The podwoda tax to the mid-seventeenth century in the Polish Crown
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2022.SI.07Keywords
unpaid transport duties (podwody), taxes and finances in the Crown, court treasury, transport revolution, tax collectors, urban wealth tax (szos), transport in the 16th–17th cc.Abstract
The article analyses the reasons for introducing the transport services (podwoda) tax in 1564. Next, it characterises its further organisational and legal reforms conducted in the second half of the sixteenth and the first half of the seventeenth centuries. Then, it presents the principles of calculating the tax for payers, the methods of its levying and solutions concerning the collection of outstanding taxes. The research is based on the reforms of King Władysław IV carried out in 1646–1647, when the tax base was increased four times. The study also includes an assessment of the amount of revenue flowing to the court treasury from these duties.
References
Ando C., Imperial Ideology and Provincial Loyalty in the Roman Empire, Berkeley–Los Angeles–London 2000.
Bałaban M., Studja historyczne, Warszawa 1927.
Behringer W., Communications Revolutions. A Historiographical Concept, „German History” 24, 2006, nr 3, s. 333–374.
Berechman J., Transportation – Economic Aspects of Roman Highway Development. The Case of Via Appia, „Transportation Research Part A: Policy and Practice” 37, 2003, nr 5, s. 453–478.
Błoński A., Narok. Studium z dziejów służby informacyjno-łącznikowej w Polsce wczesnośredniowiecznej, Wrocław 1958.
Boroda K., Geografia gospodarcza Królestwa Polskiego w XVI wieku, Białystok 2016.
Buczek K., Publiczne posługi transportowe i komunikacyjne w Polsce średniowiecznej, KHKM, t. 15, 1967, nr 2, s. 255–299.
Dąbkowski P., Rys urządzeń pocztowych w dawnej Polsce, Kraków 1903.
Deresiewicz J., Z przeszłości Prus Królewskich. Skarbowość Prus Królewskich od r. 1466–1569, Poznań 1947.
Długopolski E., Dąbkowski Przemysław Dr.: Rys urządzeń pocztowych w dawnej Polsce. Kraków, nakładem autora, 1903, str. 93, KH, t. 18, 1904, s. 543–552.
Faroqhi S., Camels, Wagons, and the Ottoman State in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, „International Journal of Middle East Studies” 14, 1982, nr 4, s. 523–539.
Ferenc M., Dwór Zygmunta Augusta. Organizacja i ludzie, Oświęcim 2014.
Filipczak-Kocur A., Skarbowość Rzeczypospolitej 1587–1648. Projekty, ustawy, realizacja, Warszawa 2006.
Fitych T., Personel i organizacja nuncjatury Giovanniego Battisty Lancellottiego 31-szego posła apostolskiego w Polsce (1622–1627), „Saeculum Christianum” 8, 2001, nr 1, s. 41–80.
Gawron P., Dyscyplina w szeregach armii polsko-litewskiej na terenie Małopolski i Rusi Czerwonej w czasie przygotowań do wyprawy chocimskiej w 1621 r., CPH, t. 71, 2019, nr 2, s. 89–111.
Gąsiorowski A., Itinerarium dwu ostatnich Jagiellonów, „Studia Historyczne” 16, 1973, nr 2, s. 249–275.
Gąsiorowski A., Itinerarium króla Władysława Jagiełły 1386–1434, Warszawa 2015.
Gochna M., Związek T., Spatio-Temporal Aspects of the Extraordinary Tax Collecting System in Greater Poland (1492–1613), RDSG, t. 80, 2019, s. 65–111.
Guzowski P., Klienci czy wierzyciele? Nie tylko o ekonomicznym wymiarze zastawu dóbr królewskich w pierwszej połowie XV wieku, w: Patron i dwór. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, red. E. Dubas-Urwanowicz, J. Urwanowicz, Warszawa 2006, s. 67–86.
Helmers H., Cartography, War Correspondence and News Publishing. The Early Career of Nicolaes van Geelkercken, 1610–1630, w: News Networks in Early Modern Europe, red. J. Raymond, N. Moxham, Leiden–Boston 2016, s. 350–374.
Jurkiewicz J., Powinności podwodowe włościan w Wielkim Księstwie Litewskim (XVI–XVIII w.). Z zagadnień ich terminologii i klasyfikacji, w: Istorijos akiračiai. Skiriama profesoriaus habilituoto daktaro Antano Tylos 75-mečiui, red. E. Rimša, Vilnius 2004, s. 101–126.
Karabowicz A., Sprawy sejmowe i dorobek prawodawczy „tempore Conventi Generalia Toruniensis A. D. 1576” w świetle Metryki Koronnej, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2, 2008, s. 73–90.
Karbownik H., Ciężary stanu duchownego w Polsce na rzecz państwa od roku 1381 do połowy XVII wieku, Lublin 1980.
Konarski M., Powinności podwodowe w świetle przekazu pierwszych sześciu tomów „Volumina Legum”, „Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 14, 2019, nr 2, s. 63–86.
Konarski M., Feudal Duties of the Population in the Light of Old Polish Law, „Acta Iuridica Olomucensia” 15, 2020, nr 1, s. 22–35.
Kowalska H., Młodziejowski Jacek (Hiacynt), w: PSB, t. 21, Wrocław 1976, s. 432–435.
Krzyżanowski S., Podwody kazimierskie 1407–1432, w: Archiwum Komisyi Historii, t. 11, Kraków 1912, s. 392–465.
Kutrzeba S., Podwody miast polskich do roku 1564, „Przewodnik Naukowy i Literacki” 27, 1900, nr 5, s. 495–509.
Lewandowska-Malec I., Sejmy walne w latach 1588–1598 i ich dorobek ustawodawczy, „Państwo i Społeczeństwo” 5, 2005, nr 4, s. 95–110.
Łopatecki Ł., The Introduction of the Transport Service Tax and Transport Service Treasury in the Grand Duchy of Lithuania, „Lithuanian Historical Studies” 24, 2020, nr 1, s. 1–30.
Łopatecki K., Jednostki odległości i szybkość podróżowania w drugiej połowie XVI stulecia w świetle traktatu Blaisea de Vigenère, PH, t. 112, 2021, nr 3, s. 531–562.
Mikuła M., Prawodawstwo króla i sejmu dla małopolskich miast królewskich (1386–1572). Studium z dziejów rządów prawa w Polsce, Kraków 2014.
Milanowski K., Dawne poczty Torunia, „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu” 9, 2004, s. 76–84.
Modzelewski K., Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej, Wrocław 1987.
Moniuszko A., O problematyce przysięgi w dawnym prawie polskim, KH, t. 126, 2019, nr 2, s. 315–336.
Noga Z., Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy, Kraków 2003.
Pałucki W., Drogi i bezdroża skarbowości polskiej XVI i pierwszej połowy XVII wieku, Wrocław 1974.
Pawiński A., Skarbowość w Polsce i jej dzieje za Stefana Batorego, Warszawa 1881.
Petersen E.L., From Domain State to Tax State. Synthesis and Interpretation, „Scandinavian Economic History Review” 23, 1975, nr 2, s. 116–148.
Pietkiewicz K., Itinerarium króla Aleksandra Jagiellończyka 1492–1506, Warszawa 2016.
Plewczyński M., Żołnierz jazdy obrony potocznej za czasów Zygmunta Augusta. Studia nad zawodem wojskowym w XVI w., Warszawa 1985.
Ptaśnik J., Z dziejów kultury włoskiego Krakowa, Kraków 1906.
Quirini-Popławska D., Działalność Sebastiana Montelupiego w Krakowie w drugiej połowie XVI wieku, Kraków 1980.
Rutkowski J., Les questions économiques et financières sous la régne d’Etienne Bathory, w: Etienne Bathory roi de Pologne, prince de Transylvanie, Kraków 1935, s. 305–334.
Schmidt M., Starzyński M., Wstęp, w: Podwody miast małopolskich do końca XV wieku, wyd. M. Schmidt, M. Starzyński, Kraków 2020, s. VII–XXVI.
Senkowski J., Skarbowość Mazowsza od końca XIV wieku do 1526 roku, Warszawa 1965.
Sochaniewicz K., Ślad, półśledzie, kwarta i kęs roli (Ze studjów nad miarami roli w Wielkopolsce w XVI i XVII w.), „Roczniki Historyczne” 5, 1929, nr 1, s. 90–102.
Srogosz T., Ekonomiczne i społeczne następstwa przemarszów oraz stacjonowania wojsk własnych na terenie województw łęczyckiego i sieradzkiego oraz ziemi wieluńskiej w XVII wieku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 37, 1990, s. 3–32.
Sucheni-Grabowska A., Walka o wymiar i przeznaczenie kwarty w końcu XVI i na początku XVII wieku, PH, t. 56, 1965, nr 1, s. 24–45.
Trajdos T.M., Sumariusz dokumentów i akt majątkowych biskupstwa kamienieckiego z 1759 roku, „Miscellanea Historico-Archivistica” 25, 2018, s. 267–280.
Urban W., Primum scribere, deinde philosophari, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” 47, 2002, s. 293–296.
Wyrozumska B., Drogi w ziemi krakowskiej do końca XVI wieku, Wrocław 1977.
Wysłouch S., Posługi komunikacyjne w miastach W. Ks. Litewskiego na prawie magdeburskiem do połowy XVI w., Wilno 1936.
Zajączkowski S.M., Służba wojskowa chłopów w Polsce do połowy XV wieku, Łódź 1958.
Żelewski R., Organizacja koronnej służby dyplomatycznej za Zygmunta Augusta, w: Polska służba dyplomatyczna XVI–XVIII wieku, red. Z. Wójcik, Warszawa 1966, s. 81–144.
Żuławnik M., Żydzi Płoccy w XVI i XVII wieku, „Notatki Płockie” 47, 2002, nr 2, s. 3–7.
Любавский М.К., Литовско-русский cейм. Опыт по истории учреждения в связи с внутренним строем и внешней жизнью государства, Москва 1900.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 410
Number of citations: 0
