Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Ruch Filozoficzny

Filozofia a ideał ścisłości nauk szczegółowych – ujęcie Josefa Piepera
  • Strona domowa
  • /
  • Filozofia a ideał ścisłości nauk szczegółowych – ujęcie Josefa Piepera
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 71 Nr 3 (2015) /
  4. Artykuły

Filozofia a ideał ścisłości nauk szczegółowych – ujęcie Josefa Piepera

Autor

  • Józef Kożuchowski Wyższe Seminarium Duchowne w Elblągu

DOI:

https://doi.org/10.12775/RF.2014.030

Słowa kluczowe

Filozofia, Pieper, metafizyka, wzorzec ścisłości, nauki szczegółowe, prawda

Abstrakt

Autor przedstawia nieznane bliżej w Polsce klasyczne stanowisko jednego z najwybitniejszych przedstawicieli tak zwanej mądrościowej koncepcji filozofii w Niemczech w XX wieku – Josefa Piepera, które staje w obronie szczególnego znaczenia filozofii w poznaniu rzeczywistości i prawdy. Pieper przekonująco wykazuje, dlaczego filozofia (wbrew nasilonej scjentystycznej tendencji w programach uniwersyteckich w drugiej połowie XX wieku) nie musi sprostać wymogom nauk ścisłych oraz kierować się wzorcem ścisłości, określającym ich metody badawcze i naukowe problematyzacje. Podobnie jak Heidegger sądzi, iż o wiele bardziej wymagana jest od filozofowania odpowiedniość, czyli obiektywność poznania jako zgodność z rzeczą. Myśliciel z Münster konkretnie pokazuje, że to absolutyzacja ścisłości, czyli tendencja traktowania jej za wyłączny model należytego zajmowania się światem i prawdą, uniemożliwia dostrzeżenie i uznanie walorów klasycznego filozofowania. Czyni to zwłaszcza przy okazji rozpatrywania różnic pomiędzy filozofią a naukami szczegółowymi. Filozofowanie o charakterze metafizycznym, realizowane w ramach wielkiej tradycji (Platon, Arystoteles i kontynuatorzy ich myśli aż po Jaspersa), prezentuje Pieper jako najwyższą postać poznania, otwierającą nas na całość świata rzeczy i bytów. Novum przedstawionych analiz polega między innymi na pokazaniu, że istnieje wyraźne podobieństwo w spojrzeniu Piepera i Heideggera. Uwidacznia się ono po pierwsze, w kwestii oceny wzorca ścisłości naukowej i po drugie, w podkreśleniu, że filozofowanie rządzi się wymogiem odpowiedniości, który zakłada postępowanie badawcze stosowne do rzeczy i umożliwia obiektywność poznania.

Bibliografia

Arystoteles, O częściach zwierząt, w: idem, Dzieła wszystkie, t. 3, przeł, P. Siwek, Księga I, 644 b, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.

Galarowicz J., Na ścieżkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii, Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, Kraków 1992.

Gilson E., Tomizm, przeł. J. Rybałt, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1960.

Heidegger M., Einleitung in die Philosophie, w: idem, Gesamtausgabe II. Abteilung: Vorlesungen, Bd. 27, Vittorio Klostermann, Frankfurt am Main 1996.

Heidegger M., Einleitung in die Philosophie, hrsg. v. O. Saame und I. Saame-Speidel, Frankfurt am Main, Klostermann, 1996.

Pieper J., Der Philosophierende in der modernen Welt, w: idem, Miszellen Register und Gesamtbibliographie, Bd. 8,1, hrsg. B. Wald, Felix Meiner Verlag, Hamburg 2005.

Pieper J., Philosophieren heute, w: idem, Miszellen Register und Gesamtbibliographie, Bd. 8,1, hrsg. von Berthold Wald, Felix Meiner Verlag, Hamburg 2005.

Pieper J., Verteidigungsrede für die Philosophie, w: idem, Schriften zum Philosophiebegriff, hrsg. B. Wald, Felix Meiner Verlag, Hamburg 1995.

Pieper J., Was heißt akademisch?, w: idem, Kulturphilosophische Schriften, hrsg. B. Wald, Felix Meiner Verlag, Hamburg 1999.

Pieper J., Was heißt philosophieren? Vier Vorlesungen, Im Kösel–Verlag, München 1949.

Słownik terminów i pojęć filozoficznych, red. A. Podsiad, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 2001.

Possenti V., Filozofia po nihilizmie, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, przeł. J. Merecki, Lublin 2003.

Schlick M., Erleben, Erkennen, Metaphysik, „Kant-Studien”, Bd. 31, 1926.

Stępień A.B., Wstęp do filozofii, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1995.

Tomasz z Akwinu, O Bogu, w: ibidem, Summa teologiczna, cz. I, przeł. P. Bełch, zag. 1 art. 5, ad. 1, „Veritas”, Londyn 1975.

Wald B., Filozofia w studium teologii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2006.

Whitehead A.N., Adventures of Ideas, Cambridge 1933.

Ruch Filozoficzny

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2015-06-15

Jak cytować

1.
KOŻUCHOWSKI, Józef. Filozofia a ideał ścisłości nauk szczegółowych – ujęcie Josefa Piepera. Ruch Filozoficzny [online]. 15 czerwiec 2015, T. 71, nr 3, s. 69–82. [udostępniono 3.7.2025]. DOI 10.12775/RF.2014.030.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 71 Nr 3 (2015)

Dział

Artykuły

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1497
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Filozofia, Pieper, metafizyka, wzorzec ścisłości, nauki szczegółowe, prawda
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa