Estetyka sztuki pradziejowej. Figuralne przedstawienia kobiece w sztuce epoki kamienia w Europie
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2018.014Słowa kluczowe
estetyka pradziejowa, sztuka pradziejowa, kultura typu magicznego, synkretyzm kulturowy, przedstawienia antropomorficzne, kobiece przedstawienia figuralneAbstrakt
Tematem niniejszego artykułu jest próba spojrzenia na estetykę pradziejową z uwzględnieniem perspektywy synkretyzmu kulturowego. W pierwszej części artykułu przedstawiono krótką charakterystykę kultury typu magicznego, w kolejnej zaś poddano analizie kobiece przedstawienia figuralne z epoki paleolitu i neolitu. Ukazano zależność w sposobie zdobywania pożywienia i tworzenia się kanonu przedstawiania postaci ludzkiej u paleolitycznych zbieraczo-łowców, i neolitycznych społeczności wczesnorolnych. W artykule zostały również przedstawione wybrane koncepcje interpretujące występowanie figuralnych przedstawień kobiecych wskazujące jednoznacznie na głębię ich ukrytych znaczeń.
Bibliografia
Abramowa Z. A., Изображения человека в палеолитическом искустве Евразии, Moskwa – Leningrad 1966.
Antoniewicz W., Historia sztuki najdawniejszych społeczeństw pierwotnych, t. 1, Warszawa 1959.
Blocker H. G., The Aesthetics of Primitive Art, Lanham, MD: University Press of America, 1994.
Buchowski M.,. Burszta W, O założeniach interpretacji antropologicznej, Warszawa 1992.
Bugaj E., Problemy interpretacji zjawisk sztuki w archeologii w kontekście nieoczywistości sztuki, [w:] Estetyka w archeologii, Gdańsk 2003, s. 11-20.
Bullanda E., Kult Bogini - matki w kulturach prehistorii i etnologii, „Światowid”, t. 18, 1939/1945
Conrad J., Przedmowa, [w:] idem, Murzyn z załogi „Narcyza”, Warszawa 1961.
Drössler R., Wenus epoki lodowcowej, Warszawa 1983.
Eliade M., Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1: Od epoki kamiennej do misteriów eleuzyńskich, Warszawa 1988.
Estetyka w archeologii. Antropomorfizacje w pradziejach i starożytności, red. E. Bugaj, A. P. Kowalski, Poznań 2010.
Florczak Z., Sztuka łamie milczenie. Z prahistorii plastyki, Kraków 1974.
Gralewski J., Sztuka prymitywna i jej pozycja w rozwoju sztuki, „Przegląd Filozoficzny” 1949.
Heidegger M., Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, Warszawa 1977.
Janson H. W., Historia sztuki. Od czasów najdawniejszych po dzień dzisiejszy, Warszawa 1993.
Kalicz N., Clay Gods. The Neolithic Period and the Copper Age in Hungary, Budapest 1980.
Kobylińska E., Narodziny sztuki jako efekt „odczarowania” świata, Studia Metodologiczne, 1991 t. 26, s. 25-45.
Kowalski A. P., Mit a piękno. Z badań nad pochodzeniem sztuki, Bydgoszcz 2013.
Kuczyńska A., Analiza górnopaleolitycznych przedstawień antropomorficznych z obszaru Europy i Syberii w kontekście kultury typu magicznego, Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ – Nauki Społeczne, nr 2 (1/2011), s. 50-59.
Kuczyńska-Zonik A., Paleolityczna Wenus. Górnopaleolityczne przedstawienia antropomorficzne z Europy Środkowo-Wschodniej, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014.
Lévi-Strauss C., Antropologia strukturalna, Warszawa 1970.
Lévi-Strauss C., Myśl nieoswojona, PWN, Warszawa 1969.
McCoid C. N., McDermott L., Toward Decolonizing Gender: Female Vision in the Upper Paleolithic, “American Anthropologist, New Series” 1996, vol. 98, no. 2, s.???
McDermott L., Self – representation in upper paleolithic female figurines, “Current Anthropology” 1996, vol. 37.
Meringer R., Einige primäre Gefühle des Menschen, ihr mimischer und sprachlicher Ausdruck, „Wörter und Sachen“, 1913, z. 5, s. 129-171.
Nougier L. R., Sztuka pradziejowa, [w:] Kumińska I. (red.), Sztuka świata, Warszawa 1989.
Ossowski S., U podstaw estetyki, Warszawa 1958.
Śliwa M., Perspektywa wielokulturowości w estetyce, [w:] Granice dyscyplinarne w humanistyce, red. J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa, Olsztyn 2006, s. 203-211.
Tokariew S. A., Pierwotne formy religii i ich rozwój, Warszawa 196?.
Wendt H., Szukałem Adama, Warszawa 1960.
Wróblewski J., Okiem krokodyla. Recenzja filmu: „Jaskinia zapomnianych snów 3D“, reż. Werner Herzog, „Polityka“, 6 maja 2011.
Wyszomirska B., Figure sculpture and burial customs of north and north-east Europa’s Neolithic hunter-gatherer cultures, Lund 1984.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 907
Liczba cytowań: 0