Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Ruch Filozoficzny

Naturalna historia religii Davida Hume’a a powstanie nowoczesnej nauki o religii
  • Strona domowa
  • /
  • Naturalna historia religii Davida Hume’a a powstanie nowoczesnej nauki o religii
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 79 Nr 2 (2023): Znaczenie filozofii Oświecenia w kulturze europejskiej /
  4. Znaczenie filozofii Oświecenia w kulturze europejskiej

Naturalna historia religii Davida Hume’a a powstanie nowoczesnej nauki o religii

Autor

  • Sławomir Sztajer Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0001-8975-2994

DOI:

https://doi.org/10.12775/RF.2023.013

Abstrakt

Wśród prekursorów nowoczesnej nauki o religii David Hume zajmuje szczególne miejsce. Znany jest bowiem nie tylko jako dociekliwy badacz racjonalności religii, należącej do kluczowych problemów filozofii religii, ale także badacz naturalnych podstaw religii, zaprezentowanych zwłaszcza w „Naturalnej historii religii”. Jednym z najważniejszych dokonań Hume’a jest wyraźne oddzielenie, a zarazem komplementarność, dwóch sposobów badania religii, z których jeden koncentruje się na racjach wierzeń religijnych, zaś drugi na przyczynach występowania określonych wierzeń i praktyk. W wystąpieniu swoim argumentuję, że Hume’owski sposób myślenia o religii nie tylko stanowił ważny etap na drodze do nowoczesnej nauki o religii, ale również wykazuję, że ta ostatnia w znacznym stopniu inspirowała się i nadal inspiruje Hume’owską krytyką religii.

Bibliografia

Barrett Justin L. 1999. „Theological Correctness: Cognitive Constraints and the Study of Religion”. Method and Theory in the Study of Religion 11(4): 325–339.

Boyer Pascal. 1994. The Naturalness of Religious Ideas: A Cognitive Theory of Religion. Berkeley University of California Press.

Bronk Andrzej. 1996. Nauka wobec religii (teoretyczne podstawy nauk o religii). Lublin: TN KUL.

Bulbulia Joseph, Richard Sosis, Erica Harris, Russell Genet, Cheryl Genet, Karen Wyman (red.). 2008. The Evolution of Religion: Studies, Theories, and Critiques. Santa Margarita: Collins Foundation Press.

De Cruz Helen. 2015. „The Relevance of Hume’s Natural History of Religion for Cognitive Science of Religion”. Res Philosophica 92(3): 653–674.

Guthrie Stewart. 1993. Faces in the Clouds: A Cognitive Theory of Religion. Oxford: Oxford University Press.

Harrison Peter. 2002. ‘Religion’ and the Religions in the English Enlightenment. Cambridge: Cambridge University Press.

Hume Dawid. 1962. Dialogi o religii naturalnej. Naturalna historia religii, przeł. Anna Hochfeldowa. Warszawa: PWN.

Hume Dawid. 1977. Badania dotyczące rozumu ludzkiego, przeł. Jan Łukasiewicz, Kazimierz Twardowski. Warszawa: PWN.

Kelemen Deborah. 2004. „Are Children ‘Intuitive Theists’? Reasoning about Purpose and Design in Nature”. Psychological Science 15(5): 295–301.

Kelemen Deborah. 2012. „Teleological Minds: How Natural Intuitions about Agency and Purpose Influence Learning about Evolution”. W: Evolution Challenges: Integrating Research and Practice in Teaching and Learning about Evolution, red. K. Rosengren, E.M. Evans, 66–92. Oxford: Oxford University Press.

Malhebre Michel. 1995. „Hume’s Natural History of Religion”. Hume Studies 21(2): 255–274.

Morgan David. 2021. The Thing about Religion: An Introduction to the Material Study of Religions. Chapel Hill: The University of North Carolina Press.

Nisbet Robert A. 1969. Social Change and History: Aspects of the Western Theory of Development. Oxford: Oxford University Press.

Noonan Harold W. 2007. Hume. Oxford: Oneworld.

Penelhum Terence. 1975. Hume. London: Macmillan.

Preus J. Samuel. 1987. Explaining Religion: Criticism and Theory from Bodin to Freud. New Haven: Yale University Press.

Schjoedt Uffe. 2009. „The Religious Brain: A General Introduction to the Experimental Neuroscience of Religion”. Method and Theory in the Study of Religion 21: 310–339.

Segal Robert A. 1994. „Hume’s Natural History of Religion and the Beginning of the Social Scientific Study of Religion”. Religion 24: 225–234.

Sharpe Eric J. 2006. Comparative Religion: A History. London: Duckworth.

Skinner Andrew. 1967. „Natural History in the Age of Adam Smith”. Political Studies 15(1): 32–48.

Thomsen Anthon. 1909. „David Hume’s Natural History of Religion”. The Monist 19(2): 269–288.

Vial Theodore. 2006. „How Does the Cognitive Science of Religion Stack Up as a Big Theory, À la Hume”. Method and Theory in the Study of Religion 18: 357–371.

Waardenburg Jacques. 2017. Classical Approaches to the Study of Religion: Aims, Methods, and Theories of Research. Introduction and Anthology. Berlin: De Gruyter.

Webb Mark. 1991. „The Argument of the Natural History”. Hume Studies 17(2): 141–159.

White Claire. 2021. An Introduction to the Cognitive Science of Religion: Connecting Evolution, Brain, Cognition and Culture. London: Routledge.

Whitehouse Harvey. 2004. Modes of Religiosity: A Cognitive Theory of Religious Transmission. Walnut Creek: Altamira Press.

Yandell Keith E. 1990. Hume’s „Inexplicable Mystery”: His Views on Religion. Philadelphia: Temple University Press.

Yandell Keith E. 2016. „Hume’s Natural History of Religion”. W: The Oxford Handbook of Hume, red. Paul Russell, 646–659. Oxford: Oxford University Press.

Ruch Filozoficzny

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

2024-01-27

Jak cytować

1.
SZTAJER, Sławomir. Naturalna historia religii Davida Hume’a a powstanie nowoczesnej nauki o religii. Ruch Filozoficzny [online]. 27 styczeń 2024, T. 79, nr 2, s. 99–116. [udostępniono 8.12.2025]. DOI 10.12775/RF.2023.013.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 79 Nr 2 (2023): Znaczenie filozofii Oświecenia w kulturze europejskiej

Dział

Znaczenie filozofii Oświecenia w kulturze europejskiej

Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Sławomir Sztajer

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 489
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa