charge of the Light Brigade. Memorializing Events in the Battle of Balaclava, 25 X 1854, „The Examiner” 9 XII 1854, http://www.bl.uk/romantics-and-victorians/articles/the-charge-of-the-light-brigade-making-poetry-from-war (dostęp: 18 VIII 2020).
Tyler A., Memoires of the life and actions of the most invincible and triumphant prince, Ihon the Great, third of that name, present king of Poland containing a succinct series of affairs from cradle to his present day: with a particular relation of his many great and stupendous victories obtained against the Turks and Tartars, from the time he was first made crown-general, and afterwards elected King of Poland / done in verse, out of H. G’s historical account of the said princes life and actions, by a lover of the peace and glory of Christendome, Edinburgh 1685.
The Valley of Death, or, the Famous Charge of the British Light Cavalry, October 25th, 1854, at the Battle of Balaklava. Extracted from the original poem written in the Polish language, by Pan Jerzy Z Ludwinowa as a narrative by an eye-witness. Translated into English verse and prose by Captain Ręczyński (Knight of the Golden Cross Virtuti Militari), Professor of Fortification, Engineering and Master of Modern Languages at Foyle College, Londonderry; also: Member of the Polish Historical Association of London, Paris and Dijon, Londonderry 1859.
Zbiór pamiętników o powstaniu Litwy w r. 1831, układany przez F. Wrotnowskiego, Paryż 1835.
Список генералов, штаби оберофицерам всей Российской армии, Санктпетербург 1831 / Spisok generalov, shtab-i oberofit͡ seram vseĭ Rossiĭskoĭ armii, Sanktpeterburg 1831.
Opracowania
Émilie Plater, sa vie et sa mort, red. J. Straszewicz, wstęp M. Ballanche, Paris 1835.
Kaczmarek H., Manowce polskiej egiptologii XIX wieku. Jerzego Ręczyńskiego „przekład” tekstu kamienia z Rosetty, „Folia Praehistorica Posnaniensia” 10–11, 2002–2003, s. 297–311.
Kraszewski J.I., Litwa. Starożytne dzieje, ustawy, język, wiara, obyczaje, pieśni, przysłowia, podania, t. 1, Warszawa 1847.
Łuczkowa J., Katalog „Papierów po Leonardzie Niedźwieckim” i archiwum dywizji kozaków sułtańskich w Bibliotece Kórnickiej, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” 1959, nr 7, s. 241–367.
Mościcki H. [rec.], Moja wojaczka 1825–1831. Z notatek, szkiców i wspomnień Jerzego Reczyńskiego, ułożył Władysław Chodźkiewicz, Lwów, nakładem księgarni Gubrynowicza i Schmidta 1908, „Biblioteka Warszawska” 2, 1908, nr 1, s. 170–172.
Orłowski B., Ręczyński Jerzy, w: PSB, t. 31, Wrocław–Warszawa–Kraków 1988–1989, s. 243–245.
Orłowski B., Z pogranicza badań nad dorobkiem Wielkiej Emigracji. Jerzy Ręczyński (1805–1899), „Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki” 7, 1998, s. 149–164.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 399
Number of citations: 0
