Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Ruch Filozoficzny

Berkeley’s Christian Enlightenment
  • Strona domowa
  • /
  • Berkeley’s Christian Enlightenment
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 74 Nr 4 (2018) /
  4. Artykuły

Berkeley’s Christian Enlightenment

Autor

  • Silvia Parigi Istituto Italiano per gli Studi Filosofici http://orcid.org/0000-0001-9865-5774

DOI:

https://doi.org/10.12775/RF.2018.040

Słowa kluczowe

Oświecenie, platonizm, rozum a religia, wolnomyślicielstwo, apologetyka

Abstrakt

Berkeley i chrześcijańskie Oświecenie

Często uważano, że myśl Berkeleya nie ma związku z ogólnym duchem oświecenia a nawet jest mu przeciwna, choć duch ten przenikał zarówno jego czasy, jak i środowisko literatów oraz filozofów, pośród których się obracał. Zwłaszcza tak zwaną „drugą” filozofię Berkeleya, zawartą w De motu, Alkifronie, Obroni i wyjaśnieniu teorii widzenia i przede wszystkim w Siris – dziele, którego już sam tytuł wskazuje na tradycję neoplatońską – określano często jako postimmaterialistyczną i całkowicie “nieoświeeceniową”. W artykule wykazuję, że:

a) pojęcie “chrześcijańskiego Oświecenia” jest historycznie uzasadnione i użyteczne od strony teoretycznej, bowiem może rzucić nieco światła na postać Berkeleya i rozwój jego filozofii, nadając jej jedność oraz spójność,

b) pojęcie „chrześcijańskiego Oświecenia” można zdefiniować poprzez odniesienie do ogólnych cech Oświecenia francuskiego, przy czym jego zasadniczą treścią jest sięgająca korzeniami zarówno wieku siedemnastego, jak i filozofii starożytnej apologetyka.

Bibliografia

Benjamin, Martin. “Medicine, morality, and the politics of Berkeley’s tar-water.” In The medical Enlightenment of the eighteenth century. Edited by A. Cunningham, R. French. Cambridge: Cambridge University Press, 1990, 165–193.

Berkeley, George. The Works. Edited by A. A. Luce and T. E. Jessop. London: Nelson, 1948–1957.

Berman, David. George Berkeley. Idealism and the man. Oxford: Clarendon Press, 1994.

Berman, David. Berkeley and Irish Philosophy. London–New York: Continuum, 2005.

Boerhaave, Herman. Praelectiones academicae in proprias Institutiones rei medicae. Edidit, et notas addidit Albertus Haller. Gottingae: apud Abram Vandenhoeck, 1740–1744.

Bonifacio, Matteo. George Berkeley e la cittadella della Cristianità. Apologetica e filosofia nel Settecento britannico. Ph. D. Thesis: University of Turin, 2018.

Boyle, Robert. The Works. Edited by Michael Hunter and Edward B. Davis. London: Pickering & Chatto, 1999.

Brykman, Geneviève. Berkeley. Philosophie et apologétique. Lille: Atelier nationale de reproduction des thèses, Paris: Vrin, 1984.

Chillingworth, William. Religion of Protestants. Oxford: L. Lichfield, 1638.

Clark, S. R. L. “God-appointed Berkeley and general good.” In Essays on Berkeley. A tercennial celebration. Edited by J. Foster, H. Robinson. Oxford: Clarendon Press, 1985, 233–253.

Ducheyne, Steffen. “The General Scholium: Some Notes on Newton’s Published and Unpublished Endeavours.” Lias-Sources and Documents relating to the Early Modern History of Ideas 33 (2006): 223–274.

Haller, Albrecht von. Elementa physiologiae corporis humani. Venetiis: apud Aloysium Milocco, 1768–1771.

Haller, Albrecht von. Primae lineae physiologiae (first ed. Göttingen 1747), Hildesheim: Olms, 1974.

Hamou, Philippe. “Boyle et la valeur de la science.” In La philosophie naturelle de Robert Boyle. Edited by M. Dennehy, C. Ramond. Paris: Vrin, 2009, 175–193.

Hunter, Michael. “How Boyle became a scientist.” History of Science 33 (1995): 59–103.

Hunter, Michael. “Boyle et le surnaturel.” In La philosophie naturelle de Robert Boyle, edited by Myriam Dennehy and Charles Ramond, Paris: Vrin, 2009, 213–236.

Hutton, Sarah. “The Cambridge Platonists: some new studies.” British Journal for the History of Philosophy 25 (2017): 851–857.

Osler, Margaret J. “From Immanent Natures to Nature as Artifice: The Reinterpretation of Final Causes in Seventeenth-Century Natural Philosophy.” The Monist 79 (1996): 388–407.

Parigi, Silvia. “Siris and the Renaissance: Some Overlooked Berkeleian Sources.” Revue philosophique de la France et de l’étranger (2010): 151–162.

Parigi, Silvia. “’Scire per causas’ vs. ‘scire per signa’: George Berkeley and scientific explanation in Siris.” In George Berkeley. Religion and Science in the Age of Enlightenment. Edited by S. Parigi. Dordrecht: Springer, 2010, 107–119.

Philo Alexandrinus. De migratione Abrahami. In Oeuvres. Edited by R. Arnaldez, C. Mondésert and J. Pouilloux. Paris: CERF, 1965.

Sina, Mario. Studi su John Locke. E su altri pensatori cristiani agli albori del secolo dei Lumi. Milano: Vita e Pensiero, 2015, 317–329.

Venturi, Franco. Utopia e riforma nell’Illuminismo. Torino: Einaudi, 1970.

Whichcote, Benjamin. Moral and Religious Aphorisms. In The Works. Aberdeen: J. Chalmers, 1751.

Ruch Filozoficzny

Pobrania

  • PDF (English)

Opublikowane

2019-02-11

Jak cytować

1.
PARIGI, Silvia. Berkeley’s Christian Enlightenment. Ruch Filozoficzny [online]. 11 luty 2019, T. 74, nr 4, s. 99–114. [udostępniono 14.6.2025]. DOI 10.12775/RF.2018.040.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 74 Nr 4 (2018)

Dział

Artykuły

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 703
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Oświecenie, platonizm, rozum a religia, wolnomyślicielstwo, apologetyka
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa