Samotność czy wspólnota? – ambiwalentny wymiar kampu
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2014.032Słowa kluczowe
kamp, ponowoczesna estetyzacja osobowości, ironia, autokreacja, performatywność, solidarnośćAbstrakt
Celem artykułu jest prześledzenie roli estetyki kampowej w procesie kształtowaniu kondycji ponowoczesnego podmiotu. Zasadniczym punktem odniesienia jest dla autorki klasyczny esej Susan Sontag Notatki o kampie. Niebezpośrednia polemika z pracą Sontag przebiega na kilku płaszczyznach. Pierwsza (Między estetyzacją a aksjologią) podkreśla udział stylistyki kampu w procesie estetyzacji rzeczywistości, jej, mniej lub bardziej, ukrytą płaszczyznę wartościowania i artystowską proweniencję. Część druga (Od romantycznej ironii do ponowoczesnej estetyzacji osobowości) jest dookreśleniem ironii kampowej w nawiązaniu do koncepcji ironizmu i solidarności Richarda Rorty’ego. W tym ujęciu kamp wpisuje się w tradycję ironii romantycznej, w postaci ponowoczesnej przybiera postać autokreacyjną, zaś kampowy ironista pełni rolę klauna ponowoczesności. Kampowa autokreacja obejmuje również cielesność, dlatego w części trzeciej (Ciało-tożsamość-performance) autorka opisuje performatywny wymiar kampowego ciała w perspektywie teorii i praktyki queer ( na przykładzie estetyki drag), a także w wymiarze codziennego funkcjonowania. W efekcie autorka stawia tezę mówiącą, że strategie kampowej podmiotowości współdefiniują ponowoczesną osobowość i zakreślają jej bieguny od autokreacyjnego indywidualizmu do solidarnej wspólnoty (Samotność czy wspólnota?).
Bibliografia
Bachtin M., Groteskowy obraz ciała w twórczości Rabelais’go, w: idem, Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, przeł. A. i A. Goreniowie, Kraków 1975.
Baudrillard J., Symulakry i symulacja, przeł. S. Królak, Warszawa 2005.
Bieszk P., De/konstrukcja gender poprzez camp: Divine, Frank N. Furter i Rocky Horror, w: Gender w humanistyce, red. M. Radkiewicz, Kraków 2001.
Booth M., Campe-toi! O genezie i definicjach kampu [fragm.], przeł. M. Telicki, „red. Pismo literackie” 2007 nr 3/4.
Bourdieu P., Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, przeł. P. Biłos, Warszawa 2005.
Breczko S., Na marginesie socjologii? O ciele w dyskursie kampowym, w: Teatr płci. Eseje z socjologii gender, red. M. Bieńkowska-Ptasznik, J. Kochanowski, Łódź 2008.
Butler J., Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, przeł. K. Krasuska, wstęp. O. Tokarczuk, Warszawa 2008.
Cleto F., Wprowadzenie. Odmieniając kamp, przeł. M. Szczubiałka, „Panoptikum” 2007, nr 6 (13).
Elias N., Zaangażowanie i neutralność, przeł. J. Stawiński, Warszawa 2003.
Featherstone M., Postmodernizm i estetyzacja życia codziennego, w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1997.
Ferry L., Człowiek-Bóg, czyli o sensie życia, Warszawa 1998.
Gołębiewska M., Demontaż atrakcji. O estetyce audiowizualności, Gdańsk 2003.
Grzeszczyk E., Camp, „Kultura i Społeczeństwo” 1997, nr 3.
Ironia, tragedia, wspólnota. Richard Rorty w oczach barbarzyńcy, „Er(r)go. Teoria, Literatura, Kultura”, 2000.
Kołakowski L., Kapłan i błazen, w: idem, Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone sprzed roku 1968, Londyn 2002.
Lasch C., Narcystyczna osobowość naszych czasów, przeł. M. Szuster, „Res Publica Nowa” 2002, nr 1.
Marcuse H., Eros i cywilizacja, przeł. H. Jankowska, A. Pawelski, Warszawa 1998.
Mizerka A., O publicznym wizerunku Manueli Gretkowskiej i etyce kampu, w: www.podteksty.pl.
Rorty R., Przygodność, ironia, solidarność, przeł. W. J. Popowski, Warszawa
Serafin A., Krótki kurs historii campu, w: CAMPania. Zjawisko campu we współczesnej kulturze, red. P. Oczko, Warszawa 2008.
Skórzyńska A., Spektakl społeczny poza dyskursem postmodernizmu, w: Nowoczesność po ponowoczesności, red. G. Dziamski, E. Rewers, Seria Kulturoznawstwo nr 11, Poznań 2007.
Słownik terminów teatralnych, red. P. Pavis, przeł. S. Świontek, Wrocław 1998.
Sontag S., Notatki o kampie, przeł. W. Wertenstein, „Literatura na Świecie” 1979, nr 9.
Szahaj A., Ironia i miłość. Neopragmatyzm Richarda Rorty’ego w kontekście jego sporu o postmodernizm, Wrocław 1996.
Szturc W., Ironia romantyczna, Warszawa 1992.
Szymborska W., Koloratura, w: eadem, Sól, Warszawa 1962.
Taylor Ch., Etyka autentyczności, przeł. A. Pawelec, Kraków 1996.
White W., Camp jako przymiotnik: 1909-1966, przeł. M. Umińska, „Literatura na Świecie” 1994.
Zeidler-Janiszewska A., Między melancholią a żałobą. Estetyka wobec przemian w kulturze współczesnej, Warszawa 1996.
Żardecka-Nowak M., Wspólnota i ironia. Richard Rorty i jego wizja społeczeństwa liberalnego, Lublin 2003.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1207
Liczba cytowań: 0
