Nakręcane światy. Twórczość Paolo Bacigalupiego w kontekście wybranych elementów kapitalistycznego systemu-świata
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2018.017Słowa kluczowe
Bacigalupi, system-świat, Wallerstein, Latour, antropocen, zmiana klimatyczna, kapitalizm, uchodźca, refeudalizacja, technonaukaAbstrakt
Paolo Bacigalupi jest uznanym autorem science-fiction. Jego powieści i opowiadania dowodzą, że jest autorem o wyjątkowej wrażliwości społecznej. Niniejszy artykuł przedstawia możliwą interpretację jego prac, analizując je w kontekście wybranych zagadnień nauk społecznych. Poprzez porównanie elementów światów przedstawionych do współczesnych teorii staram się rozpoznać potencjał wyjaśniania świata w utworach Bacigalupiego. Artykuł rozpoczyna się od porównania świata Nakręcanej dziewczyny do elementów teorii systemów-światów Immanuela Wallersteina. Następnie podejmuję temat technokratycznej refeudalizacji i tego jak jest ona przedstawiona w powieści. Powołuję się przy tym na takich autorów jak Jean Ziegler i Walden Bello. Trzecia część rozprawia się z ekologicznymi aspektami opowieści autorstwa Bacigalupiego i przedstawia ich interpretację jako przedstawiających krytyczny punkt widzenia w debacie o antropocenie. Ostatnia część artykułu mówi krótko o niektórych kontrowersjach technonaukowych, obejmując kwestie reprodukcji wiedzy i etyczne aspekty inżynierii genetycznej, przedstawione w Nakręcanej dziewczynie oraz zbiorze opowiadań Pompa numer sześć. Według mnie prace Paolo Bacigalupiego, jako science-fiction, wykazują się nie tylko wartością rozrywkową, dostarczając wiarygodnego, pozaakademickiego źródła krytycznego namysłu.
Bibliografia
Bacigalupi, P., Nakręcana dziewczyna. Pompa numer sześć i inne opowiadania, przeł. Wojciech M. Próchniewicz, Wydawnictwo MAG, Warszawa 2011.
Bauman, Z., Życie na przemiał, przeł. Tomasz Kunz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004.
Bello, W., Wojny żywnościowe, przeł. Paweł Michał Bartolik, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2011.
Crutzen, P. J., Stoermer, Eugene F., Steffen, Will, The ‘Anthropocene’, [w:] Libby Robin, Sverker Sörlin, Paul Warde (red.), The Future of Nature: Documents of Global Change, Yale University Press, New Haven 2000, s. 483-490.
Fukuyama, F., Koniec człowieka, przeł. Bartłomiej Pietrzyk, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004.
Latour, B., Facing Gaia: Eight Lectures on the New Climatic Regime, Polity, Cambridge 2017.
Latour, B., Nadzieja Pandory, przeł. Krzysztof Abriszewski, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2013.
Nowak, A. W., Kiedy umrze ostatni inżynier, RitaBaum 2014, nr 33, s. 113-115.
Wallerstein, I., Analiza systemów-światów. Wprowadzenie, przeł. Katarzyna Gawlicz i Marcin Starnawski, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2007.
Wallerstein, I., Koniec świata jaki znamy, przeł. Michał Bilewicz, Adam W. Jelonek, Krzysztof Tyszka; Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 2004.
Wallerstein, I., Nowoczesny system-świat, przeł. Adam Ostolski, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, [red.] A. Jasińska-Kania, L. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
Wallerstein, I., Utopistyka. Alternatywy historyczne dla XXI wieku, przeł. Iwo Czyż, Oficyna Trojka, Poznań 2008.
Welzer, H., Wojny klimatyczne, przeł. Michał Sutowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2010.
Ziegler, J., Imperium hańby, przeł. Ewa Cylwik, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2011.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 304
Liczba cytowań: 0