Andrzej Wyczański – próba portretu intelektualnego historyka dziejów społeczno-gospodarczych
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2025.11Słowa kluczowe
Andrzej Wyczański, historiografia społeczno-gospodarcza, tajny Uniwersytet Warszawski, Instytut Historii Polskiej Akademii NaukAbstrakt
Artykuł jest próbą wypełnienia dostrzegalnej luki w dotychczasowych opracowaniach dotyczących biografii intelektualnej jednego z najznakomitszych polskich historyków zajmujących się badaniami społeczno-gospodarczymi, Andrzeja Wyczańskiego (1924–2008). Setna rocznica urodzin, która minęła w 2024 r., dała okazję do poszukiwań, zwłaszcza dotyczących doświadczeń formacyjnych przyszłego historyka. W niniejszej publikacji, która nie jest z oczywistych względów całościowym przedstawieniem życiorysu Wyczańskiego, skoncentrowano się na wspomnianych wyżej doświadczeniach. Historyk należał do zdziesiątkowanego pokolenia, którego młodość przypadła na czas okupacji niemieckiej oraz następującej po niej sowietyzacji życia społecznego, w tym naukowego. Z prezentowanego tekstu wyłania się pewna strategia przetrwania i ocalenia polskiego „przedwojennego” etosu, którego Wyczański był przedstawicielem.
Bibliografia
Prace naukowe Andrzeja Wyczańskiego
[Rec.:] K. Górski, Zagadnienie produkcji mikrofilmowych odbitek pozytywów w zastosowaniu do źródeł historycznych, Toruń 1948, PH, 1949, nr 2, s. 112–113.
Zastosowanie mikrofilmu w organizacji bibliotek i pracy naukowej, „Przegląd Biblioteczny” 1950, nr 3–4, s. 234–246.
Z dziejów reform skarbowo-wojskowych za Zygmunta I, PH, 1953, nr 3, s. 281–305.
O folwarku szlacheckim w Polsce XVI stulecia (uwagi dyskusyjne), KH, 1954, nr 4, s. 169–191.
Studia nad folwarkiem szlacheckim w Polsce w latach 1500–1580, Warszawa 1960.
Studia nad gospodarką starostwa korczyńskiego, Warszawa 1964.
Historia powszechna. Koniec XV w. – połowa XVII w., Warszawa 1965.
Polska – Rzeczą Pospolitą Szlachecką 1454–1754, Warszawa 1965.
Polska w Europie XVI stulecia, Warszawa 1973.
Odnowienie stosunków naukowych z Francją w 1956 roku, KH, 1993, nr 4, s. 265–268.
Spory o Polską Akademię Nauk, „Kultura” 1993, nr 8, s. 118–126.
Nauka – między przeszłością a przeszłością, Warszawa 1995.
Sprawy Unii Europejskiej – z perspektywy historyka, „Kultura” 2000, nr 3, s. 12–20.
Wschód i Zachód Europy w początkach doby nowożytnej, Warszawa 2003.
Szkice z organizacji nauki, Warszawa 2007.
Opracowania
Andreae Wyczański Professori Universitatis Varsoviensis Natalem Septuagesimum Celebranti Hoc Volumen Amici Dedicant, Białystok 1994.
Andrzej Wyczański. Doctor Honoris Causa Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 1999.
Bartoszewski W., Warszawski pierścień śmierci. Terror hitlerowski w okupowanej stolicy, wyd. 3, Warszawa 2008.
Biliński P., Okupacyjne losy Władysława Konopczyńskiego, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2016, nr 1, s. 7–29.
Czapiuk A., Kamler A., Kuklo C., Profesor Andrzej Wyczański historyk, nauczyciel i organizator nauki, w: Między polityką a kulturą, red. C. Kuklo, Warszawa 1999, s. 9–12.
Dembińska M., Racje czy normy żywnościowe (Uwagi na marginesie pracy A. Wyczańskiego), KHKM, 1970, nr 2, s. 277–294.
Drozdowski M.M., Andrzej Wyczański – wieloletni prezes Towarzystwa Miłośników Historii w Warszawie, w: tenże, Konfraternia warszawskich historyków pod znakiem Klio. Subiektywne biogramy ucznia i kolegi, Warszawa 2014, s. 219–231.
Gieysztor A., Historyk wobec historii i swego czasu. Tadeusz Manteuffel (1902–1970), „Kronika Warszawy” 1980, z. 2, s. 103–110.
Grzeloński B., Dyplomacja i arrasy. Wokół powrotu zbiorów wawelskich do Polski 1945–1961, Kraków 2016.
Guzowski P., Kuklo C., Poniat R., O historii integralnej w ujęciu Andrzeja Wyczańskiego, Białystok 2015.
Kamler A., Andrzej Wyczański 13 IV 1924 – 22 III 2008, RDSG, t. 68, 2008, s. 7–12.
Kamler M., Mączak A., Spożycie i dochód narodowy, PH, 1971, nr 1, s. 112–120.
Kuklo C., Andrzej Wyczański (1924–2008), „Nauka” 2008, nr 2, s. 168–169.
Kuklo C., Andrzej Wyczański (13 IV 1924 – 22 III 2008), KH, 2009, nr 1, s. 216–223.
Kuklo C., Andrzej Wyczański (1924–2008), „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 2009, s. 72–77.
Kuklo C., Andrzej Wyczański. Doktor Honoris Causa Uniwersytetu w Białymstoku (13 IV 1924 – 22 III 2008), „Studia Podlaskie” 2009/2010, s. 297–308.
Kula M., Mimo wszystko bliżej Paryża niż Moskwy, Warszawa 2010.
Manikowski A., Andrzej Wyczański 1924–2008, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2008, nr 3–4, s. 7–16.
Mączak A., Gospodarstwo chłopskie na Żuławach Malborskich w początkach XVII wieku, Warszawa 1962.
Mączak A., Między Gdańskiem a Sundem. Studia nad handlem bałtyckim od połowy XVI do połowy XVII wieku, Warszawa 1972.
Pleskot P., Intelektualni sąsiedzi. Kontakty historyków polskich ze środowiskiem „Annales” 1945–1989, Warszawa 2010.
„Pochodem idziemy…” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie, red. E. Kujawski, W. Grabski, Warszawa 1993.
Pomóżmy „Bibliotece Narodowej”, „Kultura” 1957, nr 3, s. 3–5.
Siewierski T., Popularność badań nad dziejami gospodarczymi jako fenomen polskiej historiografii lat 1949–1956. Próba nakreślenia przyczyn zjawiska, w: Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2010. Referaty, red. N. Jarska, T. Kozłowski, Warszawa 2011, s. 155–162.
Sosnowska A., Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947–1994), Warszawa 2004.
Topolski J., Społeczeństwo i gospodarka w Polsce epoki odrodzenia w ujęciu Andrzeja Wyczańskiego, w: Studia nad gospodarką, społeczeństwem i rodziną, red. J. Topolski, współudz. C. Kuklo, Lublin 1987, s. 7–22.
Wierzbicki A., W stronę postaw otwartych. „Annales” w refleksji historyków polskich po II wojnie światowej, „Klio Polska” 1, 2004, s. 49–81.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 15
Liczba cytowań: 0
