Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Ruch Filozoficzny

Osobowe źródła Cioranowskiego sceptycyzmu i pesymizmu
  • Strona domowa
  • /
  • Osobowe źródła Cioranowskiego sceptycyzmu i pesymizmu
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 71 Nr 2 (2014) /
  4. Artykuły

Osobowe źródła Cioranowskiego sceptycyzmu i pesymizmu

Autor

  • Sławomir Piechaczek

DOI:

https://doi.org/10.12775/RF.2014.015

Słowa kluczowe

Egzystencjalizm, pesymizm, sceptycyzm, nuda, bezsenność, czas, pustka, bezsens

Abstrakt

Artykuł skupia się na filozoficznej analizie pojęć bezsenności i nudy oraz ich związku ze sceptycyzmem i pesymizmem rumuńskiego myśliciela Emila Ciorana. Według autora Pokusy istnienia bezsenność pozbawia zbawiennych przerw i przez to zmusza do nieustannej i wyczerpującej przytomności umysłu i ciała. Odbierając możliwość regeneracji sił witalnych i naiwne odczucie czasu oraz skrajnie rozbudzając świadomość, czyni człowieka niezdolnym do działania, a także wpędza w poczucie agonii, smutku i rozpaczy. Podobnie nuda, jako stan monotonnego spoczynku, wrzuca w istotową samość, próżnię i pustość oraz zmusza do refleksji na temat złowrogich prawd życia. Poprzez zawieszenie czasu pozbawia ona chwile treści i znaczenia, wpędza człowieka w nieważność i nieobecność, a świat w nicość i bezsubstancjalność. Cechą wspólną stanu bezsenności i nudy jest skrajnie wyostrzona świadomość, prowadząca do sceptycyzmu, który w myśli Ciorana nie odnosi się wyłącznie do świata, lecz przede wszystkim do człowieka. Powstaje on na skutek tragedii związanych z przemijalnością oraz w związku z niemożnością realizacji pragnień, która wynika z naszych niedoskonałości i ograniczeń. Sceptyk, raz wpadając w pułapkę wątpienia, zmienia się w więźnia trzeźwego spojrzenia. Staje się odrębny względem rozważanych treści, swe dociekania uznaje za przypadkowe, a pojęcia i wartości postrzega jako grę konwencji, w której wszystkie one równoważą się i maleją do rzędu fikcji. Tak rozumiany sceptycyzm doprowadza Ciorana do ontologicznego i historycznego pesymizmu, który polega na odebraniu człowiekowi, światu i przyszłości wszelkiej wartości poprzez uznanie wszystkiego za arbitralne, zbyteczne i nieposiadające racji istnienia.

Bibliografia

Bieńczyk M., Herezja i melancholia, w: E. Cioran, Historia i utopia, przeł. M. Bieńczyk, Instytut Badań Literackich, Warszawa 1997.

Bizior-Dombrowska M., „Pierwszy stopień wykorzenienia ze świata” – nuda Ciorana, w: red. S. Piechaczek, Cioran – w pułapce istnienia, Opole 2014.

Chawziuk T., Cioran do śmiechu, „Nowy Nurt” 1996, nr 6.

Cioran E., Cahier de Talamanca, Éditions Gallimard, Paris 2000.

Cioran E., Ćwiartowanie, przeł. M. Falski, Wydawnictwo KR, Warszawa 2004.

Cioran E., Ćwiczenia z zachwytu, przeł. J.M. Kłoczowski, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa 1998.

Cioran E., Les continents de l’insomnie. Entretien avec E. M. Cioran, w: G. Liiceanu, Itinéraires d’une vie: E. M. Cioran, Éditions Michalon, Paris 1995.

Cioran E., Na szczytach rozpaczy, przeł. I. Kania, Oficyna Literacka, Kraków 1992.

Cioran E., O niedogodności narodzin, przeł. I. Kania, Oficyna Literacka, Kraków 1996.

Cioran E., Pokusa istnienia, przeł. K. Jarosz, Wydawnictwo KR, Warszawa 2003.

Cioran E., Rozmowy z Cioranem, przeł. I. Kania, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.

Cioran E., Samotność i przeznaczenie, przeł. A. Dwulit, Wydawnictwo KR, Warszawa 2008.

Cioran E., Scrisori către cei de-acasă, Humanitas, Bucureşti 2010.

Cioran E., Święci i łzy, przeł. I. Kania, Wydawnictwo KR, Warszawa 2003.

Cioran E., Sylogizmy goryczy, przeł. I. Kania, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2009.

Cioran E., Upadek w czas, przeł. I. Kania, Oficyna Literacka, Kraków 1994.

Cioran E., Wyznania i anatemy, przeł. K. Jarosz, Zielona Sowa, Kraków 2006.

Cioran E., Zarys rozkładu, przeł. M. Kowalska, Wydawnictwo KR, Warszawa 2006.

Cioran E., Zeszyty, przeł. I. Kania, Wydawnictwo KR, Warszawa 2004.

Cioran E., Zły demiurg, przeł. I. Kania, Oficyna Literacka, Kraków 1995.

Cioran E., Zmierzch myśli, przeł. A. Dwulit, Wydawnictwo KR, Warszawa 2004.

Jakubik M., Wątki religijne w twórczości Emila Ciorana, Gdynia 2012.

Klimczyk W., Emila Ciorana sprawa z Bogiem, czyli religijność bez religii, „Nomos” 2006, nr 55/56.

Mattheus B., Cioran. Portret radykalnego sceptyka, przeł. R. Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 2008.

Parfait N., Cioran, ou, le défi de l’être, Éditions Desjonquères, Paris 2001.

Rowiński C., Cioran albo granice sceptycyzmu, „Literatura na Świecie” 1978, nr 2.

Suwiński B., Potomek Demokryta. Rzecz o wołoskim utrapieńcu, w: W kręgu melancholii, red. A. Małczyńska, B. Małczyński, Inicjatywa Wydawnicza „Chiazm”, Opole–Wrocław 2010.

Tanalska K., Wyprawa po wolność z kamieniem w bucie – Cioran, „Nowa Krytyka” 2010, nr 24/25.

Ruch Filozoficzny

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2015-10-17

Jak cytować

1.
PIECHACZEK, Sławomir. Osobowe źródła Cioranowskiego sceptycyzmu i pesymizmu. Ruch Filozoficzny [online]. 17 październik 2015, T. 71, nr 2, s. 81–105. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/RF.2014.015.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 71 Nr 2 (2014)

Dział

Artykuły

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1430
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Egzystencjalizm, pesymizm, sceptycyzm, nuda, bezsenność, czas, pustka, bezsens
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa