Francisa Herberta Bradleya obrona metafizyki
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2021.029Słowa kluczowe
idealizm, metafizyka, Francis Herbert Bradley, monizm, neoheglizmAbstrakt
Celem artykułu jest analiza argumentacji jaką sformułował w obronie metafizyki Francis Herbert Bradley we wstępie swego głównego dzieła Appearance and Reality. Oksfordzki filozof, będąc jednym z ostatnich znaczących przedstawicieli systemowej filozofii, świadom był, że epoka w jakiej przyszło mu żyć i tworzyć, była epoką, w której poddawano w wątpliwość zasadność czy wartość metafizyki rozumianej jako teoria pierwszych zasad. W swej obronie metafizyki Bradley poddaje krytyce argumentację antymetafizyczną, którą nie bez podstaw możemy wiązać z myślą Kanta i Hume'a. Wskazuje on również, niejako uprzedzając XX wieczną krytykę systemowej filozofii, że nie jest ona źródłem dogmatyzmu, lecz raczej jako krytyczna refleksja nad naszymi pojęciami, jest w istocie ”azylem dla kogoś, kto bardzo chce myśleć spójnie, a jest zbyt zdolny i autentyczny, by stać się niewolnikiem tępego fanatyzmu lub nieuczciwej sofistyki”.
Bibliografia
Allard James. 2004. The Logical Foundations of Bradley's Metaphysics: Judgment, Inference, and Truth. New York: Cambridge University Press.
Ayer Alfred. 1936. Language, Truth and Logic. London: Victor Gollancz Ltd.
Baldwin Thomas. 1984. ,,Moore's rejection of idealism'' W: Philosophy in history: essays on the historiography of philosophy. red. Richard Rorty, Jerome B. Schneewind, Quentin Skinner, 357-374. Cambridge: Cambridge University Press
Berkeley George. 2002. Trzy dialogi między Hylasem a Filonousem, przeł. Janina Sosnowska. Kęty: Antyk.
Bradley Francis Herbert. 1914. ,,A Discussion of Some Problems in Connexion With Mr. Russell's Doctrine'' W: Francis Herbert Bradley, Essays on Truth and Reality. 293-309. Oxford: Clarendon Press.
Bradley Francis Herbert. 1916. Appearance and Reality. London: George Allen & Unwin Ltd.
Bradley Francis Herbert. 1996. Zjawisko a rzeczywistość, przeł. Jerzy Szymura. Toruń: Comer.
Candlish Stewart. 2007. Russell-Bradley Dispute and its Significance for Twentieth Century Philosophy. New York: Palgrave Macmillan.
Danto Arthur, Osoborne Peter. 2004. ,,Sztuka i analiza'', przeł. Ewa D. Bogusz, Sztuka i filozofia 25: 5-20.
Wyrębska Ewa. 2010. ,,Idea metafizyki w filozofii Immanuela Kanta''. Diametros 23: 162-181.
Ferreira Phillip. 1999. Bradley and the Structure of Knowledge. Albany: State University of New York Press.
Foster John. 2008. A World for Us: The Case for Phenomenolistic Idealism, New York: Oxford University Press.
Gallop David. 1991. Parmenides of Elea, Toronto, Buffalo, London: University of Toronto Press.
Golichowski Janusz. 1965, ,,Francis Herbert Bradley a problem wewnętrznych i zewnętrznych relacji''. Gdańskie Zeszyty Humanistyczne 8: 173-185.
Green Thomas Hill. 1889. ,,Faith'' W: Works of T.H. Green. Red. Richard Lewis Nettleship, T. 3, 253-276. London: Longmans, Green, and Co.
Green Thomas Hill. 1889. ,,Popular Philosophy in Its Relation to Life''. W: Works of Thomas Hill Green, red. Richard Lewis Nettleship, T. 3, 92-125. London: Longmans, Green, and Co.
Grygieńć Janusz. 2009. Thomas Hill Green: od epistemologii do filozofii politycznej. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne.
Heidegger Martin. 1976. ,,Koniec filozofii i zadanie myślenia'', przeł. Krzysztof Michalski. Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja 4-5 (28-29): 9-26.
Heidegger Martin. 1997. ,,Czym jest metafizyka? - wprowadzenie'', przeł. Krzysztof Wolicki. W: Budować, mieszkać, myśleć, red. Krzysztof Michalski, 27-47. Warszawa: Czytelnik.
McHenry Leemon B. 1992. Whitehead and Bradley: A Comparative Analysis. Albany: State University of New York Press.
Hume David. 1977. Badania dotyczące rozumu ludzkiego, przeł. Jan Łukasiewicz i Kazimierz Twardowski. Warszawa: PWN.
Hylton Peter. 1992. Russell, Idealism, and the Emergence of Analytic Philosophy. Oxford: Clarendon Press.
James William. 1958. Doświadczenia religijne, przeł. Jan Hempel, Warszawa: Książka i Wiedza.
Kahn Charles. 2009. ,,Being in Parmenides and Plato'' W: Charles H. Kahn, Essays on Being. 167-191. New York: Oxford University Press.
Kant Immanuel. 1986. Krytyka czystego rozumu, T. I, przeł. Roman Ingarden. Warszawa: PWN.
Kubok Dariusz. 2003. ,,Emmanuela Lévinasa krytyka filozofii Parmenidesa''. Folia Philosophica 21: 129-137.
Mander William. 2011. British Idealism: A History. New York: Oxford University Press.
Manser Anthony. 1983. Bradley's Logic. Oxford: B. Blackwell.
Mctaggart John McTaggart Ellis. 1906. Some Dogmas of Religion. London: Edward Arnold.
Muirhead John Henry. 1924. Contemporary British Philosophy: Personal Statements. London: George Allen and Unwin.
Passmore John. 1917. A Hundred Years of Philosophy. London: Duckworth books.
Platon. 2003. Państwo, przeł. Władysław Witwicki. Kęty: Antyk.
Reale Giovanni. 2008. Historia filozofii starożytnej, T.l , przeł. Edward Iwo Zieliński. Lublin: KUL.
Rocca Michael Della. 2017. ,,Bradley’s Appearance and Reality'' W: Ten Neglected Classics of Philosophy, red. Eric Schliesser. 120-147. New York: Oxford University Press.
Rocca Michael Della. 2020. Parmenidean Ascent. New York: Oxford University Press.
Russell Bertrand. 1910. ,,The Monistic Theory of Truth''. W: Bertrand Russell, Philosophical Essays, 150-169. London: Green & co.
Saxena Sushil Kumar. 1967. Studies in the Metaphysics of Bradley. London: George Allen & Unwin ltd; New York: Humanities Press inc.
Schelling Friedrich Wilhelm Joseph. 2015. System idealizmu transcendentalnego, przeł. Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: PWN.
Skarga Barbara. 1997. ,,Emmanuel Levinas: Kultura immanencji''. W: Tożsamość i różnica. 92-113. Kraków: Znak.
Sprigge Timothy. 1983. The Vindication of Absolute Idealism. Edynburg: Edinburgh University Press.
Szubka Tadeusz. 2011. ,,Główne typy metafizyki analitycznej''. Filo-Sofija 15 (4): 849-864.
Szymura Jerzy. 1990. ,,O tym, jak Bertrand Russell rozprawił się z absolutnym monizmem''. Studia filozoficzne 2-3: 267-280.
Szymura Jerzy. 1990. Relacje w perspektywie absolutnego monizmu F. H. Bradleya. Kraków: nakł. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 752
Liczba cytowań: 0
